نتانیاهو بر لبه پرتگاه سیاسی

دیپلماسی ایرانی: اگر بنیامین  نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی  آن زمان که تصمیم به برگزاری انتخابات زودهنگام گرفت می دانست که قرار است نتایج چگونه باشد، هرگز دست به  انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات زودهنگام نمی زد. حالا بی بی مانده با احزابی که هر یک نه آن قدر رای دارند که بتوانند به تنهایی  دولت تشکیل دهند و نه آن قدر نکات مشترک دارند که بتوانند به یک دولت ائتلافی گردن نهند. حالا بنیامین نتانیاهو دو هفته فرصت دارد تا آخرین تلاش های خود را برای تعیین کابینه انجام دهد. دیپلماسی ایرانی این مسئله را در گفت و گو با حسین رویوران، کارشناس مسائل خاورمیانه بررسی کرده است:

تشکیل دولت در رژیم صهیونیستی به بن بست رسیده است. دلیل این بن بست در تعیین کابینه توسط نتانیاهو چیست؟

نتایج انتخابات به گونه ای رقم خورده است که مورد انتظار نتانیاهو نبود. انتخابات زودرس زمانی اعلام شد که نظرسنجی ها نشان می داد که ائتلاف لیکود ـ اسرائیل بیتنا 44 کرسی از 120 کرسی را کسب می کنند اما زمانی که انتخابات برگزار شد شرایط تغییر کرده بود و آن ها عملا تنها توانستند سی و یک کرسی به دست آورند. یعنی آن ها فکر می کردند یک سوم از کرسی ها یا بیش از یک سوم از کرسی ها را به دست می آورند اما تنها توانستند یک چهارم کرسی ها را به دست آورند.

یکی از مهم ترین ضربه هایی که نتانیاهو خورد، خروج دو عضو لیکود از این حزب و تشکیل حزب جدید بود. یکی از این افراد آقای لیپید است که حزب آینده با ماست را تشکیل داده و به تنهایی 19 کرسی به دست آورده است و دیگری آقای بنت است که حزب او نیز 13 کرسی به دست آورده است. این دو به تنهایی به اندازه ائتلاف لیکود ـ اسرائیل بیتنا رای آورده اند.

حزب آینده با ما است پدیده انتخابات در سرزمین های اشغالی بود. این که یک حزب جدید التاسیس در پله دوم بیشترین آرا قرار بگیرد، بسیار جالب توجه بود. این حزب در حال حاضر شرط هایی برای حضور در کابینه دارد. ضمنا آقای لیپید صحبت های پرحاشیه ای نیز مطرح کرده است از جمله این که گفته من در چند سال آینده جای نتانیاهو را خواهم گرفت. به همین دلیل یک دشمنی و کدورت شخصی میان این دو نفر ایجاد شده است. اساسا بعد از گفتن این جمله بود که نتانیاهو او را از حزب اخراج کرد. علی ای حال ایجاد ائتلاف 50 درصد به علاوه یک یعنی 61 کرسی از 120 کرسی برای نتانیاهو در حال حاضر مقدور نیست.

چه احزابی هم اکنون حاضر به همکاری با نتانیاهو هستند؟

نتانیاهو تا کنون توانسته است حمایت احزابی مثل شاس با یازده کرسی، یهودات هاتورات با یازده کرسی و حزب جنبش با شش کرسی را به دست آورد که مجموعا کمتر از شصت کرسی پارلمان را در اختیار دارند.

چه راه هایی برای خروج از بن بست تعیین کابینه وجود دارد؟

نتانیاهو ناچار است که از میان سه گروه دست به انتخاب بزند. یا باید با احزاب عرب با یازده کرسی ائتلاف کند که در عمل چنین مسئله ای غیرممکن است. یا باید با احزاب چپ مانند حزب کار با پانزده کرسی یا حزب مریت با پنج کرسی ائتلاف کند، در عمل با این احزاب نیز نمی تواند کنار بیاید. گزینه آخر این است که به سمت لیپید و بنت برود که در مجموع سی و یک کرسی در اختیار دارند و اتحادی میان آن ها تشکیل شده است. یعنی نتانیاهو ممکن است به یکی از احزاب بنت یا لیپید نیاز داشته باشد اما آن ها اعلام کرده اند که مستقل از هم در ائتلاف وارد نمی شوند و این کار را برای نتانیاهو سخت کرده است.

لیپید اعلام کرده که در صورتی در تشکیل کابینه مشارکت می کند که نتانیاهو قرارهای خود را با خانم لیونی تغییر دهد و یا او را از ائتلاف خارج کند. چرا که اساسا آقای نتانیاهو، خانم لیونی را وزیر دادگستری و مسئول گفت و گو با فلسطینی ها قرار داده است. آن ها خانم لیونی را به عنوان نماینده خود به رسمیت نمی شناسند. در نهایت در حال حاضر شرایط به بن بست رسیده است. نتانیاهو طبق قانون یک ماه مهلت داشت که کابینه را معرفی کند که این یک ماه به پایان رسید و چند روز پیش درخواست مهلت اضافی کرد که بر اساس قانون دو هفته فرصت گرفت. اکنون کل گفت و گو های نتانیاهو به اتحاد لیپید ـ بنت گره خورده است. اگر این ها جواب مثبتی بدهند، نتانیاهو می تواند کابینه تشکیل دهد در غیر این صورت ناگزیر خواهد شد که عذرخواهی کند.

در صورتی که نتانیاهو نتواند در این دو هفته کابینه را تعیین کند، چه اتفاقی می افتد؟

در این صورت دومین رئیس دومین حزبی که بالاترین آرا را در اختیار دارد یعنی آقای لیپید، مامور تشکیل کابینه خواهد شد. آقای لیپید چون رهبر یک حزب میانه است، می تواند با حزب کار و برخی از احزاب راست و میانه ائتلاف شکل دهد اما شکنندگی این ائتلاف تقریبا با شکنندگی فعلی یکسان است. یعنی احتمال فروپاشی این ائتلاف در هر لحظه وجود دارد. چرا که این ائتلاف نیز ناهمگون است.

اوباما گفته است پیش از تشکیل کابینه به سرزمین های اشغالی مسافرت نخواهد کرد. آیا امریکا می تواند در این مسئله تاثیر داشته باشد؟

به طور مستقیم خیر؛ اما امریکا به هر حال تاثیرگذاری زیادی در اسرائیل دارد. اما این تاثیرگذاری به صورت غیر مستقیم است. یکی از ابزارهایی که امریکا در اختیار دارد کمک هایی است که معمولا در ابعاد مختلف مخصوصا مالی و تسلیحاتی به رژیم صهیونیستی اختصاص می دهد. بنابراین امریکا می تواند از این طریق در انتخابات رژیم صهیونیستی تاثیر بگذارد.

نگاه امریکا در مورد شهرک سازی و تاثیر آن در شرایط خارجی رژیم صهیونیستی نمی تواند در تشکیل دولت موثر باشد؟

در مورد شهرک سازی برخی از احزاب معتقدند که اساسا رژیم صهیونیستی نباید از کرانه باختری عقب نشینی کند و باید این منطقه را ضمیمه کند و اساسا زمینی در کرانه باختری وجود ندارد که به فلسطینی ها اختصاص داده شود. این ایده توسط احزاب دست راستی حمایت می شود. خود نتانیاهو معتقد است می توان چهل و دو درصد این زمین ها را به فلسطینی ها داد اما این میزان نباید پیوسته باشد و به طور جزیره ای است. برخی از احزاب معتقدند طرح دو دولت باید اجرا شود چون نظر امریکا این است و اگر این طرح انجام نگیرد رابطه با امریکا دچار مشکل می شود. احزابی مانند جنبش حرکت، حزب کار، حزب مریت و احزاب عربی که جمعا چهل و هفت کرسی در اختیار دارند طرفدار تشکیل دو دولت هستند. حزب لیپید که نوزده کرسی در اختیار دارد نیز معتقد است باید طرح دو دولت اجرا شود. اما روی خود قدس و شهرک های اطراف آن حساسیت دارد و معتقد است باید یک مبادله ارضی اتفاق افتد.

مجموعه این بحث ها نشان می دهد که در حال حاضر در سرزمین های اشغالی در مورد بحث دو دولت دیدگاه های مختلفی وجود دارد. این دیدگاه های مختلف به هیچ ائتلافی اجازه نمی دهد که یک نظر واحد را ارائه دهد. یکی از دلایل از بین رفتن ائتلاف ها، بحث گفت و گو ها است. به این دلیل که احزاب مختلف در مورد این موضوع نظرات مختلفی دارند، احتمال از بین رفتن هر ائتلافی وجود دارد. /12

انتشار اولیه: دوشنبه 14 اسفند 1391 / باز انتشار: پنجشنبه 17 اسفند 1391