تهران - واشنگتن آشتی می‌کنند؟

دیپلماسی ایرانی: درباره موضوع جمهوری اسلامی ایران و امریکا و تاثیر روابط آنها بر بحران های منطقه ای به ویژه بحران سوریه، ناظران اوضاع سوریه و مواضع بین المللی می گویند که اطلاعات متناقضی در اختیار دارند که برخی از آنها نشان می دهد یک طرف از طرف دیگر (امریکا از ایران) خواهش می کند که به حل این بحران کمک کند.

در این میان گفته می شود که توافقی میان تهران و واشنگتن بر سر قضایای اختلافی حاصل و تقریبا کامل شده و نشست ها میان هر دو طرف همچنان ادامه دارد و میانجی گران نیز همچنان مشورت می دهند.

بخش دیگر این قصه این است که روسیه موفق شده امریکایی ها و ایرانی ها را قانع کند که بر سر موارد اختلافی با یکدیگر به توافق برسند به این ترتیب که ایران بر سر برنامه هسته ای اش کوتاه بیاید در مقابل امریکا نیز بر سر سوریه کوتاه بیاید و بپذیرد که اسد و نظام او همچنان در قدرت باقی بمانند. برای همین است که دنیا منتظر است، ببینند که نشست روسیه و امریکا که قرار است چند هفته دیگر برگزار شود، چه نتیجه ای در بر خواهد داشت. آیا دو طرف می توانند به چارچوبی برای حل اختلاف های موجود میان یکدیگر و راه های حل آنها برسند یا خیر.

قطعا همین ناظران روز شنبه می گفتند که بر صحت اطلاعاتشان چندان اطمینان ندارد. اما در بار دوم امروز می گویند که آن چه میان امریکا و ایران تا به حال جریان داشته در حد تفاهم های محدودی بوده که می تواند راه های رسیدن به توافق را هموار کند. مثلا، هیچ کدام از دو طرف از خطوط قرمز یکدیگر در عراق عبور نکنند. البته این یک تفاهم استراتژیک دائمی نیز نخواهد بود. اما این که گفته می شود ایران می پذیرد در برابر حفظ اسد از پرونده هسته ای اش کوتاه بیاید، حتی خود کسانی که این حرف را نقل می کنند به صحت آن اعتقاد ندارند. امریکا کاملا مطمئن شده که ایران به هیچ وجه حاضر نیست از پرونده هسته ای اش کوتاه بیاید یا توافقی را بر سر آن بپذیرد. ایران نیز به هیچ وجه به امریکا و حرف هایش اعتماد ندارد و از زمانی که جمهوری اسلامی بر آن حاکم شده این کشور را دشمن خود و همه مسلمانان و مستضفان جهان دانسته است. به همین دلیل فقط به نقش منطقه ای خود فکر می کند و معتقد است که باید خودش به تنهایی به روی پای خودش بایستد و حتی برای خود در دیگر نقاط جهان نقشی بیابد.

ناظران درباره بی اعتمادی موجود میان دو کشور همچنین می گویند که ایران دائما پس از آن که گفت وگویی را با امریکا آغاز می کند، به شدت به واشنگتن می تازد و شرایطی را در برابر آن قرار می دهد که امریکا عمل به آن شرایط را برای خود بسیار سخت می بیند. برای همین امریکا میز مذاکره را ترک می کند پس از آن به سراغ جامعه جهانی می رود و تلاش می کند که جامعه جهانی را در کنار خود حفظ کند.

آنها همچنین می گویند مذاکره با ایران بدون در نظر گرفتن شرایط و مطالبات آن بسیار سخت است. ایران همچنان بر حفظ پروژه برتری منطقه ای اش اصرار دارد و می خواهد شاخه های وابسته به خود را در مناطق مختلف جهان اسلام و کشورهای غیر اسلامی همسایه آن حفظ کند. برای همین همچنان با جدیت تمام از نمایندگانش در سخت ترین شرایط و در قلب حوادث، چه در سوریه چه در لبنان از حزب الله، حمایت می کند. برای همین است که کوچک ترین تضعیف ایران غیرممکن است و هر کشوری در منطقه برای حفظ مصالحش هم شده، از روسیه گرفته تا عراق، مجبور است که با آن از در تفاهم و دوستی در آید. قدرت ایران به زودی به رسمیت شناخته می شود و همه مجبور خواهند شد که آن را به عنوان قدرت تاثیرگذار منطقه به رسمیت بشناسند، حال ممکن است رسیدن به این حقیقت چند سالی طول بکشد ولی در نهایت این حقیقت به رسمیت شناخته خواهد شد. ایران برای رسیدن به این هدف نیز علاقه چندانی ندارد که دست به کارهای ناگهانی حساب نشده بزند. بنابراین از چنین دریچه ای بعید است که تهران اصلا رغبتی به حل مشکلاتش با امریکا با گذشت از مصالحش داشته باشد بلکه بر عکس تلاش خواهد کرد با امریکا با تمرکز بر موفقیت هایش در منطقه حتی به طور غیر مستقیم به توافق برسد. این حقیقتی است که در نهایت بر امریکا تحمیل خواهد شد به خصوص این که اکنون حضور و نفوذ ایران را در عراق به خوبی شاهدیم و در لبنان و سوریه نیز نقش تاثیرگذار آن را به روشنی می بینیم. برای همین گفته می شود که جان کری، وزیر امور خارجه جدید امریکا این واقعیت را درک کرده و قصد دارد دقیقا از همین دریچه به فکر مذاکره و حل بحران های خاورمیانه و در همین چارچوب حل مشکلات کشورش با ایران بیفتد.

اگر امریکا در حال حاضر از پیروزی و برتری میدانی تکفیری ها و جریان های تندرو در سوریه نگران و ترسیده است، چاره ای ندارد که برای مهار تهدید آنها از در دوستی با تهران در آید و قطعا در این میان ناچار است که دل روسیه را نیز به دست آورد.

منبع: النهار

تحریریه دیپلماسی ایرانی