کاهش صادرات در مقابل افزایش درآمد نفتی

دیپلماسی ایرانی: تازه ترین گزارش ها حاکی از آن است که تحریم های جهانی، صادرات نفت ایران را در سال 2012، حدود 39 درصد کاهش داده و به یک و نیم میلیون بشکه در روز رسانه است که پایین ترین میزات صادرات در 26 سال گذشته یعنی از زمان جنگ ایران و عراق در سال 1986، به شمار می رود.

به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا،تحریم ها همچنین درآمد نفتی ایران در سال 2012 را در مقایسه با سال قبل از آن 27.4 درصد کاهش داده و به 69 میلیارد دلار رسانده است.این کمترین درآمد نفتی ایران از سال 2009 است که قیمت نفت 56 درصد کمتر از متوسط قیمت در سال 2012 بود.

صادرات نفتی، 80 درصد کل صادرات ایران را شامل می شود که به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا 50 تا 60 درصد درآمد دولت را تشکیل می دهد. اما تحریم ها موجب شده اند که سرماسه گذاری ها در بخش نفت و گاز ایران به شدت کاهش یافته بسیاری از پروژه های جدید از سوی شرکت های خارجی لغو شوند. حتی تحریم ها پروژه های جاری در ایران را نیز تحت تاثیر قرار داده اند.

به گزارش وال استریت ژورنال، ایران که زمانی دومین تولید کننده بزرگ نفت در کارتل نفتی اوپک به شمار می رفت، اکنون پس از عربستان و  عراق در جایگاه سوم ایستاده و در ماه مارس و آوریل روزانه 2 میلیون و 800 هزار بشکه نفت تولید کرده که در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل 500 هزار بشکه کاهش یافته است. از سوی دیگر نرخ رسمی تورم در سال گذشته میلادی، 30 درصد اعلام شد که برخی آمار غیر رسمی آن را بالای 80 درصد محاسبه می کند. همچنین هر دلار آمریکا که تا چندی پیش در بازار ایران هزار و 70 تومان معامله می شد، اکنون 3 هزار و 500 تومان معامله می شود.

نکته قابل توجه این است که در آمد نفتی ایران در سال 2012 در حالی کاهش یاقته که بهای هر بشکه نفت در سال گذشته 109 دلار و 45 سنت بود. اما قیمت هر بشکه نفت در سال 2009، حدود 53 دلار محاسبه می شد.

به گزارش نشنال، به این ترتیب می توان گفت که حتی با کاهش صادرات نفتی ایران، جمهوری اسلامی از بهای بالای نفت نفع برده است. در سال 1999 که بهای جهانی نفت سقوط کرد، ایران تنها 250 دلار برای هر نفر از راه صادرات نفت به دست می آورد. این رقم در سال 2012 به 875 دلار رسید. در سال 2011 نیز درآمد نفتی ایران 95 میلیارد دلار بود که بیشترین درآمد نفتی ایران از سال 1974 بود.

اما این افزایش درآمد نفتی با ولخرجی و برخی اعانه های دولتی همراه بوده است. در این بین ارزش ریال نیز به طور بی سابقه ای کاهش یافته اما همچنان شرایط اقتصادی ایران با بحران اقتصادی جاری در یونان قابل مقایسه نیست. همچنین وضعیت اقتصادی ایران در مقایسه با عراق پس از حمله به کویت در سال 1990 و اعمال تحریم های اقتصادی، بهتر است.

هرچند تحریم هایی که هم اکنون علیه ایران اعمال می شوند، بسیار سنگین هستند اما کشورهایی مانند چین همچنان راهی برای گریز از تحریم ها به شمار می روند. مقامات پکن قصد ندارند به سادگی از موقعیت های ممتازی که جمهوری اسلامی برای آنها فراهم می کند و نفت با قیمت تخفیف داده شده، چشم پوشی کنند.

شاید از نظر دیپلمات های غربی تحریم ،تنها گزینه در فهرست کوتاهی از گزینه های غیر دلچسب باشد. اما آنها باید بدانند که تحریم ها احتمالا انگیزه تهران برای مذاکره را تقویت می کنند اما به فروپاشی سریع اقتصاد ایران یا دست کشیدن از برنامه های هسته ای ، منتهی نخواهد شد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10