ایران با حمله نظامی متوقف نخواهد شد

دیپلماسی ایرانی: سال گذشته سایت دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم، روزنامه نگار و نویسنده مشهور و از چهره های مشهور فرهنگی لبنانی را که جوایز متعددی در زمینه های مختلف روزنامه نگاری و فرهنگی به دست آورده است که به طور مرتب در روزنامه النهار لبنان منتشر می شدند، ترجمه و منتشر کرد که همگی آنها در آرشیو دیپلماسی ایرانی در دسترس هستند. این یادداشت ها عموما درباره تحولات اخیر خاورمیانه و شمال آفریقا بودند که نعوم در سفرش به ایالات متحده امریکا که هر ساله انجام می دهد در دیدارش با مقام های مختلف امریکایی که برخی از آنها سابقه طولانی در دستگاه سیاست خارجی امریکا داشته اند و شماری نیز همچنان در این دستگاه مشغول به کارند، در میان گذاشته بود. نعوم نامی از این افراد نمی آورد ولی سمت همگی آنها را یاد می کند، از این رو خواننده می تواند حدس بزند که فرد مورد اشاره چه کسی است یا این که از لحاظ تاثیرگذاری در سیاست خارجی امریکا از چه اهمیتی برخوردار است و یا این که چه اطلاعات پشت پرده ای را می داند که کمتر ردی از آنها در رسانه ها دیده می شود. یکی دیگر از نکات مورد اهمیت این یادداشت ها به روز بودن آنها و هم زمانی شان با تحولات خاورمیانه است. خاورمیانه ای که از سال 2010 به بعد و با آغاز بهار عربی رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است. ویژگی دیگر این یادداشت ها حالت گفت وگو بودن آنها با مقام های امریکایی است که جذابیت بیشتری به آنها می دهد.

امسال نیز نعوم همانند سال های گذشته در همان زمان همیشگی به ایالات متحده امریکا رفته و مشابه همان گفت وگوها را انجام داده است و اکنون که به لبنان بازگشته این یادداشت ها را یک به یک در روزنامه النهار منتشر کرده است. دیپلماسی ایرانی نیز به رویه سال گذشته تلاش می کند، همگی این یادداشت ها را ترجمه و منتشر کند. در این جا چهل و سومین بخش از این سلسله یادداشت ها پیش رویتان قرار می گیرد:

در دیدارم با یکی از چهره های فرانسوی فعال در سازمان ملل در نیویورک درباره مواضع روسیه که از نظام اسد حمایت می کند، پرسیدم، جواب داد: «دلیل اول که به نظرم نظر دولت فرانسه نیز هست انتخاب پوتین به ریاست جمهوری روسیه است. انتخابات روسیه به پایان رسید و او پیروز شد. به دلیل همین پیروزی با امریکایی ها با شدت بیشتری برخورد خواهد کرد و با نظام سوریه همراهی بیشتری خواهد داشت. دلیل دیگر این است که روسیه می خواهد از وجود نظامی خود در سوریه به عنوان تنها مکان وجودی اش در دریای مدیترانه مراقبت بیشتری کند.»

گفتم: اما در این میان پرونده دیگری نیز وجود دارد که به محل اختلاف مسکو واشنگتن تبدیل شده است که ایجاب می کند مذاکرات بیشتری بر سر آن انجام دهند تا بسیاری از اختلافات موجود میان دو طرف حل و فصل شوند، و آن این است که بفهمند روسیه در مقابل دست برداشتن از حمایتش از نظام اسد و تعدیل مواضعش در قبال ایران چه می خواهد. با علم بر این که روسیه با حمله نظامی به تاسیسات هسته ای ایران مخالف است. گفت: «روسیه می خواهد ابر قدرت باشد. امریکا پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی با آن در مقام یک ابر قدرت یا حتی یک کشور بزرگ تعامل نکرده است. روسیه تنها می خواهد ببیند که گروهی تروریست شورشی علیه اسد برخواسته اند. به هر حال در شورای امنیت وقتی کشورهای "البریکس" – روسیه، چین، هند، برزیل و افریقای جنوبی – علیه قطعنامه ای که بشار اسد را هدف قرار داده بود، ایستادند، مساله اساسی اتخاذ آن موضع، ترس از اسلام گرایان تندرو بود. روسیه چچن مسلمان را دارد که می گوید تروریست هستند. چین مسلمانان اویگور را دارد که نزدیک به 100 میلیون یا بیشتر از جمعیت کشور را تشکیل می دهند که در شهر یا منطقه سینکیانگ متمرکز هستند که در حالت انقلابی به سر می برند و با نظام در ستیز هستند. هند اسلام گرایان پاکستان را دارد و مسلمانان خودش نیز هستند و از آن طرف افغانستان و اسلام گرایان آن کشور و جنبش طالبان و «سپاه طیبه» را هم شاهد است که اکثرا اسلام گرایان تندرو هستند که تکفیری و خشونت طلبند. اما به این نکته هم توجه کن که کشورهای البریکس به استثنای چین و روسیه به همراه امریکا و هم پیمانانش در شورای امنیت به رغم ترسشان از اسلام گرایان رای دادند. به هر حال بگذار از جلسه رای دادن در شورای امنیت درباره سوریه که روسیه و چین مخالفت کردند، با خبرت کنم. رئیس شورای امنیت پرسید: چه کسی به این طرح رای می دهد؟ کسانی که تایید می کردند دستهایشان را بالا بردند. سپس پرسید چه کسی علیه آن رای می دهد؟ نمایندگان چین و روسیه دست هایشان را بالا بردند. نماینده روسیه هنگامی که می خواست دستش را بالا ببرد به نماینده لبنان در سازمان ملل، نواف سلام که دستش را بالا نبرده بود، اطلاع داد که می خواهد مخالفت خود را با این طرح اعلام کند، اما سلام جواب نداد. و هنگامی که رئیس شورای امنیت دوباره پرسید که آیا کس دیگری هست که مخالف است، نماینده لبنان دستش را بالا برد. جناب سفیر آقای سلام، واقعا خوب رفتار کرد و مواضعش واقعا مواضع کشورش در هنگام حضور در شورای امنیت بود، به رغم این که سختی های بسیاری را تجربه می کند.»

پرسیدم از ایران و پرونده هسته ای اش چه می دانی؟ و این که چقدر احتمال حمله نظامی به تاسیسات هسته ای ایران وجود دارد؟ جواب داد: «شاید اسرائیل به فکر حمله باشد، اما بعد از آن چه خواهد شد؟ امریکا دخالت خواهد کرد. اما آیا همه اینها باعث خواهد شد تا ایران برنامه هسته ای اش را متوقف کند؟ شاید سه یا چند سال بیشتر به تاخیر بیفتد ولی هیچ گاه متوقف نخواهد شد. آن حمله شامل همه تاسیسات هسته ای نخواهد بود، با علم بر این که برخی از آنها شناخته شده نیستند. به نظرت اگر اسرائیل به ایران حمله کرد، حزب الله چه خواهد کرد؟» جواب دادم: به نظرم به اسرائیل حمله خواهد کرد. به نظرم ایران احساس نمی کند که در ابتدا وارد عمل شود. نظر داد: «من هم با تو هم نظرم و این مساله ویرانی های بسیاری خواهد داشت. درباره داخل لبنان نیز به اعتقاد من که حزب الله الآن قدرتمند است اما به رغم داشتن این قدرت احساس نگرانی می کند. در صورت کنار رفتن اسد به رغم قدرت بالای نظامی اش، ممکن است ضعیف شود برای همین احساس نیاز می کند تا حضور قوی تری را از خود نشان دهد. ایران نیز سوریه را از دست خواهد داد که آن هم باعث تضعیف ایران خواهد شد. به هر حال لازم است که کشورهای عربی خود را نشان دهند. میان قبایل سوری با قبایل عراقی و شاید هم عربستانی نزدیکی هایی وجود دارد. مواضع عربستان جدی و نهائی است که باعث تحریک قبایل سوری می شود. اعزام نیروهای نظامی به مناطق مرزی چندان جدی نبوده است. می گویند که دمشق تحرکی از خود نشان نمی دهد و این خود دلیلی است بر این که قبایل از نظام اسد حمایت می کنند. در عین حال همه مناطق و روستاها و راه ها تحت کنترل ارتش اسد است.»