پشت پرده اقدامات کلینتون در مورد ایران

دیپلماسی ایرانی: شاید برای خیلی ها این پرسش مطرح باشد که اساسا دستاورد هیلاری رودهام کلینتون، در دوره ای که ریاست وزارت خارجه آمریکا را بر عهده داشت، چه بود. مارک لندر، ستون نویس نیویورک تایمز در گزارشی مفصل در حالی به بررسی عملکرد هیلاری کلینتون  پرداخته که زمزمه کاندیداتوری دوباره اش برای انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا مطرح می شود. او در این روزنامه آمریکایی می نویسد وزیر خارجه سابق ایالت متحده انرژی زیادی را صرف کرد تا در دور نخست ریاست جمهوری باراک اوباما از شهرت و محبوبیت خود برای بازرسازی وجهه بین المللی آمریکا استفاده کند که پس از دوران ریاست جمهوری جورج بوش آسیب دیده بود. او همچنین بر دنباله روی از سیاستی قاطع و موضعی سرسختانه تاکید داشت.

آنچه در زیر می خوانید بخش هایی از این گزارش است که به نوع عملکرد هیلاری کلینتون در مورد ایران مربوط می شود.

وزیر امور خارجه سابق آمریکا می خواهد در اعتباری که در بخش هایی از  سیاست خارجی اوباما به دست آورده شریک باشد. مانند فشار بر ایران بر سر برنامه های هسته ای اش که کلینتون در وارد آوردن آن نقش موثری داشت. هیلاری کلینتون به ایجاد ائتلاف بین المللی که در نهایت ایران را پای میز مذاکره آورد، کمک کرد. خانم کلینتون هیچگاه به طور علنی از عملکرد دولت اوباما انتقاد نکرد و بخش عمده ای از سیاست خارجی دولت اوباما همچنان مدیون عملکرد او در تحریم های ایران و اتخاذ موضعی مقابله جویانه تر در برابر چین است.

دنیس راس، دستیار سابق کاخ سفید که نقش پشت پرده ای در ایجاد کانال پشت پرده برای مذاکرات مستقیم با ایران بر سر برنامه های هسته ای اش داشته، می گوید: سرسختی کلینتون به این معنی نیست که او به سرعت به سراغ گزینه نظامی می رود اما او به طور غریزی قدرت سخت را ترجیح می دهد.

این در حالی است که هیلاری کلینتون موفقیت زیادی در مورد پرونده ایران به دست آورد. او تردید داشت که استراتژی مقدماتی اوباما مبنی بر دراز کردن دست دوستی به سوی رهبران ایران کارآمد باشد. وزیر خارجه سابق آمریکا دیدگاه مشابهی نیز در مورد خاورمیانه داشت. به همین دلیل او استراتژی آمریکا در قبال ایران را به سوی اعمال تحریم ها هدایت کرد.

تام دونیلون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا می گوید: این کار سختی بود که مخالفان زیادی داشت. این استراتژی به معنی این بود که آمریکا متحدان خود در اروپا و آسیا که شرکای تجاری ایران بودند را تحت فشار قرار دهد تا گام هایی بردارند که برای آنها هزینه زیادی داشت.

اما هیلاری پیام قاطع خود را با لبخند به دوستان اش مخابره کرد. در ژوئن 2010، یک روز پیش از آنکه سازمان ملل در مورد تحریم های جدید علیه ایران رای گیری کند، کلینتون سفیر چین در واشینگتن را به هتلی در لیما، پایتخت پرو دعوت کرد. جایی که هر دو آنها برای شرکت در یک کنفرانس در آن حضور داشتند.

گفت و گوی آنها در بار آن هتل در حالی که نوشیندی محلی سفارش داده بودند به سوی قطعنامه سازمان ملل هدایت شد و کلینتون تلاش کرد نظر مساعد پکن برای صرفنظر بانک ها و شرکت های دولتی چین از سرمایه گذاری در ایران را به دست آورد.

اکنون کلینتون بر این باور است که این تحریم ها بود که صادرات نفتی و ارزش پول رایج ایرن را کاهش داد و زمینه را برای روی کار آمدن دولت حسن روحانی فراهم کرد. رئیس جمهوری میانه رو که به دنبال احیای دیپلماسی ایران است.

گفتنی است اوباما برای نخستین بار پیشنهاد مذاکره مستقیم با ایران را در سال 2009 ارایه کرد. زمانی که به رهبری عالی جمهوری اسلامی نامه نوشت. در همان روزها هیلاری کلینتون به دنیس راس که بعدها مشاور ویژه او شد اجازه داد کانال محرمانه ای را از طریق سلطان نشین عمان برای برقراری ارتباط با ایرانیان، ایجاد کند.

در ژانویه 2011، کلینتون در تور سفر به کشورهای خلیج فارس در عمان توقف کرد. سخنرانی او در آن زمان بسیار اهمیت داشت . او در آستانه بهار عربی به کشورهای عربی هشدار داد در صورتی که جوامع خود را اصلاح نکنند در شن ها غرق خواهند شد. البته در آن زمان ملاقات او با سطان قابوس توجه زیادی را جلب نکرد، زیرا هنوز روشن نشده بود که عمان اصلی ترین میانجی ایران و آمریکاست. اما پادشاه عمان در آن دیدار به کلینتون توصیه کرد زمینه را برای یک نشست با ایرانیان فراهم کند.

با گذشت چند ماه یک نشست محرمانه در ویلای شخصی سلطان قابوس در مسقط – پایتخت عمان- برگزار شد که در آن هیاتی از ایران و دو فرستاده کلینتون حضور داشتند. وزیر خارجه سابق آمریکا ویلام جی برنز و جیک سالیوان را به عمان فرستاد تا این مذاکره مستقیم را انجام دهند. آن مذاکرات، باب گفت و گوهای هسته ای که هم اکنون در وین جریان دارد را گشود. اما آنچه که همکاران کلیتنون از سابقه کار با او به یاد می آورند این است که او به واقع باور داشت ایران تنها تحت فشار معامله می کند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: جمعه 29 فروردین 1393/ باز انتشار : چهارشنبه 3 اردیبهشت 1393