تحلیف روحانی؛ فرصتی جدید در سیاست خارجی

جالب اینکه براساس رویه و عادت سال های گذشته، در ابتدا قرار نبود هیچ مقامی از خارج از ایران برای حضور در مراسم تحلیف، حاضر باشد و مقامات خارجی حاضر در این مراسم به سفرای خارجی مقیم تهران بسنده می شد.

اما این بار در ابتدا، سران برخی از کشورها برای حضور در تحلیف رئیس جمهور منتخب اعلام تمایل کردند و سپس وزارت خارجه ایران برای نخستین بار با ارسال دعوتنامه به سران کشورها، دعوت آنها به مراسم تحلیف را آغاز کرد تا اکثر کشورها حداقل در سطحی بالاتر از سفیر مقیم در تهران، در این مراسم حاضر باشند و حمایت خود از رئیس جمهور ایران را علنی و ملموس اعلام کنند.

تاکنون سران کشورهای قطر، سوریه، پاکستان، تاجیکستان، لبنان و وزیرانی از مالزی، ترکیه و ... برای سفر به تهران و حضور در مراسم تحلیف حسن روحانی اعلام آمادگی کرده اند.

در این باره می توان نکات زیر را مطرح کرد:

- این اقدام خود به تنهایی نشان می دهد همانگونه که اعلام رسمی نام حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور منتخب، مردم ایران را در شهرهای مختلف برای شادی به خیابان ها کشاند؛ در منطقه و جهان نیز مورد استقبال بین المللی قرار گرفت. تمایل رهبران کشورها برای سفر به تهران و حضور در مراسم تحلیف حسن روحانی قبل از دعوت رسمی، به معنی اعلام حمایت و پشتیبانی عملی آنها از برنامه های روحانی برای تنش زدایی در سطح خارجی، تلاش برای حل مسئله هسته ای ایران و خروج ایران و غرب از روند تقابل است.

حسن روحانی با وجود اینکه هنوز بر کرسی ریاست جمهوری ایران تکیه نزده است اما سابقه و وعده هایش باعث شده تا رهبران کشورهای تاثیرگذار جهان از این انتخاب مردم ایران خوشحال و شادمان شوند و دست دوستی و همکاری خود را دراز کنند و قطعا باید از این فرصت برای تعامل و تعاون برد - برد با جهان برای منافع ملی ایران استفاده کرد.

در حالی که اشتباهات متعدد دولت نهم و دهم در عرصه سیاست خارجی، زمینه ائتلاف و هم پیمانی اعضای دائم شورای امنیت و اکثریت کشورهای تاثیرگذار جهان علیه منافع ملی ایران را فراهم کرد  و هم اکنون در عرصه اقتصادی و زندگی عمومی مردم ایران شاهد تبعات این ائتلاف و همپیمانی آگاهانه و ناآگاهانه هستیم؛ این "تحلیف متفاوت" هم می تواند زمینه ساز آغاز حرکت اصلاحی در مسیر حفظ منافع ملی در سیاست خارجی باشد.

- بسیاری از کشورهای منطقه و جهان، نگران هستند در صورت حل نشدن مسئله هسته ای ایران، با تحریک اسرائیل، تهران و غرب به سمت رویارویی نظامی پیش بروند. در این صورت قطعا کشورهای همسایه و منطقه هر چند ایران را رقیب خود بدانند اما حاضر به بروز جنگ نظامی جدید در منطقه نیستند و چنین اتفاقی، منافع ملی آنها را تامین نخواهد کرد. به همین دلیل بر عهده گرفتن مسؤولیت ریاست جمهوری توسط روحانی با وعده هایی آزموده شده برای تنش زدایی و دوری از تقابل با غرب، امیدها را برای خروج پرونده هسته ای ایران از دایره تنش و تقابل زنده کرده است.

- دعوت از سران سایر کشورها با دلایل متفاوتی انجام می شود. برای برخی کشورهای مهم و دارای ارتباطات نزدیک با ایران در منطقه، این دعوت قطعا با هدف سفر رئیس آن کشور به تهران ارائه می شود اما برای دیگر سران کشورها در غرب و شرق جهان، دعوت از سران کشورها به اعزام هیاتی از آن کشور به مراسم تحلیف روحانی ختم خواهد شد و بدیهی است که دولت روحانی در ارتباطات آینده خود با سایر کشورها، نگاهی به سطح هیات های اعزامی برای مراسم تحلیف خواهد داشت.

- یک نکته مهم دیگر درباره برگزاری مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب در محل مجلس شورای اسلامی، مکان استقرار رؤسای جمهوری و مقامات ارشد سایر کشورهاست. از آنجایی که تعداد کرسی های مهمانان در صحن علنی مجلس اندک است و مهمانان داخلی هم بسیار، مسلما نمی توان سران کشورها و مقاماتی در سطح معاونان رئیس جمهور را در بالکن و جایگاه تماشاچی نشاند و باید برای مکان یابی استقرار آنها چاره ای اندیشید.

- در صورتی که مدیریت مجلس شورای اسلامی، تدبیری بیندیشد می توان مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب را به صحنه ای برای توافق و آشتی ملی تبدیل کرد. این در حالی است که در روزهای اخیر شماری از نمایندگان مجلس که سابقه و عملکرد آنها برای عام و خاص روشن است، سعی می کنند برای مهمانان و دعوت از سایر مقامات داخلی و خارجی تعیین تکلیف کنند و خط و نشان بکشند و از پرتاب گوجه به سمت آنها سخن بگویند و بدون درس گرفتن از عملکرد ناصواب 8 سال گذشته خود، بر ادامه روش و منش نادرست اصرار ورزند.