اوباما به خاطر ایران به سوریه حمله نکرد
آرون دیوید میلر مشاور وزرای خارجه شش دولت آمریکا و از پژوهشگران ارشد در اندیشکده وودرو ویلسون و عضو شورای مشورتی اسرائیل در آمریکا در مقاله ای برای سی ان ان می نویسد: اگر می خواهید بدانید که چرا باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا نخواست به سوریه حمله کند و چرا توافق سوریه در مورد تسلیحات شیمیایی شاید به طور ناقص اما عملی خواهد شد، به یک کلمه فکر کنید: ایران.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از سی ان ان، مطمئنا عملیات نظامی محدود علیه سوریه همواره ناقص بوده؛ این حمله نه می تواند به ظرفیت تسلیحات شیمیایی سوریه پایان دهد و نه بشار اسد، رئیس جمهوری این کشور را برکنار کند. ضمن اینکه تقریبا هیچ حمایت عمومی و کنگره ای از حمله نظامی نیز صورت نگرفت. و یکی از اهداف استراتژیک ریاست جمهوری اوباما خارج کردن آمریکا از جنگ های بیهوده بود نه ورود به جنگ های جدید.
اما تحریک رئیس جمهور آمریکا نیز چالش و فرصت ایران بود. دلایل این امر در ادامه آمده است.
میلر ادعا کرد: بجز ممانعت از بروز یک یازده سپتامبر دیگر، هیچ اولویتی برای دولت اوباما مهم تر از متوقف کردن روند احتمالی دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای وجود ندارد. این خطر، از هر چالش سیاست خارجی دیگری پیچیده تر است.
و دلیل آن آشکار است. برخلاف مسئله فلسطین-اسرائیل یا بهار عربی، تمایل ایران به تولید بمب یا حتی دستیابی به ظرفیت تولید تسلیحات هسته ای، توازن منطقه ای قدرت را به شیوه ای به هم می زند که هیچ اتفاق دیگری نمی تواند به تنهایی جنگ منطقه ای به راه اندازد و در این صورت پیامدهای شدیدی را متوجه بازارهای مالی و نفتی جهان خواهد کرد. خلاصه اینکه هیچ اتفاق منطقه ای دیگری در خاورمیانه تا این اندازه پیامدهای داخلی جدی برای آمریکا نخواهد داشت. و در کنار حفظ امنیت آمریکا که از دیگر اهداف استراتژیک اوباما بوده، ایران برای رئیس جمهوری که اولویت اصلی اش بهبود شرایط طبقه متوسط و نه خاورمیانه بوده، یک مشکل جدی است.
مسئله دیگری که این روزها توجه چندانی بدان نمی شود اعتبار آمریکایی است. صاحب نظران معتقدند اگر اوباما از شهرک سازی های اسرائیل انتقاد نمی کرد، اعتبارش زیر سوال می رفت. و اگر به سوریه حمله نمی کرد اعتبارش کاهش می یافت.
تمام این احتمالات باعث شده اعتبار اوباما تاحدودی از بین برود. در واقع روسای جمهور باید در مورد آنچه می گویند جدی باشند و بگوید آنچه را که در موردش جدی هستند. و اطمینان بیابند که فاصله گفته ها و اعمال شان در پائین ترین سطح ممکن است.
با این حال برنامه هسته ای ایران تهدیدی به مراتب جدی تر برای اعتبار آمریکا است. اوباما بارها اعلام کرده که مانع دستیابی ایارن به تسلیحات هسته ای خواهد شد. روسای جمهوری پیش از وی نیز همین ادعا را داشتند. بنابراین حال دوستان، متحدان و دشمنان آمریکا می خواهد بدانند آیا این کشور قادر است از طریق زور یا دیپلماسی از منافع خود دفاع کند.
ضمن اینکه اعلام آمادگی اسرائیل برای اقدام یک جانبه علیه تاسیسات هسته ای ایران، تنها مشکل اعتبار اوباما را تشدید کرده است. اگر اسرائیل به ایران حمله کند، نه تنها اوباما متهم می شود که با عدم پیگیری سیاست درست در قبال ایران باعث حمله رژیم صهیونیستی شده، بلکه اگر اسرائیل خواستار اقدام نظامی باشد و اوباما مخالفت کند، متهم می شود که امنیت متحد نزدیک خود را به مخاطره انداخته است. به همین دلیل ممانعت از دستیابی ایران به تسلیحات، مهمترین اولویت سیاست خارجی اوباما در خاورمیانه خواهد ماند.
آرون دیوید میلر در ادامه گزارش خود می نویسد: مدت ها است که معتقدم یکی از دلایل اصلی اینکه اوباما خواستار اجتناب از درگیری در جنگ داخلی سوریه بوده، پیچیدگی است که این جنگ می تواند بر یافتن راه حلی برای مسئله هسته ای ایران اعمال کند. عقل متعارف در واشنگتن مدت ها است که برخلاف این نظر بوده- آنها معتقدند سوریه مجالی برای تضعیف ایران فراهم کرد؛ اینکه تقویت مخالفان سوری با ارسال کمک نظامی به آنها و حمله به متحد اصلی ایران باعث تضعیف تهران می شود- در مورد حزب الله هم همینطور است.
این واقعیت که طی سه هفته اخیر اوباما همزمان با مباحثه در مورد اقدامی مربوط به ظرفیت تسلیحات شیمیایی سوریه، نامه هایی را به طور پنهانی با رئیس جمهوری ایران، حسن روحانی رد و بدل کرده و رویکردی انعطاف پذیر در قبال یک توافق هسته ای اتخاذ کرده باعث می شود که لحظه ای درنگ کنیم و بپرسیم آیا اوباما نیز در مورد موقعیت سوریه دیدگاهی مشابه بسیاری از تحلیل گران دارد.
در واقع اوباما به درستی اعلام می کند که اعمال فشار بر دمشق و درگیری در جنگ واسطه ای با ایران و احتمالا روسیه، دستیابی به توافق با ایران را سخت تر می کند، به خصوص اگر در یک حمله نظامی، دارایی های ایرانی در سوریه هدف قرار گیرد. در واقع رئیس جمهوری آمریکا احتمالا درک کرده که برای هرگونه توافق باید روسیه را در کنار خود داشته باشد و بن بست روابط با پوتین در زمینه سوریه کمکی نخواهد کرد.
آشکار است که تهدید آمریکا به حمله به سوریه پوتین و شاید اسد را به همکاری در روند سیاسی مربوط به تسلیحات شیمیایی ترغیب می کند اما اینکه چنین تهدیدی تا چه اندازه بر تهران تاثیر می گذارد، سوالی بی انتها است. آیا ممکن است که نامه اوباما و تمایل وی به چشم پوشی از گزینه نظامی در سوریه، دورنمای توافق با مقامات ایران را حفظ کرده باشد؟ آیا چشم انداز دیپلماسی هم می تواند مانند استفاده از زور، بازدارنده باشد؟ خواهیم دید.
تحلیلگر سی ان ان در ادامه ادعاکرد: به هر صورت حل یکی از بزرگترین چالش های جهان- چگونگی ممانعت از دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای- بدون استفاده آمریکا یا اسرائیل از گزینه نظامی، چشمگیرترین دستاورد سیاست خارجی دوره ریاست جمهوری اوباما خواهد بود.
اوباما هم می خواهد میراثی که از خود به جای می گذارد این باشد نه گرفتاری در سوریه. و طی هفته جاری اوباما و همتایانش تلاش خواهند که امکان توافق واقعی میان آمریکا و ایران را ارزیابی کنند. ضمن اینکه محاسبات ایران و تمایل رئیس جمهوری آمریکا به استفاده از زور برای اینکه محتاط نشان دهد، فرصت دستیابی به یک موفقیت را افزایش داده است.
نظر شما :