چرا مذاکرات ژنو در سطح وزرا برگزار نمی‌شود؟

در شرایطی که پیش از این و در جریان اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل گفته می شد قرار است مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در ژنو در سطح وزرای خارجه برگزار شود، اما اخبار چند روز اخیر از برگزاری این گفت و گوها در سطحی پایین تر حکایت دارد. در این میان، گمانه هایی مبنی بر احتمال برگزاری گفت و گوهایی دیگر با حضور وزیران خارجه کشورهای حاضر در مذاکرات مطرح شده است.

به گزارش «تابناک»، آخرین اخبار مربوط به مذاکرات فردا و پس فردا در ژنو حاکی از آن است که این اجلاس در سطح مدیران سیاسی وزارت خارجه کشورهای 1+5 و معاون وزیر خارجه ایران برگزار خواهد شد. در این راستا، محمد جواد ظریف، رئیس تیم مذاکره کننده ایرانی، تنها در جلسه مقدماتی این مذاکرات حضور پیدا خواهد کرد.

با این حال، ظریف امروز طی سخنانی اشاره کرد که احتمال دارد پس از گفت و گوهای هفته جاری در ژنو، برگزاری جلسه ای با حضور وزرای خارجه ایران و کشورهای عضو 1+5 نیز ضرورت پیدا کند.

وی در این زمینه گفت: «من امیدوارم که بتوانیم تا روز چهارشنبه به یک نقشه راه دست پیدا کنیم... اما احتمالاً برگزاری جلسه ای در سطح وزرا نیز ضرورت پیدا خواهد کرد».

پس از این اظهارات، «سرگئی ریابکف»، معاون وزیر خارجه روسیه در گفت و گو با خبرگزاری «ایتار تاس» گفت: «اگر برگزاری جلسه ای در سطح وزرا ضروری باشد، مشکلی در این زمینه وجود نخواهد داشت. اما من می گویم که موضوع شکل مذاکرات نباید در اولویت قرار داشته باشد».

چرا مذاکرات ژنو در سطح وزرا برگزار نمی شود؟

به گفته ریابکف، در حال حاضر مذاکرات به شکل قبلی ادامه پیدا خواهد کرد. وی افزوده با وجود برنامه کاری فشرده سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، احتمال اینکه جلسه ای در سطح وزرا نیز برگزار شود وجود دارد. با این وجود، نخست باید دلیل لازم برای برگزاری چنین جلسه ای وجود داشته باشد. بر این اساس، ابتدا باید موضوعاتی که لازم است در سطح وزرا مورد بحث قرار گیرد، به طور دقیق مشخص شود.

سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز در این زمینه اظهارنظر کرده، اما درباره احتمال برگزاری مذاکراتی در سطح وزرا نظر قطعی نداده است. به نوشته خبرگزاری کویت، این مقام فرانسوی تنها به بیان این نکته اکتفا کرده که سطح مذاکرات، پیش از این و در جریان اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل مورد توافق قرار گرفته و آنچه فرانسه انتظار دارد، اقداماتی جدی از سوی ایران است.

به هر حال، آن گونه که از مجموع این موضع گیری ها و اظهارنظرها برمی آید، بعید نیست که اگر طرفین مذاکره کننده در ژنو به این نتیجه برسند که برگزاری جلسه ای دیگر با حضور وزرای خارجه ضروری است، نسبت به این امر اقدام کنند. به عبارت دیگر، گفت و گوهای فردا و پس فردا می تواند مقدمه ای برای برگزاری مذاکرات جدی تر و در سطح بالاتر میان ایران و 1+5 باشد.

به نظر می رسد دلیل تأکید وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران بر برگزاری مذاکرات در سطح وزرای خارجه نیز همین امر باشد که در صورت توافق طرفین بر چارچوبی کلی برای مدیریت مسائل، توافقات نهایی باید به تأیید مقامات مسئول هریک از کشورها برسد که در این مورد، شامل وزرای خارجه هر یک از آن هاست.

گفتنی است مدیران سیاسی و یا معاونین وزرای خارجه حاضر در مذاکرات ژنو، در زمره بلندپایه ترین دیپلمات های کشورهای خود هستند که مستقیماً به وزیر مرتبط بوده و روند جاری را به وزرا اطلاع می دهند. واضح است که حصول توافق نهایی، نیازمند حضور مسئول مستقیم هر یک از کشورها در مذاکرات خواهد بود.