"روحانی مذاکره‌کننده‌ای عالی است"

«فرانسوا نیکولو» سفیر سابق پاریس در تهران به واسطه سال ها حضور در ایران، به خوبی کشورمان را می شناسد. او سال ها به عنوان سفیر فرانسه در ایران در ساختمان این سفارت در خیابان نوفل لوشاتو حضور داشته و از جمله افرادی است که در زمان مذاکره ایران با سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان (موسوم به تروییکا) در سال 2005-2003 در جریان این مذاکرات قرار داشت و از نزدیک این مذاکرات را دنبال کرده است.

او پس از اتمام ماموریت و بازگشت به کشورش تحولات ایران را دنبال کرده و تاکنون بیش از یکصد مقاله، مصاحبه های متعدد و سخنرانی در میزگردهای تلویزیونی، نشست های دانشگاهی و اتاق های فکر داشته است. به بهانه انجام مذاکرات هسته ای بین کشورهای عضو گروه 1+5 (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) با تیم مذاکره کننده کشورمان در ژنو با او به گفت وگو نشستیم. 

 

  آقای «نیکولو» همان طور که مطلع هستید مذاکرات بین ایران و کشورهای 1+5 قرار است به زودی ازسرگرفته شود، چقدر فکر می کنید امکان دارد توافقی حاصل شود؟ 

می توان گفت طرفین یا به سمت توافق یا به سمت برگزاری نشست آتی پیش می روند هرچند معتقدم اگر توافقی حاصل شود این توافق موقتی خواهد بود. به نظر می رسد در این توافق هدفی که باید به آن دست یافت و چگونگی دستیابی به این هدف تعریف می شود. شاید اقداماتی محدود از سوی دو طرف را شاهد باشیم اما این توافق قطعی نخواهد بود و هنوز ما در مرحله موقتی قرار داریم.
 

  طولانی شدن مذاکرات را چگونه ارزیابی می کنید؟ 

یک علت این است که مذاکرات پیچیده ای است و افراد زیادی در آن درگیر هستند. آنچه مسلم است در حال حاضر ایران راحت تر می تواند تصمیم بگیرد چراکه مستقل است اما در طرف دیگر شش کشور باید به تعامل و نقطه مشترکی برسند و ظاهرا بین کشورها اختلافات جزیی وجود دارد و برای اینکه کشورهای فوق بر سر موضوعی باید به توافق برسند زمان بیشتری لازم است. به نظرم این قضیه سبب کندشدن مذاکرات می شود.
 

  با این حساب اگر بخواهیم در بین کشورهای 1+5 یک دسته بندی کلی انجام دهیم، در حال حاضر چه کشورهایی موافق تر و چه کشورهایی مخالف ترند؟ 

جواب به این سوال غیرممکن است. واقعا نمی توان پاسخ صریحی به این پرسش داد. تصور می کنم در آینده این مطلب روشن شود. اما به نظرم بین کشورهای یادشده تفاوت های جزیی مطرح است اما در حال حاضر جزییات دیدگاه ها منتشر نشده و نمی توان انگشت اتهام را علیه فلان یا بهمان کشور نشانه گرفت.
 

  اگر این سوال را می کنم دلیلش آن است که خبرها حاکی از آن است که فرانسه در این مذاکرات حتی از آمریکایی ها سرسختانه تر عمل می کند. 

من هم شنیده ام. اما شاید دلیلش این باشد که آقای «(لوران) فابیوس» (وزیر امور خارجه فرانسه) تنها کسی بوده است که در مصاحبه ای رادیویی از متن مذاکرات و مشکلات آن صحبت کرده و بدیهی است این موضوع سبب شده که موضع فرانسه بیش از بقیه مطرح شود.
 

  اگر توافق نسبتا جامعی که مورد قبول طرفین باشد حاصل نشود، از نظر شما چه اتفاقی خواهد افتاد؟ 

در این صورت تصور می کنم که تا دو هفته دیگر جلسه دیگری تشکیل خواهد شد تا در آن نتیجه ای حاصل شود و به نظرم آن جلسه مهم خواهد بود زیرا اگر باز هم توافقی حاصل نشود آن موقع دلیل جدی برای نگرانی وجود دارد. در حال حاضر هنوز جای امیدواری وجود دارد و باز باید به نتیجه امیدوار بود.
 

  زمانی که رییس جمهوری کنونی ایران «حسن روحانی» مسوول مذاکرات با تروییکای اروپایی بود، شما هم سفیر فرانسه در تهران بودید. نظر شما درباره اراده آقای روحانی در انجام مذاکرات چیست؟ 

آقای روحانی همانگونه که من می شناسم مذاکره کننده عالی ای است و برای انجام این مذاکرات اراده کامل دارد و از حسن نیت برخوردار است. وی در آن مذاکرات نیز به دنبال راه حل بود. در آن زمان وی به اقدامات چشمگیری از جمله تعلیق غنی سازی که در کانون نگرانی های غرب بود، دست زد و پروتکل الحاقی آژانس بین المللی انرژی اتمی را به اجرا درآورد. در آن زمان آقای روحانی با ابتکارات خود دست به اقداماتی مهم زد و ریسک بالایی را پذیرفت. او به راستی چنین فکر می کند و می خواهد که مذاکرات حتما به نتیجه برسد اما در همین حال خواهان حفظ منافع کشورش می باشد و این امر کاملا طبیعی است. او از اعتماد رهبری برخوردار است و این امری مهم است. اگر آقای روحانی در موضوع هسته ای موفق شود می تواند در سایر پرونده های مربوط به تحولات منطقه ای نیز درخواست اختیارات بیشتری کند.
 

  آیا به نظر شما خواست ایران در غنی سازی اورانیوم در خاک خود که یکی از موضوعات اختلاف است، حق مشروع ایران نیست؟ 

این سوال مهمی است. به نظر شخص من در پیمان منع گسترش سلاح های اتمی (ان پی تی) در این زمینه غنی سازی یک حق دیده نشده و از طرفی انجام آن نیز منع نشده است. باید این را گفت... برخی می گویند در «ان پی تی» حقی برای غنی سازی نیست اما از آن طرف هم باید گفت که منعی هم در ان پی تی دیده نشده است... «ان پی تی» در این موضوع مبهم است... بنابراین می توان گفت کشور عضو می تواند برنامه غنی سازی داشته باشد اما در همین حال باید تمام تضمین های لازم به جامعه بین المللی را بدهد که این فناوری حساس برای مقاصد نظامی به کار گرفته نشود.
 

  اما ظاهرا ایران تنها کشوری است که در این زمینه تحت فشارهای مختلف قرار دارد و با بقیه کشورهای عضو ان پی تی تاکنون، چنین رفتاری نشده است... . 

بله درست است... شما حق دارید... اما همان طور که می دانید ایران در منطقه ای بسیار آشوب زده قرار دارد و در بین امضا کنندگان ان پی تی کشوری که توانسته باشد چنین فناوری حساسی را آن هم در منطقه ای با چنین حساسیت بالا توسعه دهد، وجود نداشته است. شاید به همین دلیل هم در مورد ایران تا این حد انتظارات بالاست.
 

  همان طور که می دانید در سال 1995 زمانی که «ژاک شیراک» به ریاست جمهوری رسید، وی باوجود اعتراضات بین المللی تصمیم به انجام آزمایش هسته ای گرفت و تا اتمام تعداد آزمایش های مورد نیاز برای ورود به مرحله تست های آزمایشگاهی، به اعتراضات جهانی وقعی ننهاد. از طرفی شاهد چنین برخوردهایی در قبال ایران هستیم. این حالت یک بام ودوهوایی که برخی در ایران احساس می کنند را چگونه می توان توضیح داد؟ 

شما حق دارید... . چنین احساسی منطقی است... اما از زمان خلقت آدم و حوا این یک بام ودوهوایی وجود داشته است... بنابراین وضعیت هر کشوری خاص است... شرایط ایران خاص است... ایران کشوری است که به دلیل موقعیت منطقه ای پیچیده که در آن قرار گرفته است دارای وظیفه ای بین المللی است و من تصور می کنم که ایران متوجه این مطلب هست و مذاکره کنندگان فعلی نیز به این موضوع که باید بیش از کشورهای دیگر درمورد استفاده صلح آمیز از فناوری های حساسی که می خواهد توسعه دهد، تضمین هایی را به جامعه بین المللی دهند، کاملا واقفند.
 

  ظاهرا از هم اکنون بسیاری از شرکت های غربی تماس با ایران را آغاز کرده اند تا در صورت لغو تحریم ها به بازار ایران وارد شوند... 

اگر تحریم ها برداشته شود و غربی ها به ایران بازگردند دعوایی در دروازه های ورودی ایران شکل خواهد گرفت... بسیاری از شرکت هایی که در گذشته در ایران حضور داشتند با احساس شرایط جدید تماس هایی را با طرف های ایرانی آغاز کرده اند... درست است که مجازات ها هنوز پابرجاست اما تحریم ها حرف زدن با طرف های ایرانی را منع نکرده است. البته فرانسوی ها تا قبل از تحریم ها در ایران حضور جدی داشتند. شرکت توتال، رنو، پژو و... در ایران بودند... تحریم تنها در بخش خودرو سبب شد که پنج تا 10 هزار شغل در فرانسه از دست برود. این فاجعه ای در عین سکوت است.
 

  در خصوص اسراییل و این مذاکرات آیا می توان گفت که اسراییل به طور ضمنی و غیرمستقیم در این مذاکرات حضور دارد؟ 

من فکر می کنم که اسراییل با توجه به مناسبات تنگاتنگی که با برخی کشورهای عضو گروه 1+5 دارد، به طور تنگاتنگی در جریان اتفاقاتی که رخ داده قرار داشته باشد. آری من فکر می کنم اسراییل این مذاکرات را از نزدیک دنبال می کند.
 

  تاثیر این توافق بر تحولات منطقه ای چه خواهد بود؟ 

اگر در موضوع هسته ای ایران راه حلی یافت شود، با در نظرگرفتن اینکه همه اختلافات حول برنامه هسته ای ایران متمرکز شده و قوام یافته است، می توان گفت که حل این مساله بر سایر مسایل مانند بحران سوریه نیز تاثیر مثبتی خواهد داشت. ضمن اینکه نباید فراموش کرد امروز نیز نوعی ائتلاف عینی بین عربستان سعودی و اسراییل علیه توافق ایران و غرب دیده می شود و هرچند دو کشور مایل به ایران اتمی نیستند اما با هر توافقی بین غرب و ایران به ضرر خود نیز مخالفند. از طرفی حل مساله هسته ای ایران مساله صلح اسراییل و فلسطینی ها را بار دیگر به صدر توجهات می کشاند.
 

  آیا می توان انتظار خاورمیانه ای عاری از سلاح های کشتارجمعی را داشت؟ 

بله دقیقا من تصور می کنم که توافقی خوب با ایران می تواند گام مهمی در این جهت باشد. در این خصوص با امحای سلاح های شیمیایی سوریه گام مهمی در منطقه برداشته شد و اگر با ایران نیز به توافقی خوب دست یابیم این توافق نیز گام مهم تر دیگری در این جهت خواهد بود و این گام ها به نظرم می تواند فضای جدیدی را در منطقه ایجاد کند و به این ترتیب ما روزی به این هدف خواهیم رسید.
 

  که در آن خلع سلاح های کشتارجمعی اسراییل هدف باشد... 

بله کاملا... این هدف اسراییل را نیز شامل خواهد شد اما هنوز مشکلات زیادی پیش رو است اما همان طور که گفتم توافقی خوب با ایران در مسیر کاهش تنش پیش می رود و همان طور که ژنرال دوگل گفته است تنش زدایی می تواند به نرمش و سهولت در مناسبات در تمام منطقه خاورمیانه بینجامد.