از تاخیر در راکتور اراک تا تهدید به خروج از ان پی تی

دیپلماسی ایرانی: در حالی که یوکیا آمانو؛ مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی برای نخستین بار از زمان تصدی این پست در خصوص امنیت بازرسانش در ایران ابراز نگرانی کرده و علی اصغر سلطانیه تهدید خروج از پیمان منع اشاعه هسته ای را مطرح می کند، برخی دیپلمات ها تصمیم تهران برای به تاخیر انداختن راه اندازی راکتور اراک را نشانه ای برای از سرگیری مذاکرات هسته ای توصیف می کنند.

هرچند نماینده دایم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرده است در صورت اقدام نظامی علیه ایران ؛ جمهوری اسلامی بازرسی ها را متوقف کرده و از ان پی تی خارج می شود، چهار دیپلمات غربی مطلع از روند مذاکرات هسته ای با ایران در گفت و گو با بلومبرگ مدعی شده اند، ایران راه اندازی اراک را تا 2014 به تعویق انداخته تا زمان برای مذاکره ایجاد کند.

در گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی برای نخستین بار به این موضوع اشاره شده بود که ایران در سال جاری راکتور اراک را راه اندازی نمی کند. در صورتی که طب اعلام قبلی مقامات تهران بنا بود این راکتور تا پایان سال جاری به بهره برداری برسد.

دیپلمات هایی که به شرط فاش نشدن نام خود با بلومبرگ سخن گفته اند بر این باورند که این تاخیر فرصتی برای راهکار صلح آمیز در خصوص مساله هسته ای ایران ایجاد می کند. این در حالی است که از زمانی که اسرائیل راکتور دیمونا را در سال 1963 فعال کرده، هیچ کشوری در خاورمیانه احداث راکتور تولید کننده پلوتونیوم را به پایان نرسانده است. جنگنده های اسرائیلی راکتور آب سنگین اوسیراک عراق را در سال 1981 منهدم کردند. همچنین در سال 2007 نیز حمله مشابهی علیه تاسیسات آب سنگین سوریه انجام شد.

مارک هیبس، تحلیلگر هسته ای در موسسه کارنگی می گوید، نگرانی در مورد چشم انداز استفاده ایران از راکتور اراک برای تولید پلوتونیوم مورد نیاز برای ساخت بمب هسته ای وجود دارد. تا کنون کشور هایی مانند کره شمالی، پاکستان ، اسرائیل و هند از راکتور هایی مشابه آنچه ایران در اراک در اختیار دارد، برای ساخت سلاح هسته ای استفاده کرده اند. فریدون عباسی ، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران می گوید، راکتور اراک مشکل خاصی ندارد و درآینده نزدیک به بهره برداری می رسد. گفتنی است بازرسان آژانس از مان تکمیل پروژه اراک در سال 2009 به آن دسترسی داشته اند و درواقع این نیروگاه نقطه اتصال ایران و بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی است.

واکنش به اظهارات سلطانیه

این در حالی است که مقامات آژانس حدود 10 روز دیگر به ایران سفر می کنند تا پس از وقفه ای چند ماهه مذاکرات هسته ای با جمهوری اسلامی را از سرگیرند. برخی دیپلمات ها با اشاره به اظهارات اخیر سلطانیه در خصوص خروج از ان پی تی در مورد چشم اداز مذاکرات هسته ای با ایران ابراز تردید می کنند. سلطانیه می گوید ایران به 50 پرسش مطرح از سوی آژانس 50 پاسخ ارائه کرده و پرونده باید بسته شود. اما خبرگزاری فرانسه به نقل از یک دیپلمات مدعی شد بدبینی های عمیقی در مورد آینده مذاکرات وجود دارد. بنا بر ادعای این دیپلمات، ایران مسائل باقی مانده با آژانس بین المللی انرژی اتمی را حل نکرده و اظهارات سلطانیه نشان می دهد ایرانیان جدی نیستند. همچنین نماینده اسرائیل در آژانس نیز مدعی شد از اظهارات همتای ایرانی خود در مورد خروج از ان پی تی شگفت زده شده است. وی مدعی شد ایرانیان در آینده نزدیک به هر ترتیب این اقدام را انجام خواهند داد.

در کنار تهدید به خروج از ان پی تی، عباسی نیز هفته گذشته اعلام کرده بود ایران با قدرت به برنامه های غنی سازی ادامه خواهد داد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10