عکس: تخریب آثار باستانی در مکه

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از شبکه المنار، مدتی است که رژیم سعودی به بهانه توسعه حرم مکی اقدام به تخریب برخی آثار تاریخی و اسلامی کرده است که با اعتراض های بسیاری در جهان اسلام مواجه شده است.

آثار عثمانی که هم اکنون توسط رژیم سعودی در مسجد الحرام در معرض تخریب قرار دارد، از جمله آثار عثمانی قدیمی مسجد الحرام در مکه مکرمه است که هم اکنون بین طرف هایی که خواهان حفظ آثار تاریخی شهر هستند و رژیم سعودی که مدعی است، به خاطر توسعه و گسترش حرم و اماکن عبادی باید تخریب شود، برسر آن بحث و جدل های بسیاری در جریان است.

این اثر عثمانی که تاریخ آن به قرن هفدهم میلادی باز می گردد، یکی از قدیمی ترین بخش های تشکیل دهنده مسجد الحرام است که به خاطر عملیات توسعه ای که این مسجد به بهانه افزایش شمار نمازگزاران شاهد آن خواهد بود، قرار است، تخریب شود.

«عرفان العلوی»، رئیس موسسه میراث اسلامی که برای حفظ و حمایت از اماکن و مناطق تاریخی در عربستان فعالیت می کند، در این خصوص مسئولان سعودی را به «تخریب فرهنگی» شهر متهم می کند می افزاید: بخش بزرگ و مهمی از بافت و ساختار معماری مکه مکرمه و شهر هم اکنون به خاطر عملیات توسعه و نگهداری و محافظت آسیب دیده و از بین می رود.

العلوی که یک مورخ عربستانی مقیم لندن است، تاکید کرد که راه حل بهتری برای تعامل با این موضوع وجود دارد و افزود: «من مخالف توسعه مسجد الحرام نیستم، اما می توانند این اقدام را بدون تخریب آثار تاریخی و اسلامی آنجا انجام دهند، اما آشکار است که مسئولان سعودی به این جنبه از کار اصلا توجه ندارند».

العلوی گفت: «تهدیداتی که مساجد تاریخی و اسلامی با آن مواجه است، به قضیه تخریب و نابودی مناطق تاریخی عربستان سعودی افزوده می شود».

از سوی دیگر «محمد جمعه»، مدیر مسئول اجرای طرح توسعه حرم گروه پیمانکاری این خصوص گفت که هدف از طرح جدید توسعه حرم فراهم کردن فضا و مکانی بیشتر برای حرم است تا مانع ازدحام جمعیت نمازگزار و حجاج شود.

اما مقامات ترک از این اقدام رژیم سعودی و از بین بردن این آثار ابراز نگرانی و تاکید کرده اند که وزارت خارجه ترکیه دستور داده شده که از سال 2010 پیگیر این امر باشند و در این خصوص با مقامات سعودی گفت وگو کنند.

اداره موزه ها و مراکز فرهنگی ترکیه در بیانیه ای که آن را در اختیار سی ان ان قرار داد، اعلام کرد: محافظت از آن آثار که یادآور وضعیت دولت عثمانی در آن دوره است، بسیار مهم می باشد.

شبکه سی ان ان در این خصوص تلاش کرد، با وزارت امور اسلامی عربستان سعودی و شماری از مسئولان سعودی از جمله امیر منطقه مکه و شهردار این شهر و سفارت عربستان سعودی در لندن تماس بگیرد، اما هیچ یک حاضر به گفت وگو با این شبکه نشدند.

این اولین باری نیست که مقامات سعودی و ترک به دلیل تخریب و از بین بردن بناها و آثاری که به دوره عثمانی باز می گردند و ترکیه آن را بخشی از همکاری فرهنگی تاریخی به شمار می آورد، رو در روی یکدیگر قرار می گیرند.

در سال 2002 میلادی آنکارا خشم خود از تخریب قلعه عثمانی «الاجیاد» (نسل ها) را ابراز کرد که روی تپه ای مشرف بر مکه در قرن هجدهم میلادی بنا شده بود. اما در عمل هم این قلعه و هم این تپه نابود شدند تا مساحت بیشتری را برای برج های سر به فلک کشیده ای فراهم کند که امروز پیرامون حرم مکی را فراگرفته است و «استمیهان تالای»، وزیر فرهنگ ترکیه را در آن زمان واداشت که این اقدام عربستان سعودی را اقدامی «وحشیانه و بربری» توصیف کند.

طی ده سال گذشته شکل و ساختار مکه تا حدود بسیار زیادی تغییر کرده است. منطقه اطراف مسجد الحرام مملو از بناها و ساختمان های جدید و مدرن شده است و شاید بارزترین آنها «برج ساعت مکه» باشد که در واقع هتلی 120 طبقه و شبیه برج ساعت «بیگ بن» لندن در انگلیس است.

برخی از گروه های سلفی مانند «انصار السنه المحمدیه» (پیروان سنت محمدی) در مصر موافق این عملیات توسعه هستند. «احمد یوسف»، دبیرکل این جماعت در این خصوص می گوید: ما اماکن یا افراد را تقدیس نمی کنیم. فرد مسلمان آن چیزی را بر زبان می آورد که در قرآن و سنت ذکر آن رفته است و مکانی مقدس تر از کعبه وجود ندارد، به همین دلیل اگر سعودی ها تصمیم به توسعه مسجد گرفته اند، به این معناست که آنها بیش از آن آثار به اسلام و مسلمانان توجه دارند و اهمیت می دهند.

اندیشکده امور خلیج فارس که مقر آن در آمریکاست، پیش بینی کرده است که 95 درصد از بناهایی که تاریخ آن به صدها سال قبل باز می گردد، طی دو دهه گذشته توسط مقامات سعودی تخریب و نابود شده اند. در حالی که مسئول سعودی می گویند که این تغییرات بخشی از طرح نو سازی شهر و برای خدمت حجاج است.

همانگونه که در مکه مکرمه در حال اجراست، مقامات سعودی قصد توسعه و گسترش مدینه منوره، به ویژه مسجد نبوی را دارند که در آن پیکر پیامبر (ص) به خاک سپرده شده است.

در سال 1925 مقامات وقت سعودی اقدام به تخریب تمام ضریح های مقبره بقیع کردند که در آن شماری از ائمه (علیهم السلام) و همسران پیامبر و فرزندانش و اصحابش به خاک سپرده شده اند. همچنین آنان خانه ای را که روزگاری از آن حضرت «خدیجه»، همسر پیامبر (ص) بود را امروز به بخشی از حمام عمومی حجاج تبدیل کرده اند و مکانی که گفته شده پیامبر (ص) در آن دیده به جهان گشوده اند، پیش از آنکه تبدیل به کتابخانه شود، به بازار خرید و فروش دام تبدیل کردند.