«ابتکار یک‌جانبه» یا «امتیاز یک‌جانبه»

سالار حسینی

بهار : برادر عزیزم آقای دکتر هادیان را سال هاست می شناسم، مقالاتش را می خوانم و از تسلطش بر امور بین الملل آگاهم. او را یکی از دلسوزان منافع ملی کشور در دنیای پرهیاهوی کنونی و در پیچیدگی های سیاسی می دانم. قصد آن را نیز نداشتم که بر دیدگاه های مختلف که بسترساز رشد افکار و بالندگی انسان ها و جامعیت تحلیل ها و روان سازی و درستی اقدامات ملی می شود، نقدی بنویسم اما موضوع با اهمیتی چون «انرژی هسته ای»، مرا بر آن داشت که دقیق تر نظر دهم و با آگاهی بیشتر پیشنهاد خود را ارائه کنم.
در این موضوع که «انرژی هسته ای» مهم ترین مولفه این روزهای مملکت ما به حساب می آید با شما هم نظرم و در این اصل که سیاست های سال های اخیر رهگشا نبوده و باید طرحی نو درانداخت و نگاهی جدید داشت و اقدامی مبتکرانه را در دستور کار قرار داد نیز با شما هم عقیده ام. اما برادر گرامی، «ابتکار یکجانبه» خود محتاج زیرساخت هایی است که بدون توجه به آن، تبدیل به «امتیازدهی یکجانبه» می شود و این برای مملکت ما در شرایط کنونی سمی خطرناک است. «ابتکار یکجانبه» در اصل یک عقب نشینی تاکتیکی است با این امید که با تغییر ریل، بده بستان های رایج (که به بن بست رسیده است) تغییر جهت داده و با بهره گیری از فشار افکار عمومی، سازمان های مردم نهاد (NGOها)، روزنامه ها و خبرگزاری های بین المللی و به اصطلاح کمپین های حقوقی و انسانی، از این عقب نشینی، بستری بسازیم تا پیشروی جدی و جدیدی به همراه بیاید وگرنه من و شما هم عقیده ایم که بدون این پشتوانه ها با امتیاز دادن کسی برای ما کف نخواهد زد. به راستی ابتکارات یکجانبه قذافی و تحویل امکانات و دستگاه های مربوط به طرف مقابل با پول مردم این کشور را از یاد برده ایم؟ آیا حتی یک سازمان مردم نهاد یا افکار عمومی حتی یک کشور از آن حمایت کرده است؟ که دستاویزی برای گرفتن امتیاز بعدی برای آن رژیم باشد؟ برادر ارجمندم، فراموش نکنیم که حتی در شرایطی که تحریم دارو و غذا داشته ایم نیز حتی یک کمپین ساده داخلی و منطقه ای نتوانسته ایم به راه بیندازیم و حمایت مردمی حتی یک کشور را به صورت اثر گذار ساماندهی نکردیم و این در حالی است که می دانیم نفوذ معنوی کشورمان در میان کشورهای مسلمان و دوست بسیار زیاد است.
در نشستی که در یونسکو در سال گذشته حضور یافتم، سخنرانی خانمی را گوش کردم که به شدت از همسر یکی از حاکمان عربی منطقه حمایت می کرد.
بعدا فهمیدم که از یک به اصطلاح NGO مستقر در پاریس است! یعنی زمانی که اکثر کشور های عربی همسایه ما در آمریکا و مهم ترین کشور های اروپایی، تشکیلات خودساخته ای برپا داشته اند تا سخن حاکمان عربی را از دل NGO ها بیان کنند ما از کوچک ترین اقدامات ابا داشته ایم. اصلا آیا نخبگان و صاحب نظران کشور ما دارای حداقل ارتباط با نشریات، خبرگزاری ها و سخن پراکنی های دنیا هستند که در مواقع لازم به نفع یک کمپین ایرانی فضا سازی کنند؟ چرا در سازمان های بین المللی در ژنو، وین و نیویورک و حتی در سازمان های منطقه ای مثل ESCAP، APCTT و در نهادهای تخصصی مثل WIPO، CSTD، WB و... تقریبا هیچ ایرانی به عنوان کارمند، کارشناس و اثرگذار در روند تصمیم گیری این نهاد ها را نداریم؟ در حالی که کشورهایی همچون هند و پاکستان و حتی کشورهای عربی دائما در جنگ وارد کردن نیروهای خودی به این نهادها هستند و در بسیاری موارد نیز موفق شده اند! به عبارت دیگر با کدام زیرساخت ابتکار یکجانبه تجویز می کنید؟ بدون داشتن زیرساخت های لازم بین المللی اگر پاسخ کشورهای دیگر به ابتکار یکجانبه این بود که
So Late، So Little (بسیار کم بود و بسیار دیر انجام دادید)، آنگاه در برابر مردم و تاریخ چه پاسخی خواهیم داد؟ بعد از توفان چند ساله سیاست های بین المللی اشتباه، عدم توجه به ادبیات لازم و شعارهای بی پشتوانه که بسترساز حملات گسترده شبکه های تبلیغی و خبری دنیا علیه ما شده و افکار عمومی بعضی کشور ها را علیه ما بسیج کرده است و بعد از کم تحرکی برای ورود سیستماتیک به نهادهای اثر گذار بین المللی و غفلت از راه اندازی تشکیلات بین المللی مردم نهاد، دنیا و ما احتیاج به زمان داریم تا این روند بازسازی شود و خوشبختانه مصاحبه ها و ارائه نظرات جناب آقای روحانی و جناب آقای ظریف در راستای باز سازی همین فضای جهانی است. خلاصه کنم که بدون داشتن ابزار لازم برای اثرگذاری مستقیم روی افکار عمومی دنیا به عنوان یک ابزار کارآ، ابتکار یکجانبه تبدیل به امتیازدهی یکجانبه می شود، وگرنه شاید بیشتر از میزان پیشنهادی شما را تبدیل به میله سوختی کردیم و اثری ندیدیم! ابتکار یکجانبه در ادبیات سیاسی دنیا، عقب نشینی از یک طرف، برای پیشروی سریع از طرف دیگر است؟ آیا بسترهای لازم برای این پیشروی مهیاست؟