از ولیعهد چه انتظاری دارید؟

۱۲ آبان ۱۳۹۰ | ۱۵:۱۳ کد : ۱۷۵۹۴ سرخط اخبار
بروس رایدل
خبرآنلاین: انتخاب شاهزاده نایف 78 ساله به عنوان ولیعهد عربستان آبی بود بر آتش امیدواری به آغاز تغییرات و اصلاحات اساسی در عربستان در سایه انقلاب های عربی. بهای این انتخاب و انتصاب برای امریکایی ها بسیار چشمگیر بود. با توجه به همین دغدغه ها بود که امریکایی ها برای عرض تسلیت به خاندان سلطنتی و شرکت در مراسم ولیعهد از دنیا رفته هیاتی بلند پایه را راهی ریاض کردند. از جو بایدن در مقام معاون باراک اوباما تا سناتور جان مک کین و دیوید پترائوس که ریاست سازمان سیا را عهده دار است. سلطان سالها وزیر دفاع و ولیعهد عربستان بود. پست وزارت دفاع از سال 1962 تا پیش از فوت سلطان در قبضه اختیارات او از خاندان سلطنتی بود . مدت زمانی که او را تبدیل به طولانی ترین وزیر دفاع در سطح بین المللی کرد. او قریب به نیم قرن مسندهای مختلف در خاندان سلطنتی را بر عهده داشت.کرسی هایی که قدرت 270 میلیارد دلاری را برای وی به ارمغان آورد. او مبتکر مدرن سازی ارتش عربستان بوده و البته پای بسیاری از گران قیمت ترین قراردادهای تسلیحاتی میان عربستان و دیگر کشورهای فروشنده سلاح را هم امضا کرد. وزارتخانه تخت ریاست او بود که همین اواخر انعقاد قرارداد خرید تسلیحاتی 60 میلیارد دلاری از ایالات متحده را تصویب کرد.


نایف از سال 1975 تاکنون وزیر کشور عربستان است و تا لحظه نگارش این مطلب هم به نظر می رسد که قرار است هر دو پست ولیعهدی و وزارت کشور را در اختیار داشته باشد. گفته می شود که محمد بن نایف فرزند توانمند او که تاکنون از بسیاری از سوقصدهای القاعده جان سالم به در برده مسئولیت اداره امور وزارت کشور را به شکل روزانه بر عهده دارد. نایف بسیار به حلقه وهابیون مورد حمایت خاندان سعود نزدیک است و در زمره مخالفان اصلاحاتی نظیر اعطای آزادی های بیشتر به زنان و شیعیان و دیگر اقلیت ها است. در پیشینه او سندی نیست که نشان دهد وی می تواند سیستم سلطنتی در این کشور را به سیستمی دموکرات و اصلاح طلب تغییر دهد.


ملک عبدالله بن عبدالعزیز در وضعیت جسمانی خوبی نیست. او در مراسم تشییع جنازه ولیعهد خود در حالی که ماسک بر بینی داشت و روی ویلچیر نشسته بود ظاهر شد. درست اندکی پیش از مرگ ولیعهد بود که خاندان سلطنتی عکس او را در حالی که میزبان عیادت کنندگانی از خاندانش بود منتشر کردند تا به همگان بقبولانند که وی سالم است . او در این تصاویر عمامه ای بر سر نداشته و اندک شباهتی به یک رهبر قدرتمند نداشت. بنابراین ممکن است که نایف رودتر از آنچه که تصور می شود بر کرسی پادشاهی در عربستان تکیه بزند. در این صورت باز هم خاندان سعود باید ولیعهدی انتخاب کنند. برادر نایف، سلمان بن عبدالعزیز ال سعود است که فرماندار ریاض و نفر بعدی ایستاده در صف برای پذیرفتن عنوان ولیعهدی است . البته وضعیت سلامتی او هم تعریف چندانی ندارد. از دیگر بازماندگان بن عبدالعزیز بزرگ رییس سازمان اطلاعاتی عربستان است.


پست وزارت دفاع عربستان هم در حال حاضر خالی است که خاندان سعود باید فکری برای آن کنند. برخی منابع از احتمال انتصاب فرزند ارشد ولیعهد متوفی خالد به جای پدر خبر می دهند که هنوز قطعی نشده است . او فرمانده نیروهای ائتلافی بود که در سال 1991 کویت را از دست عراق نجات دادند. خالد در این سالها عنوان معاونت پدر در وزارت دفاع را هم بر عهده داشت. او به تازه گی کتاب خاطرات خود را هم منتشر کرده که در آن از بسیاری از اتفاقات پشت پرده در جریان جنگ اول خلیج فارس پرده برداشته است . البته خالد در پرونده سال گذشته خود قشون کشی به شمال یمن برای شرکوب حوثی ها را دارد که عملیات موفقیت آمیزی نبود. در این قشون کشی میزان تلفات نیروهای عربستان زیاد بود و حوثی ها هم شکستی را متحمل نشدند. همین مساله به اعتبار خالد ضربه زد.


سعود الفیصل وزیر امور خارجه عربستان هم در وضعیت سلامتی مناسبی به سر نمی برد و ماه هاست که به دنبال کسب رضایت بزرگان برای بازنشستگی است. برادر او ترکی بن فیصل آل سعود سابق بر این ریاست سازمان اطلاعات را بر عهده داشت و البته در دوره های متفاوت هم سفیر عربستان در انگلیس و امریکا بوده است . ترکی بن فیصل همواره محتمل ترین گزینه برای تکیه دادن بر مسند وزارت امور خارجه بوده است. البته یک مانع بر سر راه این انتصاب وجود دارد و آن این است که ترکی هرآنچه را که در ذهن دارد بر زبان می آورد و این مساله در خصوص اظهارنظر در مورد حمایت امریکا از اسرائیل به کرات دیده شده است.
عربستان با توجه به تسونامی بهارهای عربی با روزهای بحرانی روبه رو است . متحدان قدیمی مانند حسنی مبارک دیگر بر مسند قدرت نیستند. دشمنان قدیمی مثل معمر قذافی هم دفن شده اند. خاندان سعود در داخل عربستان با اعتراض هایی روبه رو شده اند. در بحرین ، عربستان دست به کار شد تا مانع از روی کار امدن شیعیان شوند.


یمن در شبه جزیره عربی بزرگ ترین مشکل است. خاندان سعود هیچ گاه علی عبدالله صالح را دوست نداشتند. در اواسط دهه نود، سلطان برای پایین کشیدن وی از اریکه قدرت جنگی داخلی را مهندسی کرد. زمانی که او را دیدم تا با وی در خصوص نحوه مقابله صالح با این مساله صحبت کنم،سلطان بسیار عادی برخورد کرد اما خشم او نسبت به صالح کاملا عیان بود. اکنون با وجود درخواست های سازمان ملل صالح همچنان در قدرت مانده است و یمن هم روزهای بحرانی خود را پشت سر می گذارد. سود این ناآرامی ها به جیب القاعده می رود و البته تهدیدی است برای منطقه جنوب غربی عربستان.
دولت باراک اوباما گاه خاندان سعود را به دلیل عدم اعطای حق رانندگی به زنان به باد انتقاد نرم گرفته اما حقیقت این است که ریاض به شدت بر روی سیستم سعودی سرمایه گذاری کرده است. این کشور وزنه متوازن کننده انرژی در منطقه و البته سطح بین المللی است. متحدی است علیه ایران و البته صدایی آشنا از جهان اسلام که با امریکا هم چندان مشکلی ندارد.


نخستین مقصد باراک اوباما پس از رسیدن به قدرت در خاورمیانه ریاض بود. آینه ای از اهمیت فوق العاده ای که امریکا برای عربستان در سطح منطقه ای و البته بین المللی قائل هستند. نایف برای امریکایی ها کار می کند اما به انها مشکوک هم است. در سال 2002 میلادی وی با زیر سوال بردن نقش سعودی ها در ماجرای یازدهم سپتامبر آن را کار اسرائیلی ها خواند. البته این نایف بود که مدارک مورد نیاز برای اثبات طرح القاعده برای بمب گذاری در دو خطوط هوایی در شیکاگو در سال گذشته را در اختیار امریکایی ها قرار داد.
سابقه همکاری میان آل سعود و آمریکا به سال 1945 بازمی گردد. این رابطه اکنون صخره ای است که در راس آن خاورمیانه و خلیج فارس از بیش از نیم قرن پیش قرار گرفته اند.

 

نظر شما :