تحلیل حسین شریعتمداری از مذاکرات ژنو

به گزارش سرویس فضای مجازی خبرگزاری فارس، حسین شریعتمداری امروز دوشنبه 20/08/92 طی یادداشتی در روزنامه کیهان نوشت: باج خواهی آمریکا و متحدانش که با بهره گیری از ترفند «پلیس خوب، پلیس بد» طراحی شده و به پای میز مذاکرات ژنو منتقل شده بود، در برخورد با مخالفت تیم هسته ای کشورمان رنگ باخت و همانگونه که از قبل قابل پیش بینی بود و کیهان در چند نوبت بر آن تاکید ورزیده بود، مذاکرات ژنو را بی نتیجه و ناتمام باقی گذاشت که در این باره گفتنی های درس آموز و عبرت انگیزی هست.

1- تیم هسته ای کشورمان بی آن که توضیح قابل قبولی داشته باشد روزه سکوت گرفته بود و از روند مذاکرات و محتوای آن کمترین خبری منتشر نمی کرد و یا به خبررسانی «کلی»، و در مواردی «قطره چکانی» بسنده می کرد. حریف اما، اگرچه ادعا می کرد که به قول و قرار خود با تیم کشورمان پایبند است و درباره روند مذاکرات، سکوت خواهد کرد- اظهارات اشتون و شرمن- ولی با بهره گیری از شگرد «منبع خاکستری» تقریبا هیچ بخشی از محتوای مذاکرات را ناگفته باقی نمی گذاشت و گویاتر آن که با بهره گیری از فقدان حضور خبری تیم ایران، فضای رسانه ای و افکار عمومی را به نفع خود مدیریت می کرد. نتیجه آن که امروزه بعد از ناتمام ماندن مذاکرات، بسیاری از رسانه های خارجی- تقریبا تمامی آنها- علت ناتمام ماندن مذاکرات را ناتوانی ایران در دفاع مستند از صلح آمیز بودن برنامه هسته ای خود و جلب اعتماد گروه 5+1 قلمداد می کنند و حال آن که توضیح و خبررسانی به موقع تیم هسته ای کشورمان می توانست و هنوز هم می تواند نشان بدهد که باج خواهی و انتظارات فراقانونی حریف و ایستادگی ایران در مقابل این باج خواهی علت اصلی ناتمام ماندن مذاکرات بوده است. بدیهی است که این دو گزاره، از زمین تا آسمان با یکدیگر تفاوت دارند. همین خودداری از گزارش متن مذاکرات است که اوباما، با غرور اعلام می کند؛ وظیفه ما نیست که به ایران اعتماد کنیم! و سؤال این است که چرا تیم هسته ای کشورمان با سکوت درباره محتوای مذاکرات، فرصت میدان داری رسانه ای و مدیریت افکار عمومی را دو دستی و سخاوتمندانه به حریف تقدیم کرده است؟! آیا این پدیده، درس آموز و درخور پیشگیری نیست؟!

2- اگرچه تیم هسته ای کشورمان از متن مذاکرات و محتوای آن خبری منتشر نکرده است ولی از مجموع اظهارنظر مقامات رسمی گروه 5+1 و اخباری که رسانه های غربی بیرون داده اند و نیز با توجه به برخی از اخبار موثقی که به کیهان رسیده، خواسته های حریف در چند محور زیر جمع بندی شده و روی میز مذاکرات ژنو آمده بود؛

- توقف غنی سازی 20 درصدی اورانیوم در فردو و نطنز

- کاهش تعداد سانتریفیوژهای فعال تا مرز تقریبا پایلوت و آزمایشگاهی

- عدم استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته IR-M2 که با سرعت و قدرت بیشتری قادر به غنی سازی اورانیوم هستند.

- تعطیلی تأسیسات آب سنگین اراک و یا تغییر کاربری آن به گونه ای که خروجی آن «پلوتونیوم» نباشد.

- پذیرش سقف انباشت اورانیوم غنی شده 20 درصدی و تبدیل ذخایر به سوخت - که غیرقابل بازگشت است - و یا رقیق کردن آن تا میزان 5درصد.

- تعطیلی تأسیسات فردو

آمریکا و متحدانش در مقابل درخواست های یاد شده، پیشنهاد لغو تحریم های خودرو، طلا و فلزات گرانبها، پتروشیمی و آزادسازی بخشی از دارایی های مسدود شده ایران - در کشورهای چین و هند و کره جنوبی - را روی میز گذاشته بودند.

1+5 از ایران خواسته بود که اقدامات یاد شده را در یک دوره موقت 6 ماهه به اجرا درآورد و در پایان این مدت چنانچه بررسی های انجام شده حاکی از اجرای دقیق آن بوده و کسب رضایت 1+5 را در پی داشت، مذاکرات اصلی آغاز شود. گفتنی است که گروه 1+5، از این دوره 6 ماهه با عنوان مقدمه مذاکرات و نه اصل مذاکرات یاد می کرد.

پیشنهاد ارائه شده 1+5 دقیقا تکرار همان روند خسارت باری بود که در سال های 82 تا 84 - سال های 2003 تا 2005 - در اجلاس اکتبر 2003 تهران و سپس اجلاس بروکسل از سوی تروئیکای اروپایی - انگلیس و فرانسه و آلمان - به ایران تحمیل شده بود و در جریان آن، تمامی فعالیت های هسته ای کشورمان به حالت تعلیق درآمده بود و نهایتا تروئیکای اروپایی پس از 2 سال فرصت سوزی در اجلاس لندن اعلام کرد که بهترین تضمین قابل قبول برای ما، توقف کامل فعالیت هسته ای ایران است. در پی این برخورد مستکبرانه بود که رهبرمعظم انقلاب دستور از سرگیری فعالیت های به تعلیق درآمده را صادر فرمودند و این حرکت با از سرگیری فعالیت کارخانه UCF اصفهان آغاز شد و حریف تنها به این علت که جمهوری اسلامی ایران، به خواسته آنها مبنی بر توقف کامل برنامه هسته ای خود تن نداده است، پرونده هسته ای کشورمان را علی رغم تصریح بند c از ماده 12 اساسنامه آژانس، به شورای امنیت برد و علیه ایران اسلامی قطعنامه صادر کرد.

بعدها، محمد البرادعی - دبیر کل وقت آژانس - که جای خود را به «یوکیا آمانو» داده بود، اعتراف کرد پرونده هسته ای ایران برخلاف روال حقوقی و فنی آژانس و تنها در پی تصمیم سیاسی آمریکا و متحدانش به شورای امنیت رفته است.

3- این که تیم هسته ای کشورمان در مذاکرات ژنو با کدام بخش از پیشنهادهای 1+5 موافقت کرده و کدام بخش را نپذیرفته است، موضوع این یادداشت نیست و شاید در آینده به آن اشاره کنیم ولی آنچه دانستن آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می تواند سند حقانیت جمهوری اسلامی ایران باشد و متاسفانه از سوی تیم محترم کشورمان ناگفته مانده است، این که؛ از 1+5 سوال شده بود، بر فرض پذیرش پیشنهادهای یاد شده چه تضمینی هست که ماجرای سال های 82 تا 84 تکرار نشود و بعد از پایان دوره موقت 6 ماهه، با همان پاسخ که در اجلاس لندن روبرو شده بودیم مواجه نشویم؟! از این روی، تیم هسته ای کشورمان در اقدامی هوشمندانه و قابل تقدیر گفته بود؛ 5+1 در صورت پذیرش بخشی از پیشنهادات باید از هم اکنون تضمین عینی و مکتوب بدهد که بعد از پایان دوره موقت، حق غنی سازی 5 درصدی کشورمان را با دو قید «در داخل خاک ایران» و «به صورت صنعتی و نه پایلوت و آزمایشگاهی» بپذیرد. ضمن آن که بخشی از درخواست های 5+1 نظیر توقف تاسیسات آب سنگین اراک نیز قابل پذیرش نیست.

اختلاف اصلی دقیقا از همین نقطه- تضمین حق غنی سازی- شکل گرفته و در مذاکرات 3 روزه و فشرده بعدی ادامه یافت و نهایتا بنا به برخی دلایل دیگر مذاکرات ناتمام ماند. آمریکا و متحدانش به این درخواست منطقی پاسخ منفی داده بودند. به بیان دیگر هدف نهایی خود از مذاکرات را در توقف کامل فعالیت هسته ای کشورمان و به قول «داریل کیمیل» با مختصات «غنی سازی صفر» تعریف کرده بودند. این دقیقا همان مضمونی بود که در تیتر اول کیهان- 11 آبان- با عنوان «آمریکا در مقابل امتیاز نقد، وعده نسیه هم نمی دهد» آمده بود.

اینجا دو سؤال منطقی و حقوقی از 5+1 در میان بود؛

اول؛ این که اگر هدف نهایی مذاکرات را در نقطه «غنی سازی صفر» و دست کشیدن ایران از برنامه هسته ای خود تعریف نکرده اید چرا حاضر به تضمین غنی سازی 5 درصدی در خاک ایران و به صورت صنعتی نیستید؟!

دوم؛ آن که اگر تحریم ها آنگونه که ادعا می کنید به خاطر فعالیت هسته ای ایران اعمال شده و فعالیت هسته ای بهانه تحریم ها نیست، چرا کمترین تغییر در سامانه و رژیم تحریم ها را نمی پذیرید؟! مگر نه این که یک دوره به قول خودتان موقت 6 ماهه پیشنهاد کرده اید؟ بنابراین چنانچه تحریم ها برای اطمینان از صلح آمیز بودن فعالیت هسته ای ایران است، بر پایه کدام دلیل و منطق حقوقی و فنی- بر فرض پذیرش پیشنهادات 5+1 از سوی ایران- نیز، حاضر به لغو آن نمی شوید؟! آیا این حرکت 5+1 حاکی از آن نیست که تحریم ها را برای باج خواهی بعد از پایان دوره 6 ماهه نگاه داشته اند؟ یعنی همان ترفندی که در سال 2005 و در اجلاس لندن به کار گرفته و اعلام کردید تنها تضمین مورد قبول توقف کامل و همیشگی برنامه هسته ای ایران است؟ و هنگامی که مقاومت ایران در مقابل این باج خواهی را مشاهده کردید، پرونده هسته ای کشورمان را به شورای امنیت بردید؟!

4- دقیقا در همین نقطه است که وزیر امور خارجه فرانسه با عجله وارد ژنو می شود و در نقش از پیش تعریف شده «پلیس بد» به مذاکرات می پیوندد و متاسفانه برخی از دوستان ساده اندیش ما نیز این نقش ساختگی را واقعی می پندارند. یعنی همان نقشی که پیش از این اسرائیل با تظاهر به مخالفت با توافق ایران و 5+1 بر عهده گرفته بود و شماری از ساده لوحان به توهم- و اصحاب فتنه با هماهنگی- اصرار داشتند که مخالفت اسرائیل را واقعی جلوه داده و از این طریق زمینه باج دهی ایران به 5+1 را فراهم آورند.

دیروز «پال شولت» رئیس سابق کنترل و منع گسترش تسلیحات در وزارت دفاع انگلیس اعتراف کرد که فرانسه در مذاکرات ژنو به جای اسرائیل «نقش پلیس بد» را برعهده داشت و «فرانسوا نیکولو» سفیر سابق فرانسه در ایران نیز بر آن تاکید ورزید و بی بی سی گلایه کرد که وزیر خارجه فرانسه با اقدام غیردیپلماتیک- بخوانید ناشیانه- خود، بخشی از اهداف مذاکرات ژنو را فاش کرد، استاد روابط بین الملل در دانشگاه ساسکس اعتراف می کند که مخالفت فرانسه تاکتیکی و با هماهنگی سایر کشورهای عضو 5+1 بوده است... و ده ها نمونه دیگر که در ستون اخبار ویژه کیهان امروز به مواردی از آن با ذکر سند اشاره شده است.

5- آنچه گذشت که فقط بخشی از ماجراست- و باز هم به آن خواهیم پرداخت- به وضوح حکایت از آن دارد که تیم هسته ای کشورمان با تعهد نسبت به خطوط قرمز هوشمندانه ای که برای آنها ترسیم شده بود به دشمن اجازه و فرصت نداده است در پوشش لبخندها و خوش و بش های مزورانه، پروژه فریب خود را عملیاتی کند و از این طریق، در مرحله اول، آمریکا و انگلیس و فرانسه و در مرحله دوم رژیم صهیونیستی را ناکام گذاشته است... و در این باره باز هم گفتنی هایی هست.