مصمم به ایجاد روابط جدید با ایران هستیم

سناتور «ژوئل گاریو مایلام» دبیر کمیسیون روابط خارجی و دفاعی سنای فرانسه، عضو کمیسیون روابط اروپایی سنا، معاون گروه حزبی «او. ام.پ» سنا و معاون هیات «حقوق زنان و برابری فرصت های زنان و مردان» را برعهده دارد. به محض رسیدن به فرودگاه به درخواست «شرق» برای مصاحبه پاسخ داد. در کنار همه اظهارامیدواری هایش برای عکاس روزنامه هم صبر آرزو می کرد چراکه کار او را در انداختن عکس پرانرژی از خودش غیرممکن می دانست. گذراندن یک روز پرمشغله در تهران پرترافیک شب تعطیلی به هرحال به مصاحبه ای ختم شد که می خوانید.

  سفر شما سفری استثنایی است. بعد از سال ها یک مقام رسمی فرانسوی به ایران می آید. چقدر انگیزه های شخصی در انجام این سفر دخیل بوده و تا چه میزان این سفر نشان دهنده عزم تشکیلات سیاسی مثل «سنا»ی فرانسه برای آماده سازی های بیشتر برای روابط با تهران است؟
سال ها بود که تصمیم داشتم به ایران سفر کنم اما هربار یا وزارت امور خارجه و یا «الیزه» از من خواستند که این سفر را انجام ندهم. از آنجایی که به قوانین و توصیه ها احترام می گذارم، برنامه سفر را لغو می کردم. اما می خواستم کاری را که امروز کردم آن روز انجام دهم. من در گذشته از دیپلماسی پارلمانی منع شدم اما به محض اینکه گشایشی اتفاق افتاد، فرصت را از دست ندادم. بنابراین در پاسخ به شما باید بگویم سفرم به تهران به عنوان تلاش شخصی و در مقام سناتور و دبیر کمیسیون روابط خارجی و دفاعی سنای فرانسه برای آماده سازی زمینه ها در مقابل تحولات مثبتی بود که بعد از روی کارآمدن روحانی اتفاق افتاده است.

 از مدت ها پیش متقاعد شده بودم که نقش مرکزی ایران در منطقه در مرکز مسایل منطقه ای اطرافش هم هست. با موضع «اولاند» مبنی بر دخالت در سوریه کاملا مخالف بودم بنابراین مخالفت خودم را در جایش اعلام کرده ام. حتی امروز بحران سوریه نقش کانونی در منطقه پیدا کرده است. روزی که اوباما با روحانی تلفنی تماس گرفت من در اردن بودم. فورا با سفیر تماس گرفتم و گفتم ترتیب سفر من به ایران را بدهید. بلافاصله درخواست سفر به تهران را اعلام کردم و صراحتا گفتم می خواهم به ایران بروم. من این روزها برنامه های مختلفی دارم اما سفر به ایران را پیش از هر چیز برای این ضرورت به وجود آمده انجام دادم.

در سنا متوجه شدم که یکی دیگر از همکارانم - سناتور سوسیالیست لوکونت - با هدف مشترک من قصد رفتن به ایران را دارد. خیلی فرصت خوبی بود برای تایید این گشایش جدید در روابط. و تقریبا تمام مقدمات با استقبال دو طرف و با همکاری و تایید کامل پیش رفت. البته انگیزه های شخصی هم داشتم؛ دیدن مردم، محیط زنان، حضور آنها در دانشگاه و... این بار دو طرف شطرنج، نشان دادند که خواهان حرکت برای انجام بازی خوبی هستند. وزارت خارجه ایران درخواست را پذیرفته بود و این نشانه روشن و قوی ای برای گشایشی که گفتم بود.

  اگر یک ارزیابی از روابط ایران و فرانسه را در سال های اخیر ببینیم، پرونده هسته ای بر تمامی جنبه های این روابط سایه انداخته است. سیاسی، اقتصادی، فرهنگی حتی ارتباطاتی. این را بگذاریم کنار نقش آفرینی اولیه تروییکای اروپایی از سویی و انتظاری که معمولا از ویژگی های سنتی سیاست خارجی فرانسه می رود، یعنی موضع گیری «گلیستی» (مستقل از آمریکا). در سال های اخیر دیگر خبری از این رویه نیست. این سیاست در ایران به گونه ای گیج کننده فهمیده می شود. فرانسه از بریتانیا هم آتلانتیکی تر شده است. در فرانسه چه خبر است؟
ببینید باید بگوییم و بخواهیم که فرانسه چه باید بکند؟ فرانسه وظیفه دارد. مساله قبل از هرچیز این است که ما در فرانسه اساسا «دید» نداریم. من چندان همدلی با سیاست های اولاند ندارم البته نمی خواهم دولت را مورد حمله قرار دهم. فرانسه نباید از خود آمریکایی ها آمریکایی تر باشد. در مورد بحران سوریه موضع گیری اولاند برای کسانی مثل من غیرقابل پذیرش است. من مخالفت هایم را ابراز کرده ام. این موضع گیری کل میراث فرانسه در سیاست خارجی و میراث دو گل را نادیده می گیرد. این در حالی است که رابطه فرانسه و ایران رابطه معمولی میان دو کشور نیست. صدها سال است که این دو کشور در فرهنگ هم حضور دارند. از هم می آموزند و به هم انتقال داده اند. مساله به این سادگی ها و پیش انداختن مشکل غیرقابل حل نیست. ما در طول تاریخمان با این کشور هیچ خصومتی را در حافظه ثبت نکرده ایم. واقعا بعضی جهت گیری ها را دیگر درک نمی کنم. به همین دلیل است که مصمم به سفر به ایران و آغاز روابط جدید هستم. اگر خواهان صلح هستیم، باید همه جا به دنبال آن باشیم.

  شما در مقام دبیر کمیسیون روابط خارجی و دفاعی فرانسه در سطح قانونگذاری احتمالا چه ابتکاری را برای آغاز یا تشویق به از سرگیری روابط جدید با ایران در نظر خواهید داشت؟
در مورد سنا باید گفت نمی دانم تا چه اندازه در این موضع و توانایی است. اما من برنامه اقدامی در دست دارم که در سطوح مختلف با بردهای متفاوت آنها را اجرا خواهم کرد؛ نوشتن مقاله ای مشترک با آقای سناتور درباره ایران امروز برای انعکاس واقعیات بخشی از این برنامه است. استفاده از تریبون سنا برای انعکاس برداشت ما نسبت به تحولات مثبتی که بعد از روی کارآمدن روحانی در جریان است و اختصاص سمیناری برای ایران در سنای فرانسه برای شنیدن نظر کارشناسان ایران و تبادل همین تحولات. اینکه می گویم «من» خودستایی نیست.

در این سفر که من از میانه جناح راست و سناتور «لوکونت» به عنوان سوسیالیست به تهران آمده ایم نشانه خوبی از این است که معدل گرایش ها در سنا به این تصمیم نزدیک هستند. من کاملا بر پوچ بودن سیاست تحریم تاکید دارم. من از تریبون سنا در مورد صنایع فرانسه مثل «رنو» و بخش قطعات یدکی این شرکت صحبت کرده ام. شاید بیشتر در سطح فردی بوده اما تلاش هایی صورت گرفته است و ادامه خواهد یافت. درست است که سیاست گشایش روحانی هنوز به نوعی خجالتی است اما ما باید به ایشان کمک کنیم. باید به ایرانی ها نشان دهیم که فرانسه در کنار شماست. اگر این انسدادها ادامه پیدا کند، پیامدهای مخربی خواهد داشت. من به واسطه مسوولیتم در سنای فرانسه وضعیت کشورهای مختلفی را زیر نظر دارم با آنها در تماس هستم. برمه، فارغ از اینکه هیچ شباهت مقایسه ای با ایران ندارد اما از این جهت که مشمول تحریم های مخرب بوده است، برای من در کنار ایران قرار می گیرد.

 تحریم در این کشور به دموکراسی آسیب زده است به طریق اولی در ایران هم چنین است. در این کشور به محض تحولات اقتصادی و گشایش فضای سیاسی و اجتماعی نتایج مثبت سریع تر از آنچه فکر می شد اتفاق افتاد. مردم برمه هم منتفع شدند. در مورد حقوق بشر این روزها فرانسوی ها هم دیگر با رودربایستی برخورد می کنند خب این ضعف است. در مورد هسته ای بحث فناوری صلح آمیز مورد مناقشه نیست آنچه لازم است شفافیت بیشتری است که این دغدغه ها را درست کرده و اطمینان از اینکه ایران به مسیر بمب اتمی نخواهد رفت. مشکل در این سطح هم به این برمی گردد که روشن نیست مسیر تصمیم گیری چه پیچ وتابی دارد. فقدان شفافیت در مورد فرآیند تصمیم سازی بر سر توان هسته ای به نظرم مشکل اصلی است. رهبر عالی رد کرده است، اما اطرافیان و شاید مشاوران ایشان کمی ابهام درست می کنند. شاید باید گفت نوعی ابهام مخرب.

  می توان انتظار داشت که بعد از این تحولات اروپا (منظور تروییکا) نقش تعیین کننده ای در پرونده هسته ای بازی کند؟
امیدوارم. دوست دارم بگویم من از این بیشتر انتظار دارم. اینکه فرانسه جلوتر و جدی تر از اروپا در حل پرونده هسته ای گام بردارد. چرا چون فرانسه دوست ایران است. ما مسوولیت داریم در موقعیت کنونی این منطقه همراه با ایران برنامه ها و ابتکاراتی را مشترکا انجام دهیم و جلو ببریم. برای وضعیت کنونی ضروری است.

  شما بر انتقال سابقه دوستی ایران و فرانسه و آگاه کردن مردم نسبت به این روابط تاکید زیادی دارید. همین جا فرصت این را دارید که به خوانندگان «شرق» هم اینها را انتقال دهید.
آنچه باید به ایرانی ها شخصا بگویم این است که فرانسه ایران را دوست دارد. ما ارزش های مشترک و سنت انسانی، فرهنگی مشترکی داریم. دوستی ای که بر هر تفاوتی فایق می آید. شاید تفاوت هایی وجود داشته باشد که گاهی مورد سوءاستفاده ای مخرب قرار بگیرد اما ما مردمی هستیم که خیلی به هم نزدیکیم. ما وظیفه داریم مسوولیت های مشترکی را در کنار هم انجام دهیم. تاریخ دراز این سرزمین، این سابقه دوستی در کنار هم، اینکه ما هرگز روبه روی هم دشمن نبوده ایم، مسایل ساده ای در آینده روابط نیست.

 سال هایی بوده که ایران برای ما سوال بوده است. گفته ایم که آیا ایران به سمت غرق شدن در نیروهای تاریک اندیش می رود؟! نگران بوده ایم، سال هایی به دوری گذشته است، سال هایی به انکار دیگری، اما من به طور خاص وقتی اینجا آمدم از نزدیک زندگی جوانان جدی تحصیلکرده باهوش و باانگیزه و حضور اکثریتی زنان در محافل آموزشی را می بینم، خود را شاهد اتفاق های جدی و مهمی می دانم. امید فوق العاده ای به آینده ایران دارم. من اساسا آدم خوشبینی هستم اما یک سیاستمدار برای سیاست ورزی مکلف به پیگیری خوشبینی هم هست، من هم هستم.

 باید برای مردم این دو کشور بهترین ها را آماده کنیم. هرچه می توانیم برای اینکه روابط و فرصت های بهتری مهیا شوند باید انجام دهیم. این یک وظیفه است. من موظفم به عنوان اولین سیاستمدار در سال های اخیر تصویر مدرن، فعال، امیدوار و مشتاق این مردم را به کشورم انتقال دهم. ایران یک ملت دوست برای فرانسه است. من بر این ویژگی تاکید دارم. خوشحالم که سفیر فرانسه هم در این زمینه با ما به شدت همراه است. ببینید در مورد سایر کشورها قضاوت هایی وجود دارد. تا پیش از بهار عربی، صحبت از جامعه مدنی در کشورهای عربی نبود اما این تحولات نشان داد که اتفاقا چه نیروی آگاه و پرتوانی در این جوامع وجود دارد و ما بی خبر بودیم. شناخت ایران و انتقال آن گام بزرگی است. خب، شناخت این ایران نشان می دهد که ایران دشمن فرانسه نیست برعکس تصویری که ساخته شده است.