دلبری اقتصادی ترک ها از قاره سیاه

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه ظرف روزهای آینده سفری را به کشورهای شمال آفریقا انجام می دهد، سفری که شبهات بسیاری را درباره نقش ترکیه در انقلاب های عربی و گسترش روابط اقتصادی اش با کشورهای انقلابی به وجود آورده است.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، سفر اردوغان که از سوم ماه ژوئن آغاز و در ششم همان ماه پایان می یابد شامل کشورهای مغرب، الجزایر و تونس در شمال آفریقا می شود و احتمال این که به لیبی سفر کند نیز وجود دارد، البته دفتر نخست وزیری هنوز مقصد آخری را نهایی نکرده است.

ناظران معتقدند که این سفر در چارچوب تلاش های ترکیه برای تقویت حکومت اردوغان در منطقه و استفاده از موج بهار عربی با هدف تثبیت جایگاهش در انقلاب هایی که باعث به قدرت رسیدن اسلام گرایان شده است، محسوب می شود. حکومت های اسلامی ای که ترکیه را مرجع و تجربه خوبی برای خود در فعالیت های سیاسی می دانند.

به اعتقاد کارشناسان ترکیه در درجه نخست به دنبال جایگاه سیاسی جدیدی است تا بتواند به کمک آن توافق نامه های اقتصادی برای شرکت های فعالش در آن منطقه به ویژه در تونس و لیبی امضا کند. به اعتقاد آنها شعارهای سیاسی ترکیه در الجزایر و مغرب که اسلام گرایان جزئی از منظومه سیاسی آن کشورها محسوب می شوند، خریداری ندارد.

کارشناسان در تحلیل نظر خود می گویند که اسلام گرایان در مغرب را جریان های محلی ای تشکیل می دهند که تلاش می کنند از هر گونه ارتباط خارجی به دور باشند، برای همین آنها اردوغان را به مثابه "فاتح جدید" تصور نمی کنند، همین وضعیت در الجزایر که اسلام گرایان سال ها است طرفی از قدرت سیاسی در این کشور محسوب می شوند نیز وجود دارد.

انتظار می رود که اردوغان در مغرب با پادشاه این کشور، ملک محمد ششم و در جلسه ای جداگانه با عبد الاله بن کران، نخست وزیر این کشور دیدار کند. همچنین نشستی دیگر را با حضور فعالان اقتصادی مغربی – ترک در کازابلانکا، پایتخت مغرب خواهد داشت.

انتظار می رود اردوغان را در این سفر 300 بازرگان از شرکت های مختلف بازرگانی و تولیدکنندگان بخش های مختلف صنعتی همراهی کنند. همچنین انتظار می رود که در نشست های اقتصادی بازرگانان مغربی نیز حضور داشته باشند.   

مغرب و ترکیه در چارچوب تشکیل اتحادیه منطقه ای یورو – مدیترانه توافق نامه تبادل تجاری آزاد را در 7 آوریل 2004 امضا کردند که از سال 2006 به اجرا در آمده است. بر اساس این توافق نامه منطقه صنعتی ای برای تبادل آزاد تجای به صورت تدریجی به مدت 10 سال راه اندازی می شود. مبادلات تجاری دو طرف بر اساس آمار رسمی از 500 میلیون دلار در سال 2006 به 1.3 میلیارد دلار تا پایان سال 2011 رسیده است و پیش بینی می شود که این رقم در سه سال آینده به سه میلیارد دلار در سال برسد.

در مورد تونس، تحلیلگران می گویند که پیش بینی می کنند همان طور که گفته شده این سفر با برچسب اقتصادی با هدف کمک به دولت اسلام گرای بحرانی تونس انجام شود. دولت وابسته به جنبش النهضه اسلامی علاوه بر مشکلات اقتصادی مشکلات امنیتی نیز دارد که روز به روز وضعیت ثبات آن پیچیده تر هم می شود.

ناظران انتظار دارند که سفر اردوغان به تونس بر گسترش روابط آنکارا – تونس تمرکز یابد به ویژه این که راشد الغنوشی، رئیس جنبش النهضه نیز بارها بر تمایل خود به استفاده از تجربیات ترکیه اردوغانی تاکید کرده است.

اردوغان در سپتامبر 2011، چند هفته قبل از انتخابات تونس از این کشور دیدن کرده بود. در آن سفر اردوغان در دیدار با صدها جوان اسلام گرا که به استقبال او آمده بودند گفت که ترکیه در چارچوب دولت سکولار به موفقیت رسیده است.

وی در کنفرانس مطبوعاتی مشترکش با الباجی قاید السبسی، نخست وزیر سابق تونس گفته بود که مسلمان می تواند بر دولت سکولار حکومت کند و خودش سکولار نیست اما کشورش سکولار است.

قرار است در صورت امکان اردوغان به لیبی نیز سفر کند، آن چه مانع سفر او به این کشور تا کنون شده مشکلات امنیتی موجود در آن است. دولت لیبی در وضعیت فعلی نیاز شدید به حمایت خارجی دارد و ترکیه تلاش می کند با حمایت از اسلام گرایان آنها را در قدرت حفظ کند. مصالح مشترک بسیاری میان آنکارا و طرابلس وجود دارد که عاملی برای تقویت روابط میان آن دو محسوب می شود. اردوغان یکی از حامیان جنگ در لیبی با هدف سرنگونی معمر قذافی بود./11

تحریریه دیپلماسی ایرانی