آمریکا باید گزینه نظامی را از روی میز بردارد

دیپلماسی ایرانی: استفان والت، تحلیلگر  سیاست خارجی با تخصص ویژه بر منطقه خاورمیانه بر این باور است که آمریکا درک کرده ایران حق بهره مندی از انرژی صلح آمیز هسته ای را دارد. ایران ریویو با او گفت و گویی انجام داده که متن آن را در زیر می خوانید.

دلیل فراز و فرودها در روابط ایران و آمریکا چیست و لابی اسرائیلی چه نقشی در تخریب روابط تهران – واشینگتن ایفا می کند؟

از زمان انقلاب 1979 تا کنون مجادله های مشخصی بین ایران و آمریکا وجود دارد و لابی اسرائیلی مسئول آنها نیست. از اوایل دهه 1990 میلادی گروه هایی در اسرائیل، شامل لابی اسرائیلی و دولت آن به سختی تلاش کرده اند تا تهدید ناشی از ایران را پررنگ کنند و از هر گونه از سرگیری روابط دوجانبه بین تهران و واشینگتن جلوگیری کنند.

یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن مذاکرات در گذشته این بود که ایالا متحده از سیاست تغییر رژیم فاصله نمی گرفت. آیا درست کم در دولت اوباما این استراتژی تغییر کرده است؟

هرچند گروه هایی در ایالات متحده همچنان به دنبال تغییر رژیم هستند، اما این یک هدف فعال برای دولت اوباما نیست. به خصوص از زمانی که دولت حسن روحانی بر سر کار آمده است. من بر این باورم که دولت در مقایسه با گذشته تمایل بیشتری به برقراری روابط بهتر با ایران دارد اما باید دید که دو طرف چگونه می توانند روی موضوعاتی کار کنند که مورد اختلاف است.

آیا کنگره اجازه می دهد که دولت با ایران به توافقی جامع برسد؟

تهدید به تحریم های جدید کار نمی کند زیرا رئیس جمهور و مشاوران اش و اغلب آمریکایی ها بر این باورند که تحریم های بیشتر روند مذاکرات را تضعیف می کند. به عقیده من کنگره تمایل دارد که از یک توافق جامع حمایت کند اما بر مبنای شرایط خاص. پرسش این است که آیا کنگره توافقی را می پذیرد که برای ایران نیز قابل پذیرش باشد یا خیر.

آیا آمریکا و اسرائیل واقعا از هسته ای شدن ایران می هراسند یا مساله چیز دیگری است و آنها مخالف رشد سیاسی، اقتصاد و نفوذ ایران هستند؟

اسرائیل به طور حتم از بابت هسته ای شدن ایران نگران است و ایالات متحده هم همین نگرانی را دارد. با این حال به عقیده من در این نگرانی مبالغه شده است. زیرا داشتن سلاح هسته ای ایران را به یک ابرقدرت تبدیل نمی کند و اهرم ویژه ای را در برابر آمریکا و اسرائیل در اختیار این کشور قرار نمی دهد. از سوی دیگر هر گونه کاربرد سلاح هسته ای به معنی یک خودکشی خواهد بود. البته آمریکا و اسرائیل در مورد قدرت نفوذ دراز مدت ایران نیز نگران هستند. اما این نگرانی است که می تواند در چارچوب دیپلماسی منطقه ای حل شود.

برآورد شما از تماس تلفنی روحانی و اوباما در آخرین ساعات سفر رئیس جمهور ایران به نیویورک چیست؟آیا این مکالمه تلفنی می تواند یخ روابط دیپلماتیک را آب کند؟

این یک گام سمبولیک مهم بود که تمایل دو طرف به گام برداشتن در روند تدریجی عادی سازی روابط را نشان داد. اما اکنون باید چاشنی های دیگری به این اقدام سمبولیک اضافه شود.

آیا این گشایش دیپلماتیک در تضاد با تهدید به اقدام نظامی علیه ایران قرار ندارد؟

اشاره به روی میز بودن گزینه نظامی معنی چندانی ندارد ، زیرا هم اکنون بیشترین تاکید بر دیپلماسی است.

نظر شما در مورد تصحیح سیاست نگاه از بالای آمریکا و دنبال کردن راه حل واقع گرایانه چیست؟

به نظر من آمریکایی ها دریافته اند که ایران حق بهره مندی از انرژی صلح آمیز هسته ای را دارند. با توجه به درگیری های قبلی و تردیدها، ایالات متحده به دنبال این است که از صلح آمیز ماندن برنامه های هسته ای ایران اطمینان حاصل کند.

آمریکا و متحدان اش چگونه می توانند از فرصت ایجاد شده برای برقراری صلح با ایران و تعدیل تنش ها استفاده کنند؟

به عقیده من، ایالات متحده و گروه 1+5 باید تهدید به اقدام نظامی را از روی میز حذف کنند. آنها باید در مورد محدودیت غنی سازی و ذخیره اورانیوم غنی شده و افزایش نظارت ها با ایران مذاکره کنند. این یک گام اول و مهم است. سپس باید تحریم ها تعدیل شوند و  در بحث گردشگری هم پیشرفت هایی صورت گیرد. از سوی دیگر ایران باید به جامعه بین المللی بازگردد. همچنین باید موضوعات دیگری مانند تراژدی سوریه و ادامه درگیری ها در افغانستان را نیز مورد بحث قرار داد. به طور خلاصه، ایالات متحده باید به دنبال برقراری روابط عادی تر با ایران باشد، هرچند که این روابط در این برهه زمانی گرم یا نزدیک نباشد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: دوشنبه 5 اسفند 1392/ باز انتشار: شنبه 10 اسفند 1392