رهبری بر جهان اسلام با رویکرد اخوانی

دیپلماسی ایرانی: چهارمین کنگره حزب عدالت و توسعه در حالی به کار خود پایان داد که اخبار آن همچنان در صدر اخبار رسانه های ترکیه قرار دارد. مهم ترین چیزی که روزنامه های ترکیه به آن خیلی اهمیت داده اند، هدف گذاری ای است که رجب طیب اردوغان به عنوان نخست وزیر ترکیه برای سال 2071 اعلام کرد.

اجماعی وجود دارد مبنی بر این که رهبر حزب عدالت و توسعه در مرحله بعدی تا زمانی که بنا باشد اردوغان برای سال 2014 رئیس جمهور ترکیه شود، کسی جز او نباشد. در این میان وی تلاش دارد کسی را برای حزب برگزیند که کاملا وابسته به او باشد.

در این کنگره مشخص شد که اردوغان دستورالعملی اسلامی – ترکیه تا سال 2071 برای کشورش دارد که زودتر از انتظار از آن رونمایی کرد و می خواهد نسل جدید ترکیه را نیز در آن درگیر کند. در این میان مشخص شد که در مانیفست اردوغان همچنان جایی برای کردها وجود ندارد.

از سوی دیگر آن چه در اظهارات اردوغان کاملا غایب بود موضوع به عضویت در آمدن ترکیه در اتحادیه اروپا بود، بر عکس آن، اردوغان بر رهبری جهان اسلام به جای عضویت در اتحادیه اروپا تاکید کرد و آن را هدفی برای خود و گروه همراهش دانست.

در عین حال در این چارچوب کنگره حزب عدالت و توسعه به کنگره بزرگ اخوان المسلمین در جهان اسلام تبدیل شد که در آن عالی ترین رهبران مصر و تونس و فلسطین نیز حضور داشتند.

این در حالی است که محمد مرسی، رئیس جمهوری مصر اعلام کرده است که پیمان حقیقی او با ترکیه در ماه نوامبر و در جریان سفر رسمی اش به این کشور به همراه هیئت عالی رتبه ای از دولت مصر انجام خواهد شد که در آن قراردادهای کلان اقتصادی و سیاسی به امضا خواهد رسید.

 در این میان رویکرد خصمانه ای که جنبش حماس در قبال نظام سوریه اتخاذ کرد این گونه ترجمه شد که این جریان با ترکیه به عنوان رهبر جدید جهان اسلام بیعت کرده است. ترکیه ای که هم عضو ناتو است، هم هم پیمان ایالات متحده امریکا و غرب است، هم به طور هم زمان طرفدار حمایت از فلسطینیان در برابر زیاده خواهی ها صهیونیست ها در پروژه ضد فلسطینی است و هم در عین حال روابط اقتصادی شکوفایی را با اسرائیل دارد. این ترکیه بود که سپر دفاع موشکی را علیه یک کشور اسلامی، ایران، مستقر کرد و به حمایت از امنیت ملی اسرائیل برخواست.    

حتی هنگامی که اردوغان در سخنرانی خود اسرائیل را مورد انتقاد قرار داد، هیچ اشاره ای به اشغالگری اسرائیل و شهرک سازی های آن برای از بین بردن هویت بیت المقدس نکرد و حتی گفت زمانی که تلاویو از آنکارا عذرخواهی کند روابط خود را با این رژیم بهبود خواهد بخشید. آقای خالد مشعل اردوغان را رهبر جهان اسلام دانست، در حالی که این سوال مطرح است، در صورتی که اسرائیل از ترکیه عذرخواهی کرد و روابط دو طرف به حالت عادی خود بازگشت آن گاه موضع کلی خالد مشعل و جنبش حماس چه خواهد بود؟ دشمنان نظام سوریه لازم بود که مشعل را مجاب می کردند با اردوغانی بیعت کرده است که رهبری چنین ترکیه ای را بر عهده دارد. آیا چنین بیعتی باعث افزایش نگرانی و ترس از فتنه های جدیدی که جهان اسلام را احاطه کرده و بیش از آن که تایید کننده مواضع ضد غربی ترکیه باشد، پیش برنده ترکیه به صف دشمنان جهان اسلام است، نخواهد شد؟ مشعل خوب می داند که انتخاب مقاومت تنها راه آزادی سرزمین های فلسطینی است، موضوعی که حزب عدالت و توسعه رویکرد چندان خوشایندی در قبال آن ندارد و نمونه آن را در انتقادهای دائمی این حزب در شلیک موشک های مقاومت از نوار غزه به شهرک های اسرائیلی شاهدیم. آیا این حقایق را جناب خالد مشعل دید و آن سخنرانی را در برابر اردوغان انجام داد؟ یا امور خطرناک تر از آن است و جنبش حماس در سایه مرحله جدید متاثر از بهار عربی خود را آماده تغییرات جدید می کند؟

یکی از مطبوعات ترکیه به بخشی از مانیفست اردوغان پرداخته که از پروژه ملی – اسلامی اش در سخنرانی خود در کنگره حزب عدالت و توسعه سخن می گوید. اظهاراتی که بیش از همه یادآور داستان سلطان الب ارسلان در پیروزی بر بیزانسی ها در سال 1071 بود. اردوغان نیز برای پروژه خود تاریخ مشابهی تعیین کرد، 2071، تا وی نیز بگوید معرکه ای مشابه آن تدارک دیده است. در حقیقت اردوغان برای آینده سیاسی خود و حزبش نقشه ای طولانی مطرح کرد، نقشه ای که یک طرف آن حزب عدالت و توسعه است و طرف دیگر آن رهبری این حزب بر پروژه ای بزرگ در قالب عثمانیسم بر احزاب اخوانی از ترکیه تا مصر. روزنامه حریت در این رابطه می نویسد: آن چه در کنگره حزب عدالت و توسعه مهم بود، سخنرانی اردوغان نبود بلکه تشکیل کمیته مرکزی جدیدی برای حزب بود که شامل نخبگان جدید در کادر رهبری آن می شد. اردوغان به روشنی ترسیم کرد که جانشین وی در رهبری حزب چه کسی خواهد بود و چه ویژگی هایی خواهد داشت و این که این فرد باید راه فعلی حزب را با همین رویکرد ادامه دهد. اردوغانی که در انتخابات ها یکی پس از دیگری پیروز شده، گمان می کند که در انتخابات ریاست جمهوری نیز پیروز خواهد شد و ضمن حفظ کاخ ریاست جمهوری از نظام فعلی نیز بدون هیچ تغییری محافظت خواهد کرد. نکته ای که در این میان وجود دارد، این است که او حتی یک بار هم نامی از عبدالله گل به میان نیاورد.

روزنامه ملیت نیز نوشت که همه توجهات اردوغان به جبهه شرق بود، یک بار هم نامی از اروپا و لزوم عضویت ترکیه در آن به میان نیاورد و حتی حرفی از فرانسه و آلمان نزد کما این که از هیچ کدام از رهبران اروپایی نیز برای شرکت در کنگره حزبی خود دعوت نکرده بود. او نه تنها صحبتی از معیارهای اروپا نزد بلکه فقط به معیارهای اسلامی اشاره کرد که باعث انعکاس روح جهادی او در خالد مشعل شد.

منبع: السفیر لبنان