در کنگره چه بر سر ایران می گذرد؟

 دیپلماسی ایرانی: جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز سه شنبه به کنگره رفت تا از توافقنامه تاریخی که ماه گذشته میلادی بین ایران و قدرهای جهانی امضاء شد دفاع کند و آن در اصطلاح آن را به اعضای بدبین کنگره بفروشد. اقدامی که از آغاز نیز دشوار می نمود.

اوباما و مشاوران اش هفته های اخیر را صرف جلب حمایت افکار عمومی از توافقنامه هسته ای ژنو کردند. آنها در سخنرانی ها، مصاحبه های تلویزیونی و بیانیه های خود کوشیدند در اتاق های فکر نفوذ کنند. حضور کری در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا به منزله نخستین مواجه یک مقام عالی رتبه دولتی پس از توافق ژنو با قانونگذارانی بود که به سختی از سیاست های دولت انتقاد کرده و به دنبال راهی برای بازنویسی توافقنامه هستند.  

کری که پیش از این سناتور بود در جلسه دو و نیم ساعته در کمیته روابط خارجی، از همکاران سابق اش خواست، تحریم های جدید را علیه ایران تصویب نکنند و به دیپلماسی فرصت دهند. با این حال او مدعی شد به ایران اطمینان ندارد و اجازه نمی دهد این کشور هسته ای شود.وزیر خارجه آمریکا همچنین گفت رویکرد جمهوری اسلامی در تهدید اسرائیل نیز قابل پذیرش نیست.

او در حالی این اظهارات را مطرح کرد که موضوع اعزام یک نماینده جمهوریخواه از گنگره برای همراهی با تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا در گفت و گو های هسته ای آتی با ایران مطرح است. همچنین بسیاری از اعضای کنگره، کاخ سفید را به پنهان کاری و عدم شفافیت کافی در ارایه توضیحات متهم می کنند.

کری در واکنش به بدبینی روز گذشته سناتورها در بحث هایی که مطرح می کردند، از رونالد ریگان نقل قولی آورد که می گفت باید اعتماد کرد اما آن را ثابت کرد. وزیر خارجه آمریکا گفت که ایران می تواند پس از لغو بخشی از تحریم ها به 7 میلیارد دلار دسترسی پیدا کند اما در مقابل برنامه های هسته ای خود را محدود می کند. او گفت که دولت در تلاش است به توافقی نهایی با ایران دست یابد که کامل تر و راضی کننده تر خواهد بود. وی تاکید کرد که باید به مذاکرات فرصت داد تا موفق شود. او بار دیگر خاطرنشان کرد توافق مقدماتی شش ماهه با ایران در به عقب راندن یا تعلیق بخش های مهمی از برنامه های هسته ای ایران نقش پراهمیتی دارد. وزیر خارجه آمریکا همچنین قول داد که در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات برای دستیابی به توافق جامع، دولت آمریکا برای تشدید تحریم ها به کنگره برود. کری گفت: در صورت شکست مذاکرات ما به آنها نیاز داریم.

با این حال رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به اظهارات کری تاکید کرد لازمه توافق با ایران توقف غنی سازی اورانیوم است. موضوعی که تل آویو نیز بر آن پافشاری دارد. به گزارش نیویورک تایمز، اد رویس، گفت: مساله کلیدی این است که آیا ایران در توافق نهایی می تواند سوخت هسته ای تولید کند یا خیر. در تکنولوژی غنی سازی نمی توان به ایران اعتماد کرد، زیرا تلاش برای بررسی و اثبات ماهیت آن نمی تواند به منزله تایید 100 درصد صلح آمیز بود آن باشد.

این در حالی است که مقامات تهران بر غنی سازی تاکید دارند و می گویند توافق نهایی باید شامل غنی سازی اورانیوم باشد. از سوی دیگر به موجب توافق شش ماهه ای که 24 نوامبر در ژنو منعقد شد، ایران می توان همچنان به غنی سازی 5 درصدی ادامه دهد و امضاء نمایندگان آمریکا نیز پای این توافقنامه قابل مشاهده است.

کری در تلاش برای اطمینان دادن به قانونگذاران در این زمینه گفت: گسترده هر گونه عملیات غنی سازی در توافق جامع با ایران به توافق دوجانبه نیاز دارد و بر مبنای نیازهای قانونی برنامه های هسته ای صلح آمیز تعریف می شود.

وزیر خارجه آمریکا در حالی این اظهارات را مطرح می کند که نگرانی کاخ سفید از اتحاد جمهوریخواهان و دمکرات ها در کنگره علیه کاخ سفید مشهود است.

واشینگتن پست در مقاله ای با اشاره به جلسه کری با سناتورها نوشت، کنگره در یک انقلاب بر سر توافق هسته ای ایران به سر می برد. به گزارش این روزنامه آمریکایی، هم اکنون دو چارچوب مذاکره ای در بین سناتورها مطرح است. یکی در مجلس نمایندگان، که رهبران اکثریت جمهوریخواه و اقلیت دمکرات یعنی اریک کنتور و ویپ استنی هویر روی آن بحث می کنند. موضوع قانونی است که به موجب آن پارامترهایی برای توافق نهایی با  ایران تعیین می شود. در این قانون که هماهنگ با قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل تنظیم می شود، درخواست توقف عملیات غنی سازی در ایران، تعطیلی راکتور اراک و بازرسی های بدون محدودیت مطرح می شود.

یک طرح دیگر نیز در سنا مطرح است که رابرت منندز و مارک کیرک، روی آن کار می کنند. طرح تحریم مضاعف ایران که در صورت عدم پایبندی تهران به توافق مقدماتی یا حاصل نشدن توافق نهایی، اجرایی می شود. تحریم هایی برای به نصف و سپس به صفر رساندن صادرات نفتی ایران و اعمال فشارهای بیشتر بر دیگر صنایع ایران .

در هر دو چارچوب هم ردپای سناتورهای جمهوریخواه به چشم می خورد و هم دمکرات و به این ترتیب یک صف آرایی دو حزبی و نه تک حزبی علیه کاخ سفید در جریان است. این گروه دوحزبی بر این باورند که دولت اوباما در جهت رشوه دادن به تهران حرکت می کند.

با این حال رئیس کمیته بانکداری سنا پس از شنیدن اظهارات روز سه شنبه کری گفت در این برهه زمانی از تصویب تحریم های بیشتر علیه ایران حمایت نمی کند. از سوی دیگر محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز در گفت و گو با مجله تایم هشدار داده بود تصویب تحریم های بیشتر حتی اگر تا شش ماه اجرایی نشود نیز به منزله مرگ توافق مقدماتی خواهد بود.

اکنون در حالی که سناتورها برای تعطیلات کریسمس و سال نو میلادی آماده می شوند، زمان اندکی پیش رو دارند تا با توجه به مخالفت های کاخ سفید، طرحی را برای اعمال فشار بیشتر علیه ایران به تصویب برسانند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10