احیای گردشگری ، از رویا تا واقعیت

دیپلماسی ایرانی: رئیس جمهور جدید و میانه رو ایران متعهد شده گشایشی در صنعت گردشگری ایجاد کند، اما دستگیری اخیر چند گردشگر اروپایی در ایران، تحقق این هدف را با تردید هایی همراه کرده است.به گزارش واشنگتن پست، روحانی به اهمیت بخش گردشگری در رشد اقتصادی واقف است و می گوید تعداد گردشگرانی که در هر سال از ایران بازدید می کنن را به 10 میلیون نفر می رساند. چنین رویکردی می تواند 4 میلیون موقعیت شغلی در ایران ایجاد کند.

این در حالی است که در بسیاری از مناطق ایران، سرمایه گذاران سال هاست که به دنبال روی کار آمدن دولتی هستند که توجه جدی به پتانسیل گردشگری کشور داشته باشد. برای مثال جزیره کیش، یکی از جاذبه های گردشگری به شمار می رود که پروژه های متعددی از هتل سازی گرفت تا ساخت مراکز خرید در آن نیمه کاره رها شده است. این جزیره سالیانه یک میلیون گردشگر جذب می کند که البته تعداد قابل توجهی از آن را مردم دیگر شهرهای ایران تشکیل می دهند. با این حال در خوش بینانه ترین حالت نیز یک دهه به طول می انجامد تا پروژه های گردشگری به نحوی در کیش اجرا شوند که به یک مقصد گردشگری بین المللی تبدیل شود.

روحانی بر این باور است که تحریم ها نیز در پایین بودن شمار گردشگران خارجی در ایران موثرند، چرا که این گردشگران نمی توانند در ایران از کارت های اعتباری خود در دستگاه های خودپرداز یا مراکز خرید و گردشگری استفاده کنند.

باوجود این نظریه روحانی، کارشناسان گردشگری بر این عقیده اند مشکل از این عمیق تر است. به گفته آنها، در ایران نوعی بدبینی نسبت به خارجی ها وجود دارد و به همین دلیل سهم ایران از درآمد صنعت گردشگری بسیار ناچیز است. برخی نیز بر این عقیده اند که موانع فرهنگی مانند لزوم رعایت شئونات اسلامی برای گردشگران خارجی، مانع سفر آنها به ایران می شود.

از سوی دیگر هر از چندی اخبار دستگیری شهروندان کشورهای دیگر که به عنوان گردشگر به ایران سفر کرده بودند، به طور وسیعی در رسانه های بین المللی پخش می شود. به عنوان نمونه، اخیرا 7 شهروند اسلواک که با ویزای گردشگری به ایران سفر کرده بودند، به اتهام جاسوسی دستگیر شدند و این موضوع نشان دهنده فاصله ایران با تبدیل شدن به یک مقصد گردشگری بین المللی است.

اسلواک های پاراگلایدر سوار به تصویربرداری از مراکز نظامی ایران متهم شده اند. این در حالی است که ایران به واسطه در اختیار داشتن کوه های مرتفع و شرایط وزش باد و همچنین پایین بودن هزینه های، می تواند به یکی از مقصد های سفر برای پاراگلایدرسوارهای اروپایی تبدیل شود.

این دستگیری ها که از هر چندی در ایران تکرار می شود، می تواند بر تصمیم گیری دیگر گردشگران خارجی تاثیرگذار باشد و موجب شود آنها به جای ایران کشور دیگری با موقعیت های مشابه مانند ترکیه را انتخاب کنند.

با این حال معاون سازمان گردشگری ایران می گوید، باوجود ناامن به نظر رسیدن ایران برای گردشگران خارجی، شمار این گردشگران در سال 2012، در مقایسه با سال قبل از آن ، 25 درصد افزایش یافته است. به گفته وی 4 میلیون گردشگر خارجی درآمدی 8 میلیارد دلاری برای ایران حاصل کرده اند.

شماری از کارشناسان بر این باورند که  افزایش درآمد گردشگری و شمار گردشگران در ارتباط مستقیم با کاهش ارزش ریال قرار دارد که در نهایت ایران را به کشوری بسیار ارزان برای گردشگران خارجی تبدیل کرده است. از سوی دیگر تحولات منطقه ای نیز بر شرایط گردشگری ایران تاثیرگذار بوده است، چرا که در دو سال اخیر سوریه، مصر و حتی ترکیه درگیر بحران هایی بوده اند که موجب شده گردشگران خارجی به این کشورها سفر نکنند و به جای آن تعدادی از آنها به سمت ایران تغییر مسیر بدهند.

این دسته از تحلیلگران می گویند آنچه که ایران به آن نیاز دارد، سرمایه گذاری در بخش گردشگری و همچنین تعامل بهتر با خارجی هاست. شاید تیم روحانی که از تکنوکرات ها تشکیل شده به صنعت گردشگری به عنوان یک پتانسیل خوب برای درآمدزایی توجه داشته باشند، اما در هر صورت با توجه به قوانین ایران، محدودیت هایی برای این صنعت وجود خواهد داشت. برای مثال گردشگران خارجی که با هم نسبت فامیلی نداشته باشند، باید برای استفاده از خدماتی مانند غواصی در آب های ایران به طور جداگانه و با تفکیک جنسیتی وارد آب شوند. این درحالی است که هزینه غواصی در کیش در مقایسه با دوبی که در فاصله 100 مایلی آن قرار دارد، یک پنجم است.

علاوه بر موانع داخلی، مشکلات ایران در رابطه با کشورهای غربی نیز عامل دیگری است که چشم انداز صنعت گردشگری را تیره می کند. هرچند روحانی به درآمد ناشی از این صنعت دلبسته، تا زمانی که روابط تهران با واشینگتن و لندن عادی سازی نشود، بازار گردشگری ایران از بخش قابل توجهی از گردشگران غربی محروم خواهد بود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10