قطع و وصل در صادرات نفت به اروپا

البته در این بین برخی تحلیل گران نوشتند که تهران قصد دارد یک روز پیش از انتشار نامه سعید جلیلی به کاترین اشتون، فضاسازی کند و اعلام کند که به نامه وی در شرایط ضعف پاسخ داده نشده است بلکه تهران ضمن داشتن راهکارهای خود برای مقابله با تحریم کنندگان، همچنان مایل به مذاکره نیز هست و چنانچه موانعی در این راه مشاهده می شود، از جانب غرب است و نه ایران.

درست در روزی که نامه جلیلی به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و طرف مذاکره کننده 1+5 منتشر شد، یکی از شبکه های انگلیسی زبان دولتی ایران گزارش داد که تهران صادرات نفت به شش کشور اروپایی را قطع کرده است.

علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفتگو با یکی از خبرگزاری ها ضمن تاکید بر اینکه مذاکرات ایران و1+5 باید بر اساس بسته پیشنهادی تهران باشد گفت: اقدام وزارت خارجه در تحریم نفتی شش کشور اروپایی در راستای منافع ملی کشور و بر اساس خواست ملت و نمایندگان مجلس بود.

این خبرها و گفته ها نشان می داد که ظاهرا در دیدار سفیران اروپایی با مقام های وزارت خارجه، به اولتیماتوم نفتی بسنده نشده و اساسا اجرای این تصمیم به آنها ابلاغ شده است. اما آنچه بر ابهام قضیه افزوده این است که این مسئله در سطح دستگاه دیپلماسی اتفاق افتاده و نه وزارت نفت و نه مجلس - بطور رسمی و اجرایی – هنوز وارد این رویداد نشده و آن را اعلام رسمی نکرده اند.

اظهارنظر دیگری که بر ابهام ها افزود، سخن وزیر خارجه اسپانیا بود که ظاهرا پس از کسب اطلاع از آنچه در نشست سفیر کشورش با وزارت خارجه ایران گذشت، گفت که تهران شروطی را برای فروش نفت به اروپایی ها در نظر گرفته است. درواقع آنچه سفیر اسپانیا به مقام وزارت خارجه کشورش ابلاغ کرده است نه خبر قطع نفت در شرایط فعلی بلکه همان اولتیماتوم و شروطی است که در صورت عدم تحقق از جانب طرف مقابل، به قطع صادرات نفت خواهد انجامید.

"خوزه مانوئل گارسیا مارگالو" وزیر خارجه اسپانیا شروط جدید ایران را برای فروش نفت به کشورهای اروپایی این چنین عنوان کرد: گرفتن ضمانت هایی برای دریافت پول، اینکه دیگر تهران به صورت قراردادهای کوتاه مدت نفت به اروپا نمی فروشد و دیگر اینکه قراردادها باید سه یا پنج ساله باشد.

از قول این مقام اسپانیایی گفته شده است که شرط دیگر ایران برای فروش نفت به اروپا این است که کشورهای طرف قرارداد حق لغو قراردادها را بنا به شرایط موجود و یا اضطراری ندارد.

وزیران صنعت و خارجه اسپانیا گفته اند که این شروط در جلسه روز چهارشنبه سفیران با مقام های وزارت خارجه ایران عنوان شده است. با این حال وزیر صنعت اسپانیا ضمن تایید این خبر گفته است که کشورش جایگزین هایی برای خرید نفت دارد و می تواند نفت عربستان، عراق و یا روسیه را جایگزین نفت ایران کند.

با نگاهی به گفته های ردوبدل شده و اظهارات مقام های ایرانی و اروپایی نمی توان به جمع بندی مشخص و قاطعی رسید. از یکسو برخی مقام های ایران می گویند که صادرات نفت به این کشورهای اروپایی قطع شده و این تصمیم منطبق با منافع و عزت ایرانیان گرفته شده و از طرف دیگر، غربی ها گفته اند که تهران شروطی برای ادامه صادرات نفت به این کشورها گذاشته و آنها را زیر فشار گذاشته است. اگرچه اظهارنظر وزیر صنعت اسپانیا که گفته است نفت خود را از عربستان و منابع دیگر تامین خواهد کرد، نشان می دهد که این تصمیم محقق شده یا در آستانه تحقق است، ولی باید منتظر واکنش وزیر نفت ایران بود و دید که از چه زمان صادرات نفت به شش کشور مزبور بطور کامل قطع می شود و چه جایگزین هایی برای فروش نفت معرفی خواهند شد.