لبنان را حزب الله حفظ کرده است

دیپلماسی ایرانی: امسال سومین سالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم، نویسنده و روزنامه نگار مشهور لبنانی را که ماحصل سفر هر ساله وی به امریکا است، با هماهنگی او ترجمه و منتشر می کند. یادداشت هایی که در پی دیدارهای او با مقام های امریکایی در واشنگتن و نمایندگی های جامعه جهانی در نیویورک نوشته شده اند و به دلیل به روز بودن آنها اهمیت خاصی دارند. همانند همیشه نعوم نامی از مصاحبه کننده نمی آورد اگر چه سمت او را ذکر می کند، و به رویه همیشگی اش مصاحبه اش بیش از آن که مصاحبه باشد، گفت وگو و بحثی خواندنی است.

نعوم در مقدمه امسال یادداشت های خود آورده است: در طول 15 سال شاید هم بیشتری که هر سال در ماه مارس به واشنگتن سفر می کنم و نزدیک به پنج هفته ای را که هر سال در آن جا می گذرانم، به اداره های مختلف امریکایی و مراکز پژوهشی متنوع و صاحب نامی که ارتباطات بسیاری با سیاست خارجی و داخلی امریکا دارند، سر زده ام. امسال نیز به عادت هر ساله نزد همه آنها رفتم و به نیویورک که بعضی ها به آن لقب جهان داده اند، نیز سر زدم. با مقام های عالی رتبه نهادهای بین المللی چه اعضای سازمان ملل، چه دیپلمات های کشورهای مختلف و چه پژوهشگران مشهور مراکز پژوهشی فعال در ایالات متحده نیز دیدار کردم و همانند همیشه با برخی از چهره های ذی نفوذ در نهادهای امریکایی و حتی صهیونیستی هم دیدار کردم و به گفت وگو نشستم. در سلسله جدید از یادداشت هایم درباره شرق و غرب جهان عرب و همچنین تحولات خاورمیانه و کشورهای حوزه خلیج فارس، همچنین ایران اسلامی و ترکیه به طور مفصل خواهید خواند. البته افغانستان و پاکستان و کشوری که به تازگی تهدیدی برای امنیت ملی امریکا شده، یعنی کره شمالی نیز از قلم نینداخته ام. درگیری های فلسطینی – اسرائیلی را نیز فراموش نکرده ام.

در زیر بیستمین بخش از سلسله نوشته های جدید سرکیس نعوم را می خوانید:

با پژوهشگر و فعال در یکی از مراکز واقعا جدی در واشنگتن به گفت وگو نشستم. ابتدا درباره سوریه صحبت شد و گفت: «در وضعیتی از ناآرامی به سر می برد و بیش از این هم ناآرام خواهد شد. بحران یا جنگ آن طول خواهد کشید. جنگ ها و خونریزی هایی که راه حلی ندارند. کاخ سفید چشم هایش را می بندد. ملت امریکا نمی خواهد جنگی خارج از کشورش در خاورمیانه مثل افغانستان و عراق داشته باشد.»

پرسیدم: «آیا امریکا استراتژی ای برای خاورمیانه دارد؟» جواب داد: «امریکا استراتژی ای برای خاورمیانه ندارد. امریکا دیپلماسی ای در این زمینه ندارد. کشورهای عربی حامی انقلاب ها چند دسته اند. قطر و ترکیه با عربستان و اردن و امارات رقابت می کنند. کاخ سفید در واشنگتن نمی تواند به این کشورها فشار بیاورد. مخالفان در داخل سوریه هم چند دسته اند. جبهه النصره و شبکه القاعده بعد از هم پیمانی به یکدیگر دو جریان اصلی در سوریه شده اند. امریکا با فرستادن سلاح به مخالفان موافق نیست و برای همین سلاحی هم برای آنها نمی فرستد. اما چشمانش را به روی طرف های دیگری که برای مخالفان سلاح می فرستند، بسته است. به رغم آن باز هم احساس نگرانی می کند، می ترسد که این سلاح ها به دست دشمنانش و کسانی که آماده اذیت کردنش هستند، برسد. یک محموله سلاح که احتمالا عربستان هزینه آن را پرداخته از کرواسی به سوریه روانه شده است. اما به دست مخالفان جبهه النصره رسیده است. رسانه های مختلف نیز تصویرهای رسیدن سلاح به آنها را عکس برداری کرده اند. اگر اوضاع در سوریه بخواهد بیش از این متحول شود امریکا باید تصمیم های جدی ای در حمایت از مخالفان بگیرد، از جمله این که واحدهای نظامی برای آنها بفرستد. شاید هم لازم باشد منطقه پرواز ممنوع اعمال کند.»

نظر دادم: «من معتقد نیستم که حکومت سوریه در آخر یا در طولانی مدت بتواند برنده یا پیروز باشد. آیا تو با این نظر موافقی؟» جواب داد: «با تو موافقم، حکومت سوریه نه می تواند پیروز شود و نه می تواند ادامه دهد اما مناطق جغرافیایی اساسی خود را حفظ خواهد کرد. قصه کشورهای عربی همان طور که برایت شرح دادم طولانی است، هر وقت یک کلمه وحدت بخش بزنند مخالفان سوری نیز متحد خواهند شد، و در نهایت مخالفان غیر تندرو متحد می شوند و تبدیل به قدرتی اساسی در میان مخالفان می شوند. درباره آن چه از وضعیت منطقه گفتی حق با توست اما مثل روزهای "سایکس – پیکو" قبل از پایان جنگ جهانی اول نخواهد شد، نمی توان در یک جلسه پشت میز نشست و قلم برداشت و یک وضعیت منطقه ای جدید با فروپاشی یک منطقه دیگر به وجود آورد. لازم است که مخالفان و شورشیان و خون هایی که ریخته شده است نظام جدیدی را طراحی کنند و کشورهای بزرگ یا قدرتمند به آن تمکین کنند. تحقق چنین چیزی سال ها طول می کشد و در این مرحله هم نمی توان درگیری سنی – شیعی را دور کرد به گونه ای که به لبنان و عراق و اردن نرسد. به من بگو در لبنان چه خبر است و اوضاع سوریه چه تاثیری بر آن گذاشته است؟» گفتم: «از ابتدای تحولات سوریه که به نظر من جنگ داخلی ای در آن در گرفته شیعیان لبنان به رهبری حزب الله طرفدار نظام اسد با مخالفان سنی مخالف او رویارو شده اند. کمک های هر دو طرف متنوع و مستقیم است. به طور خلاصه بگویم که اوضاع لبنان باثبات نیست. و این بی ثباتی به طور مستقیم با تحولات و حوادث خونین دایر در سوریه مرتبط است.»

پرسید: «احتمال انفجار در وضعیت لبنان یعنی چه؟» جواب دادم: «قبل از این سفرم به ایالات متحده انتظار داشتم در کوتاه مدت اوضاع منفجر شود اما استعفای دولت میقاتی و انتخاب تمام سلام برای تشکیل دولت جدید که بر اثر یک شبه اجماعی میان همه گروه های لبنانی متخاصم حاصل شد این انفجار را به تعویق انداخت اما آن را لغو نکرد برای این که این اجماع فقط یک مانور سیاسی بود نه حقیقی.» پرسید: «چرا انفجار؟» جواب دادم: «در حال حاضر تنش مذهبی اسلامی شدیدی در همه مناطق لبنان حاکم شده است و یک حادثه فاجعه آمیز یا انفجاری انتحاری همه کشور را شعله ور می کند. علاوه بر آن به نظر من دو گروه هستند که انفجار را می خواهند. اولی حکومت سوریه که جبهه لبنان با اقلیت های متنوع آن در برابرش باز است و می تواند تصویری از درگیری در منطقه با توجه به حمله اکثریت به اقلیت ها یا تلاش برای کشتار دسته جمعی آنها ارائه دهد. دیگر این که جریان های اسلامی تندرو به این اعتقاد رسیده اند که پیروزی در سوریه نزدیک است و جنگیدن با حزب الله در وضعیت فعلی با هدف تضعیف آن ضروری است.»

پرسید: «آیا انتخابات نمایندگان در کشورتان برگزار خواهد شد یا به تعویق خواهند افتاد؟ من فکر نمی کنم در موعد قانونی اش برگزار شود؟» نظر دادم: «شاید برگزاری آن ممکن نباشد. برای همین به تعویق خواهد افتاد. و تعویق آن احتمالا یک سال یا دو سال طول خواهد کشید تا خلائی به وجود نیاید.»

پرسید: «چه بر سر دولت لبنان می آید؟» جواب دادم: «دولت در لبنان کار نمی کند، معطل است و در وضعیتی از نابه سامانی و اختلال به سر می برد همان طور که شما در زبانتان می گویید Dysfunctional state است. دولت شکست خورده استFailed state.» نظر داد: «دولت لبنان همیشه معطل است و به طور منظم کاری نمی کند. حوادث سوریه چگونه در شمال لبنان انعکاس خواهد یافت؟» جواب دادم: «معتقدم این حزب الله است تا کنون مانع انفجار اوضاع داخلی لبنان شده است برای این که به مصلحتش نیست. اما همچنین به طرح و ایدئولوژی اش پایبند است و برای همین به کار خود ادامه می دهد اما به وقت و زمانش، قطعا اگر دریابد که مصالحش ایجاب می کند کارش را پیش می برد. و کارش شاید تنها برای حفظ لبنان به استثنای شمال که سنی است، باشد. و موفقیتش باعث می شود تا این شمال به یک عرصه جنگ متنوع تبدیل شود. هم زمان شاید مقاومتی به شیوه عراقی در پیش بگیرد که در آن صورت به جنگ داخلی خواهد رسید. اما مسیحیانی که درباره آنها پرسیدی دو بخش هستند، یک بخش با حکومت سوریه و حزب الله هستند و بخشی دیگر علیه آنها.»

در پایان دیدارمان گفت: «به هر حال هیچ کس تضمین نمی دهد که وقتی درگیری ها پایان یافتند نقشه ها در منطقه مجددا کشیده نشوند.»