لزوم پیگیری پرونده ایرانی های اعدام شده در عربستان
شرق: حدود دو هفته از اعدام 18 شهروند ایرانی در عربستان می‌گذرد اما همچنان نه مقام‌های عربستانی توضیح مشخصی در این مورد ارایه داده‌اند و نه دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی، اطلاع‌رسانی جدیدی از اقدامات احتمالی‌اش داشته است. این در حالی است که هنوز تعداد دیگری از اتباع ایرانی در عربستان زندانی هستند. مهدی سنایی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس معتقد است، دستگاه سیاست خارجی در مواجه با اعدام 18 ایرانی در عربستان از سرعت لازم برخوردار نبوده است. سنایی هشدار می‌دهد ممکن است باز هم شاهد اعدام ایرانیان دیگری در عربستان باشیم.
گردن زده شدن شهروندان ایرانی توسط عربستان سعودی موضوع جدیدی برای سردتر شدن روابط دو کشور شده است. آیا دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی واکنش مناسبی در دفاع از حقوق شهروندان ایرانی در عربستان انجام داده است؟
اعدام 18 نفر از شهروندان ایرانی در عربستان بدون شک سایه سیاهی بر روابط دو کشور انداخته است. دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی حتما این موضوع را باید به صورت جدی پیگیری کند؛ اما متاسفانه باید گفت دستگاه دیپلماسی ما در سطح قابل قبولی به اعدام شهروندان ایرانی نپرداخته و حتی اگر اقدام‌هایی هم انجام داده به نتیجه نرسیده این اتفاق حتما باید با واکنش مناسب و قابل قبولی مواجه شود وگرنه ممکن است شاهد وقوع اعدام‌های دیگری نیز باشیم.
انتظار چه نوع واکنشی دارید؛ مثلا بعد از آنکه 18 ایرانی در عربستان گردن زده شدند، اعلام شد که جمهوری اسلامی به عنوان میزبان نشست غیرمتعهدها، عربستان را به این نشست دعوت نمی‌کند، اما چند روز بعد از فروکش کردن اخبار اعدام ایرانیان در عربستان، اعلام شد که مقامات عربستان حتما به تهران دعوت می‌شوند.
توجه داشته باشید که موضوع ایرانیان خارج از کشور قابل اهمیت است؛ بحث ایرانیان خارج از کشور در دو دهه گذشته به عنوان یک فرصت شناخته شده است. بنابراین انتظار می‌رود دستگاه سیاست خارجی با اهتمام بیشتری به این موضوع بپردازد. اما متاسفانه فرصت ایرانیان خارج از کشور تحت‌تاثیر اختلافات درون جناحی داخلی قرار گرفته است. با مشکلاتی که در شورای‌عالی ایرانیان پیش آمد، موضوع ایرانیان خارج از کشور تحت‌الشعاع قرار گرفته و دود اختلافات درون جناحی‌ای که بعد از ماجرای شورای ایرانیان خارج از کشور پیش آمده به چشم شهروندان ایرانی بیرون از کشور از یک سو و از سوی دیگر به چشم فرصتی که باید با حضور ایرانیان در خارج از کشور، ایجاد شود، می‌رود. موضوع دوم اینکه دفاع هر دولتی از اتباعش در بیرون از کشور، بخشی از حاکمیت ملی و جزو وظایف حاکمیتی است. هر ایرانی هم در هر جا براساس حقوق بین‌الملل دارای حقوقی است که دولت موظف به دفاع از آن حقوق است. دولت‌ها باید نسبت به سرنوشت اتباع‌شان در خارج از کشور حساس باشند. اقدامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی در مورد ایرانیانی که در عربستان اعدام شدند از دو ویژگی برخوردار است؛ اول اینکه اقدامات صورت‌گرفته برای اتباع ایران که در عربستان اعدام شدند یا الان زندانی هستند با تاخیر مواجه است و دوم اینکه نوع اقدام‌ها بیشتر سلبی است و نه ایجابی. باید با جدیت و حساسیت و سرعت بیشتری به موضوع این 18 نفر پرداخته می‌شد.
آیا گزارشی به کمیسیون امنیت ملی مجلس در مورد چگونگی پیگیری وضعیت آن 18 نفر اعدام شده، ارایه شده است؟
براساس گزارش‌هایی که موجود است، وزیر خارجه عربستان به وزیر خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرده که موضوع را پیگیری می‌کند اما بعد معاون عربی و آفریقا وزیر خارجه ایران یعنی آقای امیر عبداللهیان هم اعلام کردند که سعودالفیصل به آقای صالحی در مورد اینکه نمی‌گذارند ایرانیان در عربستان اعدام شوند، دروغ گفته است. اما این مسوولان باید بدانند که با این نوع موضع‌گیری‌ها، اعدام 18 ایرانی در عربستان توجیه نمی‌شود. وزارت خارجه باید در این رابطه توضیح دهد که چرا از سرعت لازم در مواجهه با مساله ایرانیان زندانی در عربستان برخوردار نبوده و پیگیری‌هایی که می‌گوید انجام داده به نتیجه نرسیده است.
منظورتان از کم بودن سرعت واکنش وزارت‌خارجه به مساله ایرانیان زندانی در عربستان چیست؟
مثلا وزارت خارجه جمهوری اسلامی نباید خبر نزدیک شدن این 18 نفر به اعدام را از خانواده‌های‌شان می‌شنید. در واقع وزارت خارجه باید از ابتکار عمل بیشتری برخوردار می‌بود.
و اقدام‌های ایجابی که انجام نشده، چیست؟
متاسفانه ما شاهد این هستیم که در حوزه دیپلماسی روابطمان با کشورهای همسایه یکی یکی دچار تنش و اشکال می‌شود که باید اقدامات ایجابی انجام شود تا این اتفاق نیفتد. صرفا با اقدام‌های سلبی و قهرآلود نمی‌توان با کشورهای دیگر مواجه شد. اینکه در زمان انتشار خبر اعدام ایرانیان در عربستان هم اعلام می‌شود که عربستان به نشست غیرمتعهدها در ایران دعوت نمی‌شود هم از جنس همین اقدام‌های سلبی است که کاری از پیش نمی‌برد.
خب اگر این نوع اقدام‌ها واکنش مناسبی نیست پس چرا بیان می‌شود که یک نوع عقب‌نشینی هم تصور شود.
اساسا پروتکل‌های موجود اجازه نمی‌دهد که عربستان به ایران دعوت نشود و این یک ادعای شتابزده بوده است. به جای موضع‌گیری‌های شتابزده باید اقدام‌ها را در وقت مناسب انجام داد. هرچند که وزارت خارجه می‌گوید پیگیری‌هایی داشته اما فکر می‌کنم متناسب با اهمیت موضوع نبوده و با تاخیر انجام شده است.
مثلا چه اقداماتی؟
مثلا مطرح شدن موضوع این 18 نفر در دیدار آقای صالحی و سعودالفیصل که بعد معلوم شد وزیر خارجه عربستان دروغ گفته است.
اینکه سعودالفیصل این تصور را دارد که می‌تواند به وزیر خارجه جمهوری اسلامی دروغ بگوید هم خودش جای سوال دارد.
عامل تمام این پیچیدگی‌ها، عدم واکنش وزارت خارجه در زمان مناسب نسبت به موضوع 18 ایرانی اعدام‌شده در عربستان است که باید هوشیار بود در مورد سایر ایرانیان زندانی در عربستان اتفاق نیفتد. یادمان باشد ایرانیان دیگری هم در عربستان در خطر هستند و باید دستگاه سیاست خارجی نسبت به پیگیری سرنوشت آنان هوشیار باشد و اشتباهاتی که در مورد آن 18 نفر که اعدام شدند رخ داده را تکرار نکند.
و هشدارهای لازم در مورد سرنوشت سایر ایرانیان زندانی در عربستان به وزارت خارجه داده شده؟
بله! هشدارهای لازم برای پیگیری سایر ایرانیانی که در عربستان گرفتارند، داده شد و ما با حساسیت این موضوع را پیگیری می‌کنیم. دستگاه سیاست خارجی هم باید به نحوی به عربستان واکنش نشان دهد که این کشور فکر نکند این نوع رفتارش با اتباع ایران با واکنش مناسبی مواجه نمی‌شود و جمهوری اسلامی حساسیتی به سرنوشت اتباعش ندارد وگرنه ممکن است بازهم شاهد اعدام‌های دیگری باشیم.
گردن زده شدن شهروندان ایرانی توسط عربستان سعودی موضوع جدیدی برای سردتر شدن روابط دو کشور شده است. آیا دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی واکنش مناسبی در دفاع از حقوق شهروندان ایرانی در عربستان انجام داده است؟
اعدام 18 نفر از شهروندان ایرانی در عربستان بدون شک سایه سیاهی بر روابط دو کشور انداخته است. دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی حتما این موضوع را باید به صورت جدی پیگیری کند؛ اما متاسفانه باید گفت دستگاه دیپلماسی ما در سطح قابل قبولی به اعدام شهروندان ایرانی نپرداخته و حتی اگر اقدام‌هایی هم انجام داده به نتیجه نرسیده این اتفاق حتما باید با واکنش مناسب و قابل قبولی مواجه شود وگرنه ممکن است شاهد وقوع اعدام‌های دیگری نیز باشیم.
انتظار چه نوع واکنشی دارید؛ مثلا بعد از آنکه 18 ایرانی در عربستان گردن زده شدند، اعلام شد که جمهوری اسلامی به عنوان میزبان نشست غیرمتعهدها، عربستان را به این نشست دعوت نمی‌کند، اما چند روز بعد از فروکش کردن اخبار اعدام ایرانیان در عربستان، اعلام شد که مقامات عربستان حتما به تهران دعوت می‌شوند.
توجه داشته باشید که موضوع ایرانیان خارج از کشور قابل اهمیت است؛ بحث ایرانیان خارج از کشور در دو دهه گذشته به عنوان یک فرصت شناخته شده است. بنابراین انتظار می‌رود دستگاه سیاست خارجی با اهتمام بیشتری به این موضوع بپردازد. اما متاسفانه فرصت ایرانیان خارج از کشور تحت‌تاثیر اختلافات درون جناحی داخلی قرار گرفته است. با مشکلاتی که در شورای‌عالی ایرانیان پیش آمد، موضوع ایرانیان خارج از کشور تحت‌الشعاع قرار گرفته و دود اختلافات درون جناحی‌ای که بعد از ماجرای شورای ایرانیان خارج از کشور پیش آمده به چشم شهروندان ایرانی بیرون از کشور از یک سو و از سوی دیگر به چشم فرصتی که باید با حضور ایرانیان در خارج از کشور، ایجاد شود، می‌رود. موضوع دوم اینکه دفاع هر دولتی از اتباعش در بیرون از کشور، بخشی از حاکمیت ملی و جزو وظایف حاکمیتی است. هر ایرانی هم در هر جا براساس حقوق بین‌الملل دارای حقوقی است که دولت موظف به دفاع از آن حقوق است. دولت‌ها باید نسبت به سرنوشت اتباع‌شان در خارج از کشور حساس باشند. اقدامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی در مورد ایرانیانی که در عربستان اعدام شدند از دو ویژگی برخوردار است؛ اول اینکه اقدامات صورت‌گرفته برای اتباع ایران که در عربستان اعدام شدند یا الان زندانی هستند با تاخیر مواجه است و دوم اینکه نوع اقدام‌ها بیشتر سلبی است و نه ایجابی. باید با جدیت و حساسیت و سرعت بیشتری به موضوع این 18 نفر پرداخته می‌شد.
آیا گزارشی به کمیسیون امنیت ملی مجلس در مورد چگونگی پیگیری وضعیت آن 18 نفر اعدام شده، ارایه شده است؟
براساس گزارش‌هایی که موجود است، وزیر خارجه عربستان به وزیر خارجه جمهوری اسلامی اعلام کرده که موضوع را پیگیری می‌کند اما بعد معاون عربی و آفریقا وزیر خارجه ایران یعنی آقای امیر عبداللهیان هم اعلام کردند که سعودالفیصل به آقای صالحی در مورد اینکه نمی‌گذارند ایرانیان در عربستان اعدام شوند، دروغ گفته است. اما این مسوولان باید بدانند که با این نوع موضع‌گیری‌ها، اعدام 18 ایرانی در عربستان توجیه نمی‌شود. وزارت خارجه باید در این رابطه توضیح دهد که چرا از سرعت لازم در مواجهه با مساله ایرانیان زندانی در عربستان برخوردار نبوده و پیگیری‌هایی که می‌گوید انجام داده به نتیجه نرسیده است.
منظورتان از کم بودن سرعت واکنش وزارت‌خارجه به مساله ایرانیان زندانی در عربستان چیست؟
مثلا وزارت خارجه جمهوری اسلامی نباید خبر نزدیک شدن این 18 نفر به اعدام را از خانواده‌های‌شان می‌شنید. در واقع وزارت خارجه باید از ابتکار عمل بیشتری برخوردار می‌بود.
و اقدام‌های ایجابی که انجام نشده، چیست؟
متاسفانه ما شاهد این هستیم که در حوزه دیپلماسی روابطمان با کشورهای همسایه یکی یکی دچار تنش و اشکال می‌شود که باید اقدامات ایجابی انجام شود تا این اتفاق نیفتد. صرفا با اقدام‌های سلبی و قهرآلود نمی‌توان با کشورهای دیگر مواجه شد. اینکه در زمان انتشار خبر اعدام ایرانیان در عربستان هم اعلام می‌شود که عربستان به نشست غیرمتعهدها در ایران دعوت نمی‌شود هم از جنس همین اقدام‌های سلبی است که کاری از پیش نمی‌برد.
خب اگر این نوع اقدام‌ها واکنش مناسبی نیست پس چرا بیان می‌شود که یک نوع عقب‌نشینی هم تصور شود.
اساسا پروتکل‌های موجود اجازه نمی‌دهد که عربستان به ایران دعوت نشود و این یک ادعای شتابزده بوده است. به جای موضع‌گیری‌های شتابزده باید اقدام‌ها را در وقت مناسب انجام داد. هرچند که وزارت خارجه می‌گوید پیگیری‌هایی داشته اما فکر می‌کنم متناسب با اهمیت موضوع نبوده و با تاخیر انجام شده است.
مثلا چه اقداماتی؟
مثلا مطرح شدن موضوع این 18 نفر در دیدار آقای صالحی و سعودالفیصل که بعد معلوم شد وزیر خارجه عربستان دروغ گفته است.
اینکه سعودالفیصل این تصور را دارد که می‌تواند به وزیر خارجه جمهوری اسلامی دروغ بگوید هم خودش جای سوال دارد.
عامل تمام این پیچیدگی‌ها، عدم واکنش وزارت خارجه در زمان مناسب نسبت به موضوع 18 ایرانی اعدام‌شده در عربستان است که باید هوشیار بود در مورد سایر ایرانیان زندانی در عربستان اتفاق نیفتد. یادمان باشد ایرانیان دیگری هم در عربستان در خطر هستند و باید دستگاه سیاست خارجی نسبت به پیگیری سرنوشت آنان هوشیار باشد و اشتباهاتی که در مورد آن 18 نفر که اعدام شدند رخ داده را تکرار نکند.
و هشدارهای لازم در مورد سرنوشت سایر ایرانیان زندانی در عربستان به وزارت خارجه داده شده؟
بله! هشدارهای لازم برای پیگیری سایر ایرانیانی که در عربستان گرفتارند، داده شد و ما با حساسیت این موضوع را پیگیری می‌کنیم. دستگاه سیاست خارجی هم باید به نحوی به عربستان واکنش نشان دهد که این کشور فکر نکند این نوع رفتارش با اتباع ایران با واکنش مناسبی مواجه نمی‌شود و جمهوری اسلامی حساسیتی به سرنوشت اتباعش ندارد وگرنه ممکن است بازهم شاهد اعدام‌های دیگری باشیم.
نظر شما :