واشنگتن قصد تغییر سیاست در قبال تهران را ندارد

دیپلماسی ایرانی: ملک عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان جمعه شب با باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا در ریاض دیدار کرد و درباره روابط دو جانبه و مسائل مورد علاقه دو طرف به ویژه مساله ایران و سوریه با وی گفت وگو کرد.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، نخستین خبری که از این دیدار بر خروجی رسانه های خبری جهان قرار گرفت، موضوع ایران بود که رئیس جمهوری امریکا به پادشاه عربستان اطمینان داد که به هیچ وجه راضی به "توافق بد" با ایران نیست.

پس از آن موضوع سوریه در خروجی خبرگزاری ها قرار گفت که منابع خبری گزارش دادند که رئیس جمهوری امریکا وعده داده است که دادن موشک های موسوم به "من پد" که برای هدف قرار دادن جنگنده مورد استفاده قرار می گیرد به مخالفان بشار اسد را مورد بررسی قرار می دهد.

با این حال کارشناسان و تحلیلگران ارزیابی های مختلفی را از سفر باراک اوباما به ریاض ارائه می دهند. عبدالعزیز الصقر، رئیس مرکز مطالعات "الخلیج" در این باره می گوید: «اگر چه روابط امریکا و عربستان در این گفت وگوها مورد بررسی قرار می گیرد اما نوعی از تنش به دلیل مواضع واشنگتن در برابر مسائل منطقه، در راس آن آنها ایران بر گفت وگوها سایه انداخته است. به گونه ای که می توان گفت بارزترین عنوان این مذاکرات "ایران" است.»

وی در گفت وگو با فرانس پرس در ادامه می افزاید: «نزدیکی واشنگتن و تهران لازم است که به حساب روابط واشنگتن با ریاض نوشته نشود. به رغم این که پرونده هسته ای ایران تنها پرونده ای است که احتمالا اوباما در بحث سیاست خارجی در زمان باقی مانده از دوران ریاست جمهوری اش در آن موفق خواهد شد.»

در حالی که جامعه جهانی به سمتی می رود که اطمینان یابد برنامه هسته ای ایران، همان طور که تهران همواره تاکید کرده است، اهداف صلح آمیز دارد و به سمت مقاصد نظامی منحرف نخواهد شد، عربستان و متحدان عربش در شورای همکاری خلیج فارس شبهات تازه ای را به پرونده هسته ای ایران وارد کرده اند که به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران بیش از همه نگرانی از به رسمیت شناختن ایران هسته ای است.

درباره سوریه که وارد چهارمین سال خونین جنگ های داخلی اش می شود، تحلیلگران بر این اعتقادند که همچنان پرونده ای نگران کننده برای اعراب از عربستان محسوب می شود. به ویژه که همچنان هم پیمانی تهران و دمشق به قوت خود باقی است و این مساله سبب شده تا کشورهایی نظیر عربستان نتوانند به اهداف خود در این کشور دست یابند. الصقر در این باره می گوید: «روشن است که مساله مسلح کردن مخالفان اسد با پافشاری و الحاح از سوی طرف عربستانی در دیدار با باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا مطرح خواهد شد.»

در همین رابطه خالد الدخیل، دیگر پژوهشگر جهان عرب در این باره می گوید: «ایران و سوریه مهمترین مسائلی است که در گفت وگوهای اوباما و ملک عبدالله مطرح خواهد شد که نشان می دهد اختلاف های جدا بزرگی میان دو طرف وجود دارد.»

وی در ادامه می افزاید: «تا کنون هیچ تغییری در مواضع امریکا در قبال سوریه به وجود نیامده است.»

در همین حال پول سولیوان، استاد امور امنیتی در دانشگاه جورج تاون در این باره می گوید: «هیچ تغییری در سیاست امریکا در این سفر به وجود نخواهد آمد. این سفر تنها جزئی از استراتژی امریکا برای مطمئن ساختن عربستان است.»

این اظهار نظر را الدخیل نیز تایید می کند. وی می گوید: «اگر بنا باشد تغییری هم در مواضع امریکا به وجود آید تشدید فعالیت ها بر رفع نگرانی های عربستان بر سر ایران و امنیت منطقه است.»

سالیوان می گوید: «این سفر فرصتی است برای بهبود فضای حاکم به دلیل سوء تفاهم گسترده ای که بر نقاط ایجابی از روابط دو طرف به وجود آمده است.»

از سوی دیگر انور عشقی، رئیس مرکز مطالعات استراتژیک در جده نیز می گوید: «تشنج به وجود آمده در روابط دو طرف به دلیل موضوع ایران و سوریه است اما امور به مرحله ای از قطعی روابط نرسیده است.»

وی در ادامه می گوید: «سوریه جایگاهی متمایز در این مذاکرات دارد. به اعتقاد من رئیس جمهوری امریکا احتمال حفظ بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را در مقابل شرایطی مطرح خواهد کرد. بارزترین این شرایط قطع ارتباط آن با ایران و به دنبال آن حزب الله است و تشکیل حکومتی که شامل همه طیف های سیاسی در سوریه شود. همچنین برگزاری انتخابات آزاد که مد نظر امریکا است.»

عشقی درباره این که آیا عربستان با این پیشنهاد امریکا بر سر سوریه موافقت خواهد کرد نیز می گوید: «به یاد بیاوریم اولین مطالبه عربستان که همچنان هم به قوت خود باقی است قطع ارتباط با ایران و گروه های وابسته به آن است.»

وی تاکید می کند، سوریه در معرض تجزیه است، اگر امور به همین منوال ادامه یابد و کش مکش های منطقه ای در آن ادامه یابد در معرض خطر تجزیه قرار خواهد گرفت. غربی ها بعد از آن که مشاهده کردند جهادی هایی از امریکا و اروپا در درگیری های جاری در سوریه مشارکت کرده اند و توانسته اند تجربه های تازه ای برای انجام عملیات تروریستی در بازگشت به آن کشورها به دست آورند، نسبت به تجزیه سوریه بیش از هر زمانی تمایل پیدا کرده اند. این در حالی است که همه به این باور رسیده اند که حکومت اسد تنها قدرتی است که می تواند تروریست ها را ناکام بگذارد. به ویژه در سایه تقسیم بندی ها و ناکامی های مخالفان بشار اسد که شانس بقای او را در این چارچوب افزایش داده است.

درباره پرونده های دیگری که ممکن است در مذاکرات دو طرف مطرح شوند نیز الصقر می گوید: «عربستان مواضع خود را در قبال پرونده های یمن و مصر و عراق و منازعه های عربی و اسرائیلی مطرح خواهد کرد و منتظر شنیدن نظرات طرف امریکایی در مورد این پرونده ها خواهد بود.»