ترکیه در رویای الگو شدن

از زمان آغاز بیداری اسلامی در کشورهای عرب شمال افریقا و خاورمیانه موضوعی با نام الگو شدن ترکیه برای این کشورها مطرح شد، هر چند این طرح با چالش های زیادی مواجه است اما رسانه های ترک همچنان آن را دنبال می کنند. 

به گزارش مهر، ترکها برای الگو نشان دادن خود برای سایر کشورها اقدامات متنوعی را در دست اجرا دارند که یکی از آنها استفاده از محققان و پژوهشگران غربی است.

آنکارا در این راه محققان غربی را به ترکیه دعوت کرده و وسایل و ملزومات تحقیقات آنها را در اختیارشان قرار داده و به گونه ای با این افراد برخورد می کند که آنها گمان کنند مدینه فاضله کشورهای مسلمان همین ترکیه است و سپس در یاداشت های خود به این موضع اشاره کنند که با توجه به تجربیات آنها ترکیه یک الگوی مناسب برای کشورهای اسلامی است.

یکی از این محققان صید شده توسط ترکیه یک مردم شناس غربی با نام "جنی وایت" است که کتابی را در همین رابطه در دست نگارش دارد. وی در این کتاب مدعی شده که الگوی زیست مسلمانی ترکها جایگزین اسلامگرایی در منطقه می شود.

جنی وایت

درهمین رابطه روزنامه "تودی زمان" مصاحبه ای را با این مردم شناس غربی انجام داده و تلاش کرده تا با طرح پرسش هایی خاص، پاسخ هایی را که مد نظر آنکارا هست را از زبان وی بیرون بکشد.

برای مثال جنی وایت در بخشی از مصاحبه خود می گوید: هویت ملی ترکها در یک فرایند تغییرهویت وارد شده و دراین فرایند "زیست مسلمانی Muslimhood" جایگزین اسلام گرایی Islamism می شود.

وایت در گفتار و نوشتار خود از واژه زیست مسلمانی برای اشاره به "مسلمانی به سبک ترکها" استفاده کرده و می نویسد : زیست مسلمانی برداشتی متفاوت از شخصیت است. اگر شما مسلمان باشید و وارد سیاست شوید یک اسلامگرا خواهید بود. اما متخصصانی که مدل زیست مسلمانی را ترویج می کنند می گویند : "چرا باید اینطور باشد"، آیا مسیحیان پس از ورود به دنیای سیاست مسیحگرا نامیده می شوند؟ "  

به عبارت ساده تر، زیست مسلمانی یعنی آنکه شما پس از ورود به دنبای سیاست، اعتقادت اسلامی خود را کنار بگذارید و آن را وارد سیاست نکنید.

وایت درادامه گفتگوی خود با روزنامه زمان تلاش کرده تا دولت حاکم ترکیه را حکومتی معرفی کند که با عبوراز "کمالیسم" (دورانی که در آن نظامیان حرف اول و آخر را در ترکیه می زدند) تبدیل به حکومتی دموکرات شده است. برای مثال وایت در بخشی از گفتگوی خود درباره حزب حاکم عدالت و توسعه می گوید : افرادی که از عدالت و توسعه انتقاد کرده و آن را متهم به اقتدارگرایی می کنند و برای مثال از زندانی شدن روزنامه نگاران انتقاد می کنند اطلاع چندانی از تاریخ ترکیه ندارند . این افراد فقط تاریخچه دهه 80 ترکیه را می دانند و اطلاع چندانی از تاریخ دهه 70 آن ندارند در آن سالها روزنامه نگاران یا کشته می شدند و یا مورد شکنجه قرار می گرفتند. برای تحلیل رفتار دولت امروز ترکیه باید علاوه بر تاریخ دهه 80 وقایع دهه 70 نیز مدنظر قرار بگیرند. 

این روزنامه در ادامه با زیرکی تلاش کرده تا دیدار"رجب طیب اردوغان" نخست وزیر ترکیه با رهبران اخوان المسلمین مصر و تمایل آنها برای استفاده از تجربیات عدالت و توسعه را به نوعی به الگو بودن اسلام ارائه شده از سوی ترکها ربط دهد. 

جنی وایت درتوضیح خود ازمسلمانی به سبک ترکها می گوید: مسلمانی یک ویژگی شخصی است. بنابراین زمانی که شما وارد سیاست می شوید شما این ویژگی را مثلا به عنوان اصول اخلاقی همراه خود دارید اما این ویژگی شخصی تاثیری در کار شما به عنوان یک سیاستمدار نخواهد داشت موردی که عدالت و توسعه آن را انجام می دهد.