به زور اسلحه بشار را کنار خواهیم زد

دیپلماسی ایرانی: اروپایی ها جرقه تشدید تنش نظامی در سوریه را زدند. لغو ممنوعیت ارسال تسلیحات اتحادیه اروپا به سوریه موجی از تحلیل های منفی در این خصوص را به دنبال داشته است.مخالفت با این تصمیم اتحادیه اروپا تنها به کشورهایی چون روسیه ، سوریه و ایران محدود نشده و در داخل قاره سبز نیز شاهد شکاف هایی در این خصوص هستیم. در حالی که انگلیسی ها و فرانسوی ها به شدت حامی لغو این تحریم هستند، وزیر امور خارجه کشور آلمان پس از تصویب این مساله در نشست بروکسل به صراحت اعلام می کند که کشورش به هیچ وجه قصد تجهیز مخالفان بشار اسد را ندارد. این در حالی است که فیلیپ لالیو، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه ساعاتی پس از تصویب این طرح تاکید می کند که فرانسه ارسال سلاح به مخالفان سوریه را حقی محفوظ برای خود می داند.در شرایطی که ایالات متحده و روسیه به دنبال راهی برای برگزاری قطعی نشست ژنو 2 هستند، در اروپا رهبرانی که حمله نظامی به لیبی را رقم زده بودند این بار هم به دنبال تکرار همان سناریو در سوریه هستند.اروپایی هایی که با احتمال اعزام موشک های اس 300 روسی به سوریه بیشترین انتقادها را بر کرملین روا داشتند اکنون خود بر روند انتقال این تجهیزات مشروعیت بخشیده اند. دلایل و تبعات این تصمیم اتحادیه اروپا را با دکتر احمد نقیب زاده، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران و کارشناس مسائل اروپا در میان گذاشتیم:

بیش از دو سال از بحران سوریه می گذرد و هر روز تعداد بیشتری در این کشور کشته می شوند. ارزیابی شما از سیاست اتحادیه اروپا در قبال بحران سوریه چیست؟ آیا اساسا اروپا به دنبال مداخله در این بحران بوده است؟

 مداخله اروپا در سوریه قسمتی از سیاست این قاره در خاورمیانه است. بوش سیاست یکجانبه گرایی را در بحران های بین المللی و منطقه ای دنبال می کرد. در حالی که اوباما چندجانبه گرایی را در دستور کار سیاست خارجی خود قرار داده است. بنابراین اوباما برخلاف بوش همکاری اروپا را دراین منطقه پذیرفته و اروپا هم برای ایفای نقش آماده است و از آن استقبال می کند. بقیه قضایا تاکتیک های جنگی است.

دلیل تصمیم اخیر اتحادیه اروپا برای لغو تحریم تسلیح مخالفین سوری را چه می دانید؟

غرب وقتی بحران در سوریه شروع شد، براین باور بود که مخالفان اسد بتدریج بر سوریه مسلط می شوند. ولی در چند روز اخیر نیروهای دولتی توانستند مناطقی را پس گرفته و جای پای خود را با استفاده از نیروهای شبه نظامی که بوجود آورده اند مستحکم کنند. اینک اروپا در پاسخ به پیشرفت های دولت سوریه تصمیم گرفته اقدامی بکند که موازنه به نفع مخالفان دولت به هم بخورد. ارسال اسلحه برای مخالفین از سوی اروپا در همین راستا صورت گرفته است.

در اتخاذ این تصمیم بریتانیا و فرانسه اصرار بیشتری داشتند در حالی که برخی از کشورها مخالف بوند. دلیل اصرار این دو کشور چیست؟

کشورهایی مثل اتریش، فنلاند و چک در کنار هلند، بلژیک، سوئد با این مسئله مخالفت هایی داشتند ولی به دلایلی که گفته شد تصمیم کلی اتحادیه اروپا براین است که مخالفان بشار اسد در سوریه پیروز شوند و چون انگلیس و فرانسه دراین زمینه رهبری را در دست دارند طبیعی است که اصرار بیشتری هم داشته باشند.

 گروهی از کشورها در اروپا موافقند که تا برگزاری کنفرانس بین المللی صلح در ژنو در ماه آینده این اتفاق رخ ندهد و ارسال اسلحه صورت نگیرد. به نظر شما اساسا تا چه اندازه این کنفرانس می تواند در زمینه حل مسئله سوریه موثر باشد؟

این هم یک رویکرد محافظه کارانه است که عده ای فکر می کنند بشار اسد ممکن است شرایط را بپذیرد ولی انگلستان و فرانسه که واقع بین ترند میدانند که هیچ توافقی حاصل نخواهد شد و بهتراست از هم اکنون آنچه را لازم است انجام دهند.

 در صورت ورود اتحادیه اروپا به بحران سوریه و ارسال سلاح از سوی این اتحادیه برای مخالفان بشار اسد وضعیت بحران سوریه چه شکلی به خود خواهد گرفت؟

آنچه مسلم است این است که غرب برای برکناری اسد مصمم است. ارسال اسلحه از سوی اتحادیه اروپا برای مخالفین بشار اسد گرچه به کشتارها دامن خواهد زد و خون بیشتری را هدر خواهد داد اما رفتن بشار را هم ممکن است تسریع کند. وقایع سوریه ازین پس شدت بیشتری خواهد گرفت.

بنابراین شما آینده سوریه را با توجه به برگزاری کنفرانس ژنو2 چگونه می بینید؟

قبلا هم اشاره کرده بودم که امکان حکومت بشار اسد در سوریه در یک چشم انداز بلند مدت به پایان رسیده است. آنچه امروز در حال وقوع است روند مشروعیت زدایی از حکومت بشار اسد است. تاکنون بر اساس آمارهای سازمان های بین المللی بیش از هشتاد هزار نفر در این بحران کشته شده اند و این مسئله امکان مداخله نیروهای خارجی را فراهم می کند اما حضور نیروهای نزدیک به القاعده در بحران سوریه موجب شده که غرب از کشدار شدن این بحران ناراحت نباشد تا این نیروها تضعیف شوند. ولی آنچه مسلم است روز به روز وضعیت بحران سوریه پیچیده تر می شود و امکان تداوم حکومت بشار اسد کمتر. باید دید که چه زمانی این روند قطع می شود.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/16 

انتشار اولیه: چهارشنبه 8 خرداد 1392/ باز انتشار: یکشنبه12 خرداد 1392