موضع روحانی را در ایران تقویت کنید

دیپلماسی ایرانی: برای دهه ها، استراتژی آمریکا در قبال ایران اشکالات جدی داشته است. در حالی که ایران به مذاکرات بر سر فعالیت های هسته ای خود ادامه می دهد، چگونه می توان در زمانی که دولت روحانی می گوید در پاره ای از موارد اختیار ندارد،به توافقی قابل پذیرش با تهران دست یافت؟

جان کری، وزیر خارجه آمریکا در گفت و گوی اخیر خود با محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران خواست موضوع سوریه را مطرح کند، اما پاسخ وزیر خارجه ایران به او این بود که نمی تواند به این موضوع ورود پیدا کند و موشک های بالستیک نیز در حیطه اختیارات او نیست.

نیویورک تایمز با طرح این ادعا که سیاست ایران در سوریه تحت کنترل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است و از کنترل وزارت خارجه فراتر است، نوشت: آمریکا باید به طور همزمان سیاست مذاکره هسته ای با ایران و تحت فشار دادن این کشور را پیش ببرد اما نباید اقداماتی انجام دهد که مردم ایران آسیب ببینند. این در حالی است که دست یافتن به راه حلی مسالمت آمیز برای مساله هسته ای ایران که مانع اقدام نظامی شود، برای برخی در تهران و واشینگتن خوشایند نیست.

باید گفت که موضع گیری تند آمریکا موجب نمی شود که انگیزه دیپلمات های ایرانی برای مذاکره کاهش یابد. در زمانی که من مشاور قانونی وزارت خارجه آمریکا بودم  روی پرونده  ادعاهای قانونی دو کشور از زمان انقلاب اسلامی کار می کردم. پس از یکی از اقدامات آمریکا علیه سپاه در اواخر دهه 80، تصور من بر این بود که دیپلمات های ایرانی نمی خواهند صحبت کنند، اما اشتباه می کردم. زمانی که من یکی از جلسه های مربوط به رسیدگی به این پرونده ها را لغو کردم، همتای ایرانی ام از من خواست مذاکرات را ادامه دهم. ما مذاکرات را ادامه دادیم و توانستیم برخی از ادعاها و پرسش های سیاسی را حل کنیم. این در حالی است که هر زمانی که آمریکا از اقدام نظامی در خاورمیانه استفاده کرده است – شامل حمله به کویت، افغانستان و عراق- ایران به لحاظ دیپلماتیک تعامل بیشتری نشان داده است.

طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی  ایران ، سپاه پاسداران مسئول حفاظت از کشور است. این سازمان نیروی زمینی، هوایی و دریایی متعلق به خود را دارد و سرویس اطلاعاتی و نظارتی سپاه نیز تنها ویژه همین ارگان است. از سوی دیگر سپاه در پروژه های اقتصادی هم دخالت دارد و بر روند برنامه های هسته ای و موشکی کشور نیز نظارت می کند. سپاه نقش محوری در افزایش نفوذ ایران در بین مسلمانان شیعه در لبنان، عراق و سوریه ایفا می کند و نفوذ آن در داخل کشور نیز بسیار زیاد است.

 این در حالی است که ایالات متحده همواره از اینکه اقداماتی جدی علیه سپاه به عمل آورد، پرهیز دارد. این سازمان قدرتمند در جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که تعامل با ایالات متحده به جایی نمی رسد و نحوه عملکرد آمریکا نیز بر این نگرش مهر تایید می زند. اما حسن روحانی، رئیس جمهور میانه روی ایران می گوید تعامل بهتر با جامعه بین المللی به نفع کشور است و از این رو واشینگتن باید اقداماتی انجام دهد که موضع روحانی در داخل کشور تقویت شود.

این نخستین باری نیست که منافع آمریکا با ایرن همپوشانی دارد. در جنگ های افغانستان و عراق نیز ایران با غرب همکاری موثری داشت. اما ایاالات متحده در آن زمان مرتکب اشتباهات فاحشی در نحوه برخورد با مقامات تهران شد.

ایالات متحده اکنون این فرصت را در اختیار دارد که این الگو را تغییر دهد و از مقاماتی که در ایران به دنبال تعدیل تنش ها و بهبود وجهه بین المللی کشور هستند؛ حمایت کند. در این راه واشینگتن باید مجازات هایی را برای ناقضان قوانین در نظر بگیرد و در عین حال به شیوه موثری مذاکره کند تا موضع روحانی در ایران تقویت و موضع مخالفان توافق هسته ای تضعیف شود.

نویسنده: آبراهام سوفیر، مشاور وزارت خارجه آمریکا در سال های 1985 تا 1990.

منبع: نیویورک تایمز/ تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10