محتوای گفت و شنودهای فلتمن و سلطان قابوس در تهران

دیپلماسی ایرانی: سطان عمان در تهران چه کرد؟ باوجود این واقعیت که یک منبع ایرانی به این پرسش پاسخ داد، شاید پاسخ های زیادی برای این پرسش به ذهن خطور کند. سلطان قابوس دوست نزدیک ایران است، پیش و پس از انقلاب اسلامی، روابط تهران و مسقط استوار باقی ماند و به گفته یک منبع ایرانی، اکنون مانند سال 1999، سلطان ابتکاری برای پل زدن بر اختلافات ایران و عرب و همسایگان عرب اش دارد.

در سال 1999، بیل کلینتون، از طریق عمانی ها نامه ای برای محمد خاتمی ارسال کرد. کلینتون مانند باراک اوباما یک دیپلمات بود و خاتمی مانند حسن روحانی یک اصلاح طلب. البته تلاش برای مصالحه جویی باوجود تمامی خوش بینی ها به شکست رسید و با روی کار آمدن دولت جورج بوش و سپس محمود احمدی نژاد، امید به صلح جای خود را به ترس از جنگ داد.

سلطان قابوس در مورد موضوعات متعددی با ایرانیان سخن گفت و به گفته این منبع ایرانی، یک پیام ویژه نیز برای تهران داشت. به گفته وی، باوجود تکذیب ها، سلطان قابوس ابتکاری برای  کاهش سطح غنی سازی اورانیوم در ایران در مقابل تعدیل تحریم های مالی و به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی ایران داشت. وی می افزاید، ایرانیان متعهد شده اند که این ابتکار عمل را به دقت بررسی کنند، هرچند که هنوز هم در مورد اینکه این گام بتواند مساله را حل کند، تردید های جدی دارند. این منبع آگاه ادامه داد: دشوار است که با غرب در مورد یک پرونده توافق کنیم در حالی که دیگر پرونده ها مانند سوریه ، اسرائیل و رابطه با آمریکا همچنان باز هستند. ما از هر تلاشی استقبال می کنیم و می خواهیم تمامی مشکلات حل شود اما در عین حال نمی خواهیم از حقوق مردم خود چشم پوشی کنیم.

سفر رهبر عمان به تهران همزمان با سفر غافلگیر کننده جفری فلتمن، دستیار سازمان ملل به ایران بود. او که بیش از این دستیار وزارت خارجه آمریکا و سفیر آمریکا در لبنان بوده، با مقامات ایرانی ملاقات و در مورد موضوعات منطقه ای و به خصوص جنگ در سوریه با آنها گفت و گو کرد. با حضور این دو میهمان در تهران، چشم ها و گوش ها به سوی ایران تنظیم شد تا هرآنچه که در مقابل و پشت پرده اتفاق می افتد، نظاره گر و شنوا باشد.

منابع مطلع در تهران می گویند، این مقام آمریکایی که یکی از  دشمنان فعال ایران در لبنان بوده، دو پیام برای ایران داشته که هر دو به هم مرتبط بودند و هر دو نیز با مساله سوریه ارتباط داشتند. نخستین پیام او در مورد کنفرانس صلح ژنو 2 در مورد سوریه و دیگری نیز مرتبط با ژنو 2 بود اما بیشتر یک پیغام آمریکایی به نظر می رسید. به گفته آنها، فلتمن پیشنهاد داد که ایران با توجه به روابط قوی خود با بشار اسد، می تواند نقشی مهم در خاتمه دادن به بحران سوریه ایفا کند. در مقابل نیز ایرانین به طرح شش ماده ای خود در مورد صلح در سوریه اشاره کردند و فلتمن نیز به دقت این اظهارات را گوش کرد و توصیه هایی نیز داشت. اما فضای این ملاقات سرد بود، این نخستین باری بود که ایرانیان به طور مستقیم با آمریکایی ها گفت و گویی غیر مستقیم داشتند، چرا که فلتمن هم حکم یک آمریکایی را داشت و هم مقام سازمان ملل.

فلتمن به اهمیت مشارکت ایران در ژنو 2 اشاره کرد اما ایرانیان همچنان در انتظار ادامه اظهارات فلتمن بودند. او در سومین و آخرین بخش از گفت و گو ها در مورد کاربرد تسلیحات شیمیایی در سوریه سخن گفت و ایرانیان نیز گفتند 100 اطمینان دارند که اسد از این تسلیحات استفاده نکرده و برای اثبات بی گناهی اش نیز به بازرسان سازمان ملل اجازه ورود داده است. این منبع آگاه افزود: فلتمن تاکید کرد که موفقیت ژنو 2 می تواند به ایجاد توازن قدرت در منطقه کمک کند و ایران نیز باید درک کند که این کنفرانس تا چه حد می تواند در تحقق هدف بازگرداندن صلح به سوریه، موثر باشد. گزارش ها حاکی از آن است که فلتمن در ملاقات با مقامات ایرانی بسیار دیپلماتیک عمل کرده و در مقابل مقامات تهران نیز رفتار مشابهی داشته اند.

منبع: المانیتور / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10