شکاف در شورای همکاری خلیج فارس

فرارو- یک کار شناس مسائل خاورمیانه معتقد است اتحاد غیر واقعی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با افزایش شکاف میان اعضا نمایان می شود. 

 

صباح زنگنه، در گفتگو با فرارو، ضمن بیان این مطلب درباره احضار سفرای کشورهای عربستان، امارات و بحرین از قطر در اعتراض به حمایت های دوحه از اخوان المسلمین و تاثیر آن در آینده شورای همکاری خلیج فارس گفت: شورای همکاری خلیج فارس در واقع در جهت ایجاد نوعی انسجام میان کشورهای عرب منطقه در راستای سیاست های اقتصادی، امنیتی و حتی فرهنگی و اخیرا نظامی شکل گرفت و گسترش پیدا کرد. 

 

وی افزود: طبیعی است که وقتی این سیاست ها به نوعی با سیاست های متحدان خارجی برخی از کشور ها همپوشانی پیدا کند شکاف در داخل مجموعه شورای همکاری خلیج فارس هم پدیدار می شود. 

 

زنگنه ادامه داد: در سنوات گذشته اتحاد کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، عمدتا حول محور تبعیت و یا همپیمانی با ابرقدرت ها و قدرت های فرامنطقه ای یعنی آمریکا و انگلیس در درجه اول شکل گرفت. 

 

وی با بیان اینکه با کم شدن سایه حضور آمریکا در منطقه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به دنبال کسب متحدان جدید رفتند گفت: این متحدان را برخی کشورهای عرب خلیج فارس در اسرائیل جستجو می کردند و هنوز هم می کنند و برخی از هم در مصر بدون اخوان. 

 

این کار شناس مسائل خاورمیانه افزود: بنابراین اخوان المسلمین را می توان یک گزینه ای برای این شکل از روابط کشورهای منطقه ای برای جبران کاهش حضور آمریکا در منطقه خلیج فارس دانست. 

 

زنگنه درباره اینکه چرا قطر متحد خود را به جای آنکه در میان کشور ها جستجو کند روی گزینه اخوان المسلمین دست گذاشت گفت: قطر به دنبال ایجاد یک متحد فرامرزی غیر دولتی بود تا با قدرت مالی حمایت های سیاسی بتواند این متحد را بر کرسی حکومتی در مصر یا تونس، سوریه و سایر کشورهای منطقه ای بنشاند. 

 

وی افزود: به این ترتیب برای قطر یک متحد غیر دولتی تبدیل به متحد دولتی شد و این اتحاد با پیوند با اخوان المسلمین ایجاد شد و حمایت های گوناگون از آن به عمل آمد از قبیل در اختیار گذاردن ابزارهای رسانه ای و تشکیلاتی و سایر امکانات از جمله تحت پوش کامل قرار دادن قرضاوی به عنوان یکی از علمای نزدیک اخوان المسلمین و اعطای گذرنامه قطری به او نیز از جمله این حمایت ها بوده است. 

 

این کار شناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه آنچه که در کشورهایی مانند عربستان در درجه اول و کشورهای دیگر همچون امارات و بحرین در درجه بعدی پیرامون اتحاد قطر با اخوان المسلمین بروز پیدا کرد نگرانی از نفوذ این تشکل در درون کشورهای خودشان بود گفت: با افزایش بخت اخوان در مصر، جایگاه این تشکل در سایر کشورهای منطقه به نوعی احیا و تقویت شد. 

 

وی افزود: سازماندهی تازه اخوان در منطقه و بروز تحرکات تازه در کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس برای حاکمان این کشور به یک تهدید تبدیل شد چرا که این تحرکات می توانست با اقبال عمومی و مردمی روبرو شود. 

 

زنگنه ادامه داد: بر همین اساس شاهد بودیم که در برخی از کشورهای منطقه از جمله امارات تعدادی از اعضای عضو اخوان المسلمین بازداشت و محکوم شدند و اخطارهای متعددی در این باره به قطر داده شد. 

 

این کار شناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه عملا اخوان المسلمین به عاملی در ایجاد شکاف در روابط کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس تبدیل شده است گفت: تنش در روابط کشورهای عضو شورای خلیج فارس البته عوامل دیگری هم داشت که شاید اوج دیگری از تنش ها در این روابط در سوریه بروز پیدا کرد. 

 

وی افزود: یک زمانی در سوریه بیشترین حمایت و پشتیبانی از گروه های مخالف حکومت بشار اسد اعم از اخوان المسلمین و یا جریانات افراطی مسلح توسط قطر انجام می گرفت با این حال عربستان با احساس عقب ماندگی نسبت به شرایط سوریه با همکاری برخی متحدان عمدتا در بعد سازمان های امنیتی سعی کرد علم پیشتازی جریانات مخالف در سوریه را از قطر برباید. 

 

این کار شناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: درگیری و رقابت مخالفان حکومت سوریه به شدید ترین وجه آن، آنهم با درگیری میان گروه های داعش با جبهه النصره و سایر نام های قارچ گونه ای که در سرزمین سوریه رویده شده نمونه ای از تلاش های عربستان برای جبران شکست ها و عقب ماندگی ها از رقیب خود قطر در صحنه سوریه است. 

 

زنگنه در خاتمه گفت: در چنین شرایطی طبیعی است وقتی مجموعه ای از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس اعلام می کنند که خواهان ایجاد اتحاد به جای تشکل محفلی هستند آن هم از نوع نظامی، با وجود چنین شکاف عمیق و ریشه ای نمی توانند امیدی به شکل گیری این اتحاد داشته باشند و اساسا این شورا را در آینده شورایی موثر در منطقه دانست.