چین مخالف سرسخت وحدت دو کره است

دیپلماسی ایرانی: امسال سومین سالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم، نویسنده و روزنامه نگار مشهور لبنانی را که ماحصل سفر هر ساله وی به امریکا است، با هماهنگی او ترجمه و منتشر می کند. یادداشت هایی که در پی دیدارهای او با مقام های امریکایی در واشنگتن و نمایندگی های جامعه جهانی در نیویورک نوشته شده اند و به دلیل به روز بودن آنها اهمیت خاصی دارند. همانند همیشه نعوم نامی از مصاحبه کننده نمی آورد اگر چه سمت او را ذکر می کند، و به رویه همیشگی اش مصاحبه اش بیش از آن که مصاحبه باشد، گفت وگو و بحثی خواندنی است.

نعوم در مقدمه امسال یادداشت های خود آورده است: در طول 15 سال شاید هم بیشتری که هر سال در ماه مارس به واشنگتن سفر می کنم و نزدیک به پنج هفته ای را که هر سال در آن جا می گذرانم، به اداره های مختلف امریکایی و مراکز پژوهشی متنوع و صاحب نامی که ارتباطات بسیاری با سیاست خارجی و داخلی امریکا دارند، سر زده ام. امسال نیز به عادت هر ساله نزد همه آنها رفتم و به نیویورک که بعضی ها به آن لقب جهان داده اند، نیز سر زدم. با مقام های عالی رتبه نهادهای بین المللی چه اعضای سازمان ملل، چه دیپلمات های کشورهای مختلف و چه پژوهشگران مشهور مراکز پژوهشی فعال در ایالات متحده نیز دیدار کردم و همانند همیشه با برخی از چهره های ذی نفوذ در نهادهای امریکایی و حتی صهیونیستی هم دیدار کردم و به گفت وگو نشستم. در سلسله جدید از یادداشت هایم درباره شرق و غرب جهان عرب و همچنین تحولات خاورمیانه و کشورهای حوزه خلیج فارس، همچنین ایران اسلامی و ترکیه به طور مفصل خواهید خواند. البته افغانستان و پاکستان و کشوری که به تازگی تهدیدی برای امنیت ملی امریکا شده، یعنی کره شمالی نیز از قلم نینداخته ام. درگیری های فلسطینی – اسرائیلی را نیز فراموش نکرده ام.

در زیر پنجاه و یکمین بخش از سلسله نوشته های جدید سرکیس نعوم را می خوانید:

مقام عالی رتبه امریکایی فعال در کاخ سفید که با اوضاع ژاپن و دو کره و چین به طور مستقیم در ارتباط است، درباره مواضع چین در قبال سوریه و کره شمالی و رقابتش با ایالات متحده در عرصه بین المللی و همچنین فعالیت هایی که کره شمالی انجام می دهد، گفت: «اولا اجازه بده دلایل توجه ما به دو کره شمالی و جنوبی را توضیح دهم. ما در امریکا نزدیک به دو میلیون کره ای – امریکایی داریم که نقشی مهم در جامعه ما دارند و از توانایی بالایی برای تاثیرگذاری و برآورده کردن مطالباتشان برخوردارند. همچنین یک میلیون امریکایی داریم که خدمت نظامی خود را در کره گذرانده اند. بعضی از آنها در روزهای جنگ دو کره در دهه پنجاه قرن گذشته میلادی در آن جا بودند و بعضی دیگر بعد از آن جنگ. آنها به کره خیلی اهمیت می دهند و روابط نزدیکی با آن دارند. علاوه بر آن کره جنوبی هم پیمان ماست. معاهده ای که اخیرا با آن امضا کردیم بسیار مورد استقبال قرار گرفت به گونه ای که بنا به یک نظرسنجی 80 درصد مردم کره جنوبی از پیر و جوان از آن حمایت کردند. در عین حال در کره جنوبی کسانی که نیمی از عمرشان را گذرانده اند از زمان فساد و دیکتاتوری ای که بر کشور رفت، عصبانی هستند.»

پرسیدم: چه کسی مسئول آن چه در کره شمالی رخ می دهد و مواضع و رفتارهایی که در پیش گرفته، است؟ چه شد که بحران افزایش یافت و اتفاقاتی افتاد که دنیا به خوبی آنها را به یاد دارد؟ چرا چین دخالت نمی کند؟ جواب داد: «همیشه درباره دلایل عدم دخالت چین در کره شمالی یا به نحوی درگیر شدنش در موضوعات آن و مشکلات و مخاطراتی که به وجود می آورد، پرسیده ای. می خواهم با تو صریح باشم. روابط کره با چین قدیمی است. مسئول مشکلات اندوه بار کره به ویژه رفتارهایی که کره شمالی در پیش گرفته سه مساله است. یکی ژاپن که زمانی کل کره شمالی را اشغال کرده بود. دیگری روسیه (اتحاد جماهیر شوروی) که از کره ای هایی که با اشغالگران ژاپنی می جنگیدند حمایت می کرد. دیگری چین که حمایتش را از کره از 1945 زمانی که کره ای ها تعداد بسیاری از چینی ها را قتل عام کردند، آغاز شد. این یکی از دلایل خودداری چین برای فشار به حکومت کره شمالی است. کشته شدگان نزدیکان و خانواده و دوستدارانی دارند و همچنان در خاطره ملت چین زنده اند. دلیل دیگری هم برای این که چین به کره شمالی فشار نمی آورد، وجود دارد. چین از وحدت دو کره شمالی و جنوبی حمایت نمی کند. چرا که چنین وحدتی دموکراسی ای به وجود می آورد که در مرزهای چین هم پیمان امریکا خواهد شد. چین چنین چیزی را نمی خواهد. آن چه می خواهد منطقه ای است که میان امریکا (یا همان کره جنوبی) با آن (یعنی چین) فاصله بیندازد (Buffer zone). قطعا چین نمی خواهد دگرگونی یا جنگی میان کره شمالی با امریکا وجود داشته باشد. شاید هم این گونه می بیند که حکومت حاکم بر کره شمالی نمی داند چه می کند و این مساله باعث می شود که خودش آزار ببیند. اما با این حال حداقل به صورت علنی فشار بر آن نمی آورد. مگر این که تلاش کند که در کشورش نفوذ کند یا بر آن تاثیر بگذارد (Le verage)  تا به این ترتیب از تحریم های سخت جامعه جهانی یا امریکا که بر آن تحمیل کرده اند، فاصله بگیرد. شاید چین بتواند هر وقت که مناسب بداند دخالت کند و در موضوع حل مشکل دو کره مداخله کند. ما در گفت وگوهای رسمی مان با چینی ها دائما از آنها می خواهیم که کره شمالی را ترغیب به حفظ اعتدال کند. و آنها هم همیشه می گویند که هر چه در توانشان باشد انجام می دهند. اما با ما وارد جزئیات نمی شوند. تا این که اخیرا دو موضوع را فهمیدیم. اول این که مناقشه ای داخلی در درون حکومت یا حاکمیت چین به ویژه در دوره های اخیر بر سر کره شمالی وجود داشته که فشار بر آن را ضروری می کرده است. اخیرا یک پژوهشگر چینی مقاله ای را در یکی از مراکز مطالعاتی دولتی چینی انجام داده که در آن از دولتش خواسته است در سیاست حمایتی از کره شمالی و سرپوش گذاشتن بر کارهایش تجدید نظر کند. این فرد به دلیل نوشتن این مقاله یک ماه ممنوع القلم شد. اما موضوع دومی که همیشه مورد مناقشه داخلی چینی ها بوده و ما تازه از طریق صحبت هایمان با استادان دانشگاه های چین فهمیدیم اختلاف نظر داخلی چینی ها بر سر کره شمالی است.»

پرسیدم: «چرا مذاکرات قدیم با کره شمالی شکست خورد؟» جواب داد: «در آن موقع بحث بر ضرورت توقف پروژه هسته ای کره شمالی در برابر کمک های کلان به ویژه کمک های غذایی و صنایع وابسته به آن متمرکز بود. در آن موقع ما فکر می کردیم که پیشرفتی به دست آورده ایم. اما فکرمان اشتباه بود. به هر حال در حال حاضر هیچ تماسی میان ما با آنها وجود ندارد. همچنین ما از سفر امریکایی ها به آن جا حمایت نمی کنیم. اگر چه می دانیم بعضی ها از آن جا دیدن کرده اند. دلیل آن هم این است که نمی توانیم سلامت شهروندانمان را در سفر به کره شمالی تضمین کنیم. علاوه بر آن امریکایی ها به دلیل وجود تحریم های اعمال شده علیه کره شمالی نمی توانند از کارت های اعتباری (Credit card) برای تامین نیازهای مالی و هر آن چه لازم دارند، استفاده کنند. و این بدان معنا است که باید پول کم نقدی (Cash) در سفر به همراهشان داشته باشند و این مساله خطری برای آنها به وجود می آورد.»