نه کافی شاپ امن است نه مسجد

روزنامه تابناک: ابتدا گلوله ای از آتش و سپس صدای فریادهایی که پس از چندثانیه به سکوتی مرگبار تبدیل می شود. حکایت عملیات های انتحاری در عراق به ماه های انتهایی سال 2003 بازمی گردد. حمله ایالات متحده و همراهانش به عراق به بهانه پایان دادن به حکومت صدام حسین قرار بود مولود آرامش برای مردمی باشد که چنددهه با دیکتاتوری صدام خو کرده بودند با اینهمه روزی نیست که در بغداد یا بصره و حتی در ده روز اخیر در اربیل کردستان صدای بمب خانواده ای را داغدار نکند.روز گذشته در اتفجارهای پراکنده ای که از قادسیه در جنوب تا تکریب را دربرگرفت قریب به 30 نفر تا زمان تنظیم خبر کشته شدند.

هنوز خاطره 5 اکتبر و کشته شدن بیش از 50 نفر از زائران عراقی که اکثریت آنها را شیعیان تشکیل می دادند در ذهن مردم زنده است. هنوز هیچ کس مسئولیت آن حمله را بر عهده نگرفته اما کمتر کسی است که انگشت اتهام خود را به سمت القاعده نشانه نرفته باشد. عاملان انتحاری و بمب گذاری در خودرروهای پارک شده در اماکن عمومی دیگر تبدیل به شناسنامه فعالیت های القاعده در عراق شده اند. شیعیان هم سالهاست که اصلی ترین و شاید تنهاترین هدف القاعده در عراق باشند. القاعده بازگشته است و مصداق ان هم امار صعودی انفجارهای روزانه است. پس از آنکه آمریکایی ها در اواخر سال 2011 میلادی اندک اندک نیروهای خود را از کوچه و خیابان های شهرهای بزرگ عراق بیرون کشیده و به نوعی به عقب نشینی از این کشور اعتراف کردند، فضا برای جولان القاعده در نبود نیروهای امنیتی بومی کارکشته فراهم شد. این گروه نشان داده که می تواند در یک ماه چندین عملیات انتحاری و بمب گذاری خرابکارانه را با آمار چشمگیر قربانی هدایت کند. در پنج سال گذشته اکار قربانیان خشونت در عراق رکورد تاریخ سیاسی این کشور را زده است. درک هدف اصلی القاعده از این حرکت ها چندان هم سخت نیست : تلاش برای بره زدن اوضاع سیاسی و امنیتی و تداوم ناامنی در راستای بالابردن میزان نارضایتی از دولت شیعه نوری مالکی . آزادشدن تعدادی از زندانیان عضو القاعده به دنبال شورش اخیر در زندان های این کشور و ناآرامی های موجود در سوریه هم به قدرت مانور القاعده افزوده است . مردم دیگر نه در کافی شاپ و نه در مساجد احساس امنیت نمی کنند. هیچ کس نمی داند که امروز القاعده کدام نقطه از عراق را نشانه خواهد رفت. سرعت القاعده در هدف قرار دادن مردم پس از حمله نیروهای امنیتی به کمپ مخالفان اهل تسنن در شهر حویجه در ماه اوریل افزایش فاحشی یافت. بر اساس گزارش نهادهای بین المللی در ماه اوریل با کشته شدن 712 نفر آمار قربانیان از سال 2008 تا ان تاریخ زده شد. این امار در چندماه اخیر هم به هیچ وجه کاهش نیافت.در ماه سپتامبر به تنهایی 979 نفر کشته شدند. البته القاعده به تنهایی مسئول تمام عملیات های خرابکارانه ای نیست که در این کشور صورت گرفته است. بعثی های طرفدار  صدام حسین هم به این روند خشونت دامن می زنند. این گروه که امارات اسلامی شام و عراق هم نام گرفته در حال حاضر در سوریه نیز به عنوان یکی از گروه های شبه نظامی مخالف بشار اسد دست به سلاح شده است. پائول فلوید از تحلیل گران نظامی موسسه استراتفور در این خصوص به آسوشییتدپرس می گوید: خلا امنیتی در عراق به کمک القاعده امده است. ناآرامی ها در سوریه می تواند دست القاعده را برای دسترسی به انواع تجهزات نظامی جهت خرابکاری در عراق هم بازنگاه دارد. همه می دانند که ذخیره تسلیحاتی مخالفان در سوریه در دست انواع گروه های شبه نظامی است.انتقال بخشی از این ذخیره کار چندان سختی نیست. بر اساس داده های دو مرکز اطلاعاتی القاعده پس از چندین سال اتکا به شبه نظامیان خارجی در حال حاضر مشکل چندانی برای یارگیری ندارد.

بر اساس این اطلاعات ، القاعده  هر هفته دستور انجام  50 مورد حمله را صادر می کند که کم و بیش انجام می پذیرد. نتیجه یک تحقیق میدانی نشان می دهد که این گروه در عراق به تنهایی 3 هزار نیرو در اختیار دارد. از این جمعیت 100 نفر داوطلب انجام هرگونه عملیات انتحاری هستند.  بر اساس گزارشی که موسسه تحقیقات جنگ مستقر در واشنگتن انجام داده است القاعده می تواند روزانه 24 مورد حمله جداگانه که شش مورد ان جاسازی بمب در خودرو باشد انجام دهد. سربازان آمریکایی و بسیاری از گروه های مخالف دولت از اهل تسنن به شدت مخالف ایدئولوژی خشونت طلبانه القاعده هستند. پس از سال 2007 میلادی که اهل تسنن هم به القاعده پشت کردند امریکایی ها با تزریق نیروی بیشتر سعی در مهار فعالیت های القاعده داشته و به تقویت ساختار امنیتی این کشور هم پرداختند. در سال 2009 میلادی ، القاعده و دیگر گروه های تندروی اهل تسنن به سلول های کوچکی تقسیم شده بودند که به تنهایی توان مدیریت هیچ عملیاتی را نداشتند. اکنون ترس از بازگشت انها عراق را در برگرفته است. این بازگشت به نوعی بی اعتمادی به توان دولت نوری مالکی برای تامین امنیت منتهی شده است. در کوچه و بازارهای بغداد می شنویم که این القاعده است که دولت را در اختیار دارد.