حاشیه‌نویسی محبیان بر سفر نیویورک

دکتر امیر محبیان در روزنامه رسالت نوشت: سفر دکتر روحانی،رئیس جمهور به نیویورک و آغاز فرآیند مذاکره با ایالات متحده واکنش ها و آثار و نتایجی را بدنبال داشت.نوشتار حاضرارزیابی اجمالی این سفر و ذکر چند پیشنهاد دوستانه به رئیس جمهور محترم  است.

***
1.بررسی مجموعه اقدامات سفر و بویژه سخنان و اقدامات ایشان و وزیرخارجه تا آنجا که آشکار است ؛نشان می دهد که روحانی از مبنای درستی آغاز به کار کرده است وبا نمره خوب می توان به سفر نگریست و اشتباهات سفر در مجموع اندک و قابل چشم پوشی است.

2.تنها نکته قابل تامل و بحث برانگیز "تماس تلفنی دو رئیس جمهور"است که مخالفت هایی را در داخل برانگیخت.فارغ از آن که تشخیص فرمانده با اختیار میدان عملیات باید محترم شمرده شود ولی انتقاد نیز بویژه از سوی عناصر مهم با نگاه حکومتی آنست که این حرکت زودهنگام صورت گرفت و می شد با تامل بیشتری همراه باشد.

3.سخنان و سخنرانی رئیس جمهور فارغ از بخش نظری غیر لازم در سخنرانی سازمان ملل متحد؛ اساسا توانست تصویری جدید به مخاطبان داده و نشان دهد می توان از اصول و مبانی با ادبیات دیپلماتیک با کمترین هزینه و حتی سود قابل توجه  دفاع کرد.این تصویر جدید از ایران دارای منافع بسیاری بوده و قادر است امکان مانور بسیاری برای جمهوری اسلامی پدید آورد.امکانی که با درایت باید از آن بهره برد.

4.بزرگترین دستاورد این سفرمنزوی سازی رژیم صهیونیستی و نقاب برگرفتن از چهره فتنه برانگیز و جنگ طلب آنست.فریاد های نتانیاهو در سازمان ملل واکنش روانی فرد ترسیده و تنهایی است که احساس خطر می کند.چنانچه واکنش و سخنان اوباما در قبال او ؛چونان واکنش  بزرگتری بود که می خواهد بچه ای را آرام کند تا مانع کارهای مهمتر نشود.اسرائیل کاملا در این سفر در آچمز قرار گرفت و در صورت یک حرکت درست دیگرو با ناکارآمد دانسته شدن سیاست نتانیاهو، شاهد انزوای او در اسرائیل هم خواهیم بود؛واکنشی که نشانه های آن هم اکنون  دیده می شود.

5.یکی از اشکالات مدیریت دولت در آغازیدن فرآیند مذاکرات ,عدم تهیه پیوست رسانه ای بویژه در داخل کشوربرای مدیریت برداشت عمومی و نیز مدیریت علائم ارسالی از جامعه ایران بود.طیف گسترده واکنش ها از ذوق زدگی های کودکانه تا نگرانی از فراموشی اصول و ارزش ها حاکی از بی توجهی به این مسئله مهم بود.طبعا با پذیرش تکثر جامعه ایرانی باید تصاویر را در مجموع آنچنان گرد آورد که حداکثر بهره وری را برای منافع ملی در بر داشته باشد.

6.مهمترین توصیه به دکتر روحانی در این مسیر آنست که روند مذاکرات را خردمندانه آغازیده اید؛ ولی در طی مراحل عجله نکنید؛بگذارید نیاز و عجله از سوی آنان دیده شود.مهمترین قدرت شما در طی این مسیر همراهی مردم و تایید مقام معظم رهبری است.حرکت به گونه ای که این همراهی و حمایت راکمرنگ کند؛حرکتی هوشمندانه نخواهد بود.

7.فرآیند مذاکره با توجه به سابقه تاریخی تخاصم ؛باید با رویکردی ملی دنبال شود و آن را نباید پروژه یک دولت شمرد.از همین رو باید دایره مشاوره ها را در سطح گسترده تری ملاحظه کرد.

8.از عواقب بسته بودن حلقه مشاوران آنست که خطر غلبه دغدغه های شخصی بر دغدغه های ملی وجود دارد.این مورد را در دستور بررسی گشایش خط هوایی مستقیم میان تهران-نیویورک می توان دید.این گشایش در شرایط حاضر دغدغه چند درصد و چه طیف هایی از جامعه است؟عجله در صدور این دستور به گمانم باعث شد که این حرکت که می توانست گام مثبت ایران شمرده شده و در مذاکرات امتیاز گرفته شود به مطالبه ایران تعبیر شد و با برخورد سرد طرف مقابل مواجه و منوط به برداشتن گامهایی از سوی ایران دانسته شد!

9.تکثر دیدگاه در مورد فرآیند مذاکره با آمریکا برای این فرآیند ضمن آن که امری واقعی است ،فرصت بشمارمی رود  نه تهدید.مخالفان و معترضان عمدتا از منظر باور به ارزش های نظام نظرات خود را ابراز می کنند. دغدغه های آنان را باید فهمید و بدان پاسخ داد.هر چند آنان نیز باید اعتراض خود را در شان فرهنگ و تمدن ایرانی، اسلامی با قدرت منطق  ابراز نمایند؛نه تقلید گونه از اعتراضات غربی ها با پرتاب تخم مرغ یا مانند بعضی کشورهای عربی با پرتاب کفش!

10.نگارنده در زمینه اعتراض معترضین نمی تواند با آقای خاتمی که اعتراضات را مقدمه ترور برمی شمارند ؛هم عقیده باشد و این موضع را حتی با دیدگاههای آقای خاتمی نیز همخوان نمی داند.تردیدی نیست مسئله حل نشده به اعتراض تبدیل می شود؛اعتراض بیان نشده به خشونت! با بستن دهان ها در هیچ موردی مسئله ای حل نمی شود.از این فرصت باید بهره گرفت تا فضای بیان اعتراضات بصورت قانونمند ایجاد شود نه آن که با طرح بحث ترور فضا را بسوی امنیتی شدن راند.
***
در پایان با ذکر این که در این مسیر هرحرکت و علامتی که سود نداشته باشد؛قطعا مضر است؛ مجددا بر ضرورت حرکت صبورانه؛خردمندانه؛هشیارانه و تاکید بر همراهی با مردم و رهبری در مسیر تامین منافع ملی تاکید می شود.