آشتی ایران و امریکا دستاوردی جهانی است

دیپلماسی ایرانی: تمام سلام، نخست وزیر مکلف به تشکیل دولت لبنان که به رغم گذشت بیش از شش ماه هنوز نتوانسته دولت خود را تشکیل دهد، همچنان نسبت به آینده امیدوار است. می گوید شاید اگر سرنوشت سوریه مشخص شود و قدرت های بزرگ با ایران کنار آمدند، لبنان نیز از بلاتکلیفی خارج شود. اگر چه معتقد است که درگیری های سوریه تاثیری مستقیم بر لبنان گذاشته و هر گونه تحولی دیگر در خاورمیانه بر لبنان نیز اثر مستقیم می گذارد. نخست وزیر لبنان خوب می داند که برای تشکیل دولت نه تنها احزاب بلکه باید قدرت های ذی نفوذ در لبنان را نیز دریابد. حتی سوریه ای که اکنون در سخت ترین مرحله تاریخی اش به سر می برد. وی می گوید منطقه شاهد تحولی شگرف است که با ظهور معادلات جدید، معادلات جاری در لبنان نیز تغییر خواهد کرد و در صورتی که تحولات مثبت باشد، تاثیرات ایجابی خود را بر این کشور نیز خواهد گذاشت. در عین حال نسبت به هر گونه تاثیر منفی تحولات منطقه بر وضعیت جاری در لبنان نیز هشدار می دهد. در همین رابطه دیپلماسی ایرانی گفت وگویی اختصاصی را با تمام سلام انجام داده است که در ادامه می خوانید:

دولت شما هنوز تشکیل نشده است، دلیل آن چیست؟

کاملا قابل درک است که چرا تشکیل نشده، حجم مشکلات به اندازه ای گسترده است که همه برنامه های ما را به حالت تعلیق در آورده است. انگار که فراموش شده ایم. حتی خودمان هم خودمان را فراموش کرده ایم و مشغول کارهایی شده ایم که به هیچ وجه ربطی به مشکلات ما ندارد و گرهی از مشکلات ما نمی گشاید. من نمی خواهم انگشت اتهام به سمت کسی دراز کنم اما می خواهم که همه ما را از این مخمصه نجات دهند. در حال حاضر هر کاری کرده ایم به بن بست خورده است. با این وضعیت معلوم نیست چه بر سر لبنان بیاید.

تحولات منطقه را تا چه اندازه بر تشکیل دولتتان موثر می دانید؟

بسیار زیاد و نسبت به تاثرات منفی آن هشدار می دهم. تحولات منطقه و درگیری هایی که میان طرف های مورد نزاع در خاورمیانه وجود دارد، همگی به عنوان مسائلی که ما هم با آنها درگیریم روی میز گفت وگوهای ما برای تشکیل دولت قرار دارند، و این مساله با سرنوشت دولت ما گره خورده است. دولت ما، منظورم فقط دولت من نیست، هر دولتی حتی اگر من نخست وزیر نباشم بخواهد به کار خود ادامه دهد با همین وضعیت دست به گریبان است. در این میان اگر اتفاقی ناگهانی بیفتد که خارج از پیش فرض ها باشد همه اصول ما را زیر سوال می برد. همه ما در برابر معادله های جدیدی هستیم. هر تحولی در منطقه تاثیری مستقیم بر ما می گذارد. برای همین تعجب آور نیست که در عرصه سیاسی لبنان همه منتظر سرنوشت تحولات هستند برای این که همه طرح ها و تلاش ها و دستاوردهای منطقه ای بر ما تاثیر مستقیم می گذارند. برای همین معتقدم که وضعیت لبنان بسیار پیچیده و نگران کننده است. مثلا همان طور که طرف های درگیر در سوریه نتوانسته اند بر سر توافق امریکایی – روسی بر سر سوریه  تاثیر بگذارند و طراحان و طرفداران این توافق کار خودشان را می کنند و در برابر فشارها ایستاده اند و این مساله به چالشی برای بسیاری از کشورهای ذی نفوذ در سوریه تبدیل شده همین مساله در مورد ما هم صادق است..

یعنی شما حتی توافقات روسی – امریکایی بر سر سوریه را بر تحولات لبنان تاثیرگذار می دانید؟

قطعا. بی شک تاثیر گذار است. این صحیح است که عنوان این توافق "پرونده شیمیایی سوریه" است اما توافقات آن فراتر از مجموعه سلاح های شیمیایی سوریه است. برای همین نیاز به زمان داریم تا ببینیم ابعاد آن تا کجا تاثیر می گذارد. در حقیقت این مساله توافقی میان دو قطب اصلی دوران جنگ سرد است. برای همین در آن هنوز بسیاری مسائل پوشیده باقی مانده که کسی از آنها خبر ندارد و همین مساله است که سبب می شود همه ما در عرصه لبنان نگران باشیم. چون هر اتفاقی که در سوریه بیفتد تاثیر مستقیم بر لبنان می گذارد.

نزدیکی روابط ایران و امریکا را تا چه اندازه بر تحولات لبنان موثر می دانید؟

چنین نزدیکی ای بی شک دستاوردی جهانی محسوب می شود. مسکو نیز از این نزدیکی دور نیست. اما می خواهد مدتی زمان داشته باشد تا وضعیت خود را در این معادله دریابد و وجهه خود را در سطح جهانی حفظ کند. روسیه نیز خوب می داند که همه چیز در منطقه در حال تغییر است. این حقیقتی است که همه به آن اذعان دارند. برگه های بازی در حال تغییر هستند و این مساله معادله جدیدی را رقم می زند. بی شک نزدیکی روابط ایران و امریکا به یکدیگر تاثیری مستقیم بر لبنان از جمله پرونده تشکیل دولت در آن می گذارد. قطعا زمانی که دو طرف که تا کنون با هم نزاع داشته اند به هم نزدیک شوند بسیاری از مشکلات منطقه حل خواهند شد، از جمله تشکیل دولت در لبنان.

آقای سلام مدتی بود که خوش بینی ها بر سر تشکیل دولت لبنان افزایش یافته بود. چه شد که فضای بدبینی دوباره بازگشت و نیروهای موثر در تشکیل دولت از یکدیگر دور شدند؟

بله، نیروهای 8 مارس و 14 مارس برای تشکیل دولت به یکدیگر نزدیک شده بودند اما ناگهان همه چیز به نقطه صفر بازگشت. سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان احساس کرد که طرف مقابل یعنی 14 مارس درصدد بازی دادن او است، برای همین راضی نشد تن به بازی ای دهد که فقط بخواهد 14 مارس برنده آن باشد. نیروهای 14 مارس حاضر به تشکیل دولتی با مشارکت حزب الله بر اساس طرح 9-9-6 که ولید جنبلاط پیشنهاد آن را داده، نشده است. آنها می خواهند طرح تشکیل دولت بر اساس 8-8-8 باشد. طرف مقابل این طرح را رد کرده است. برای همین اظهارات آتشین به نطق های سیاسی طرف های لبنانی بازگشته است. این مساله سبب شده است تا شانس تشکیل دولت کم شود و تشکیل آن به مسائل دیگر از جمله عقب نشینی حزب الله از سوریه و اجرای اعلامیه بعبدا منوط شود. در حالی که این مسائل صحیح نیست. در گذشته که بنا بود دولت تشکیل شود چنین بهانه هایی وجود نداشت.

مواضع آقای سعد حریری را تا چه اندازه موثر می دانید؟

سعد حریری هم از این وضعیت خشنود نیست. او با وجود این که در فرانسه است اما به عنوان رئیس فراکسیون المستقبل و یکی از رهبران جریان 14 مارس اوضاع را به دقت زیر نظر دارد. چندی پیش با او در پاریس دیدار کردم و دو ساعت با او جلسه داشتم. از سخنرانی های آتشین سید حسن نصرالله راضی نیست. ولی می گوید که هر آن چه در توان داشته باشد برای تسهیل در تشکیل دولت صرف خواهد کرد.  

شایعاتی مطرح شده مبنی بر این که جریان 14 مارس قصد دارد حمایت خود را از شما برای تشکیل دولت بردارد، آیا این اظهارات را تایید می کنید؟

آنها هیچ وقت اعلام نکردند که بدون قید و شرط از نخست وزیری کسی حمایت می کنند. جریان 14 مارس نه از سعد حریری حمایت قاطع کرد و نه از فواد سنیوره. اما شایعاتی که درباره کنار گذاشتن من از این سمت زده می شود نیز صحیح نیست. عده ای تلاش دارند که کارهای ما را ناکام بگذارند اما در آخر موفق نخواهند شد.

انتظار دارید در حال حاضر چه شرایطی پیش بیاید تا شما بتوانید دولت خود را معرفی کنید؟

آن چه مطلوب همه است این است که از اظهارات تند سیاسی علیه یکدیگر اجتناب کنند، همچنین شرایطی را مطرح کنند که با توجه به حساسیت ها و شرایط همه طرف ها و وضعیت جاری در کشور و منطقه باشد. نمی توان شرایطی را مطرح کرد که هیچ ربطی به تشکیل دولت ندارد و تنها باعث پیچیدگی امور می شود. در این میان عده ای نیز شرایط متضادی را مطرح می کنند که به هیچ وجه به صلاح نیست. من از همه می خواهم که زمینه ها را برای تشکیل دولت فراهم کنند چرا که این وضعیت که رو به بی ثباتی است به ضرر همه تمام خواهد شد. البته آقای میشل سلیمان، رئیس جمهور همکاری های لازم را با بنده دارد و به من کمک می کند تا بتوانم مشکلات موجود را تحمل کنم.

آیا قبول دارید که شرایط 14 مارس باعث ایجاد چالش در تشکیل دولت می شود و امور را پیچیده می کند؟

جریان 14 مارس برای تشکیل دولت عجله دارد. حتی می توانم بگویم اصرار دارد که دولت فورا تشکیل شود. مواضع آنها نه از باب همکاری با مواضع دیگران است و نه از باب بستن تمامی دریچه ها یا پیچیده کردن مشورت ها برای حل مشکل تشکیل دولت است. جریان 14 مارس اصرار دارد که دولتی بر اساس 8-8-8 تشکیل شود در حالی که طرف مقابل اصرار به تشکیل دولت بر اساس طرح 9-9-6 دارد که مورد تایید جریان 14 مارس نیست. دو طرف باید بدون غرض ورزی و سهم خواهی و فشار به یکدیگر با هم مذاکره کنند تا این مشکلات حل شوند و روند تشکیل دولت آسان شود.

گفته می شود که آقای حریری از شما خواسته است که دولت اکثریت سیاسی تشکیل دهید، چنین چیزی صحیح است؟

اگر هم صحیح باشد امکان پذیر نیست. تشکیل دولت بدون حضور جریان 8 مارس و حزب الله یعنی هدایت کشور به سمت ناآرامی و بی ثباتی. در هیچ جای دنیا دولت دموکراتیکی نمی تواند تشکیل شود بدون این که احزاب و قدرت های ذی نفوذ در آن کشور حضور نداشته باشند. در لبنان هم به همین ترتیب است. اگر او چنین حرفی هم زده به دلیل گذشت مدت طولانی ای است که از زمان مکلف شدن من به تشکیل دولت گذشته است. شاید او به این ترتیب می خواهد فشارها را برای تشکیل دولت افزایش دهد. و الا همه می دانند که تشکیل دولت بدون وجود حزبی قدرتمند و پر نفوذ مثل حزب الله به هیچ وجه امکان پذیر نیست.

انتشار اولیه: شنبه 25 ابان 1392/انتشار مجدد: چهارشنبه 29 آبان 1392