نفت، عامل تاخیر در تشکیل دولت لبنان

دیپلماسی ایرانی: برای لبنانی ها روشن شده که وزارت انرژی، چالش برانگیزترین مساله برای دولت تمام سلام، نخست وزیر مکلف شده است. بعد از کشف مهم ثروت های عظیم نفت و گاز در لبنان، اکنون جریان های سیاسی برای تصاحب این سمت با یکدیگر رقابت می کنند و این مساله سبب شده است تا دولت جدید به رغم گذشت نزدیک به ده ماه و نیم از استعفای نجیب میقاتی تشکیل نشود.

جریان ملی آزاد به رهبری ژنرال میشل عون می خواهد که وزارت انرژی به دامادش جبران باسیل برسد. سمتی که پیش از این نیز در اختیار او بوده و در طول این مدت بعد از آن که مشخص شد لبنان صاحب ذخایر عظیم انرژی نفت و گاز است مطالعات لازم برای تمهید برگزاری مناقصه های انرژی و چارچوب های قانونی برای آغاز به شرکت های فعال در بخش انرژی در داخل کشور را انجام داده است. مساله ای که می تواند به دولت جدید کمک کند که از فرصت استفاده کند و لبنان را به یک کشور نفتی تبدیل کرده و از درآمدهای سرشار آن برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی بسیاری که با آنها دست به گریبان است استفاده کند و خود را از مشکلات دیگر نیز برهاند.

قطعا پافشاری عون برای تصدی وزارت نفت دلیل اصلی تاخیر در تشکیل دولت نیست. مسائل اختلافی دیگر میان جریان های سیاسی متخاصم در کشور و تاثیرات منطقه ای با پیش زمینه طایفه ای و مذهبی و همچنین مصالح دیگر کشورها نیز در تاخیر تشکیل این دولت سهم دارند. اما آن چه مشکل ثابت است این است که وزارت مذکور دلیل اصلی طولانی شدن بحران تشکیل دولت در کشور است، و باعث شده تا تلاش های مضاعفی که در هفته های اخیر برای حل این بحران صورت گرفته نیز ناکام بمانند، با علم بر این که تجربه نیز نشان داده است که هر کدام از دو طرف در صداقت و جدیت طرف مقابل و اهتمام به حل مشکل موجود شک و تردید دارند.

اخیرا به رغم میانجی گران داخلی و طرف های درگیر در بحران برای حل مشکل تشکیل دولت، همه تلاش ها به شکست انجامید و دولت جامعی که بتواند به طور جدی نور امیدی به دل منتظران تشکیل دولت جدید بتاباند، تشکیل نشد. به این ترتیب خلاء تشکیل دولت در سایه وجود دولت مستعفی، به رغم این که از روز جمعه تلاش های تازه ای نیز برای پایان دادن به این بحران آغاز شد و پیشنهاد تقسیم وزارت انرژی به میان آمد، همچنان به قوت خود باقی ماند. و این دقیقا واقعیتی است که وجود دارد. رسیدن به دستاوردهای قانونی نیاز به زمان دارد و توافق سیاسی در وضعیت فعلی چندان در دسترس نیست، دلیل آن هم به اختلاف ها بر سر اعلام نام وزرای وزارت نفت و گاز و وزیر امور آبی و دریایی باز می گردد. اما امیدواری به پذیرفتن پیشنهاد مربوطه یعنی تقسیم وزارت انرژی نیز ضعیف است. این مساله سبب می شود تا پیچیدگی های تازه ای به وجود آید. ژنرال عون می خواهد که وزارت نفت و گاز و نه هیچ وزارت دیگری به دامادش، باسیل برسد. با علم بر این که هیچ چیز دیگری که مانع از مطالبه او برای دو وزارت خانه دیگر هم شود، وجود ندارد.  

چرا باید به این موضوع امروز بپردازیم؟

ملت لبنان به دنبال استفاده از ثروت نفت و گازش است در حالی که ایالات متحده به لبنان به غیر از دو دریچه تنگ نمی نگرد. یکی از دریچه رویارویی های نظامی و جایی برای جنگ افروزی و کاشتن بذر فتنه و جنگ در لبنان که همچنان هم مصمم است از همین طریق به طور مستقیم به مشکلات سیاست خارجی اش مثل اختلاف با اسرائیل بر سر مرزهای دریایی اش کمک کند. در حالی که لبنان می خواهد همانند کشور کوچک قطر که به کمک ثروت های انرژی اش توانسته است صاحب جایگاه در خور توجهی شود، خود نیز صاحب جایگاهی حداقل در حل بحران های داخلی خود شود.

دریچه دیگری که ایالات متحده امریکا از آن به لبنان می نگرد، دریچه انرژی است. در زمان هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه سابق امریکا اداره ای موسوم به اداره انرژی در وزارت امور خارجه تاسیس شد که این کار در حقیقت نشان می داد مساله انرژی یک مساله محلی یا داخلی برای یک کشور نیست بلکه مساله ای بین المللی است که ابعاد بین المللی دارد. مسئول این دفتر از آن موقع تا کنون فردی به نام آموس هوشستین بوده که میان لبنان و اسرائیل و قبرس و ترکیه در رفت و آمد است. او در طول این مدت یک لحظه هم تلاش هایش را برای حل اختلاف ها میان لبنان و اسرائیل بر سر مرزهای دریایی متوقف نکرده است. وی در این زمینه گزارش هایی را نیز تهیه کرده که رسانه های اسرائیلی آن را دروغ و کذب دانسته اند. این مساله نشان می دهد که نفت و گاز بخش مهمی از توجه های امریکا در منطقه محسوب می شود، اما ضرورت دارد که قبل از هر چیز بحران تشکیل دولت در لبنان که به درازا کشیده است، حل شود و فضای بی ثباتی پایان یابد و محیطی سالم و سلامت برای جذب سرمایه گذاران خارجی به ویژه در بخش عظیم نفت و گاز موجود در دریای مدیترانه فراهم آید. به دلایل بسیار که شاید برای همگان شناخته شده باشد، امریکا در حال حاضر تلاش چندانی برای دخالت مستقیم در عرصه سیاسی لبنان نمی کند.

منبع: النهار/تحریریه دیپلماسی ایرانی/11