آمریکا برای خلیج فارس نقشه کشید

استراتژی باراک اوباما پس از خروج از عراق افزودن بر حضور نظامی در منطقه خلیج فارس است. بر اساس این برنامه ریزی که به تایید برخی دیپلمات های امریکایی هم رسیده است این حضور نظامی در کشوری مانند کویت پررنگ تر از سایر کشورها خواهد بود. گفته می شود که مبارزه با قدرت گیری ایران در منطقه و جلوگیری از سقوط عراق در دام نابسامانی از جمله اهداف این جایگزینی نیروها است. پایان ماه دسامبر آغاز عقب نشینی نیروهای امریکایی از عراق است. پایان دادن به جنگ در عراق از اصلی ترین وعده های اوباما در جریان رقابت های انتخاباتی سال 2008 میلادی بود. با اینهمه نه تنها برخی از ژنرال های ارتش که تعدادی از رهبران کشورهای همسایه هم نگران این عقب نشینی کامل هستند. اصلی ترین بهانه مخالفان این عقب نشینی این است که عراق پس از وداع نیروهای امریکایی از عهده تامین امنیت خود برنمی آید. دولت باراک اوباما چند ماه با دولتمردان عراقی برای بقای 20 هزار نیرو در عراق پس از عقب نشینی کامل کلنجار زد و در نهایت هم موفق به کشب مصونیت قضایی برای این تعداد نشد. در این فضا امریکایی ها به دنبال جایگزینی برای نزدیک ماندن به عراق برای روز مبادا هستند.
یکی از این جایگزین ها افزایش نیرو در کویت است و دیگری هم فروش تسلیحات و تجهیزات دریانوردی به کشورهای دوست واشنگتن در حاشیه خلیج فارس. امریکایی ها از ترس ایران و قدرت گرفتن این کشور در منطقه پس از ترک عراق به دنبال بهبود رابطه خود با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس هم هستند: عربستان سعودی ، کویت، بحرین، قطر، عمان و امارات متحده عربی در زمره این گروه هستند. با وجود انکه ایالات متحده در حال حاضر داد و ستد نظامی خوبی با تمام این کشورها دارد اما پنتاگون و وزارت امور خارجه امریکا تلاش می کنند این رابطه را معماری جدیدی ببخشند.
بر اساس این طرح همکاری های نظامی؛ دریایی و سیاسی امریکا با هرکدام از این کشورها گسترش می یابد. تعداد نیروهای امریکایی حاضر در پایگاه کویت هنوز مورد مناقشه است. منابع نزدیک به پنتاگون ادعا می کنند که تجربه های گذشته در خصوص حضور نیروهای امریکایی در منطقه می تواند به کار انها بیاید. به عنوان مثال در فاصله جنگ نخست خلیج فارس در 1991 و اشغال عراق در 2003 ، امریکایی ها چند گردان نظامی را در کویت به حالت آماده باش نگاه داشتند. علاوه بر این نیروهای انسانی چند انبار مهمات و تجهیزات نظامی هم در این منطقه به شکل ذخیره نگاه داشته شد. ژنرال کارل هورست که ریاست کادر نظامی ارتش را عهده دار است در این خصوص می گوید: این بار حضور نظامی ما در منطقه در دسته های کوچک البته کاملا حرفه ای خواهد بود. ما باید به روزگاری بازگردیم که در کشوری مانند عراق حضور نظامی چشمگیر و علنی نداشتیم اما ردپای ما در منطقه خلیج فارس عیان بود.

باراک اوباما و دیگر مسئولان ارشد امنیتی امریکا به دنبال راهی برای اطمینان خاطر دادن به متحدان خود و البته خاموش کردن زبان منتقدان هستند. بسیاری از جمهوری خواهان اعتقاد دارند که امریکا نباید تعهد خود به منطقه خلیج فارس را به شکل کامل از یاد ببرد. حتی اگر قرار باشد کرکره های حضور در عراق را پایین بکشیم و یا در سال 2014 از افغانستان هم بار سفر ببندیم.
هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده در تاجیکستان در این خصوص گفت: ما به حضور کیفی خود در منطقه ادامه می دهیم. حضوری که به معنای ادامه تعهد ما به عراق و آینده منطقه است. منطقه ای که باید از شر دخالت های خارجی رها شده و به دموکراسی برسد!

لئون پانه تا وزیر دفاع امریکا هم در جریان تور آسیایی خود که هفته گذشته انجام شد به رهبران کشورهای میزبان خود خبر داد که امریکا 40 هزار نیرو در منطقه مستقر دارد که 23 هزار نفر آن در کویت مستقر بودند. البته پنتاگون در این اثنا متوجه بحران مالی هم است که امریکا این روزها در بعد داخلی و مساحت خارجی با آن روبه رو است. این نهاد نظامی با کاهش بودجه 450 میلیارد دلاری در چند دهه آتی مواجه است. برنامه ای دراز مدت برای کاستن از بودجه های نظامی سرسام اور ایالات متحده.

در بخش دیگری از این استراتژی افزایش همکاری ها با عربستان سعودی نهفته است. ریاض به دنبال افزایش قدرت نظامی و سیاسی خود در منطقه است. همکاری میان کشورهای عربی با غرب و امریکا در زمان حمله ناتو به لیبی عیان شد. قطر و امارات متحده عربی نیروهای خود را به کمک اروپایی ها در لیبی فرستادند. بحرین و امارات هر دو در افغانستان هم نیرو دارند. ریاض هم برای کمک به دولت منامه در راستای سرکوب اعتراض های مردمی به این کشور نیرو اعزام کرد.امریکا پیش نویس طرح همکاری های بیشتر با شورای همکاری خلیج فارس را مهیا کرده که برای عملی شدن به رای مثبت شورا نیاز دارد. این اعضا در ماه دسامبر در ریاض دور هم جمع می شوند تا در این خصوص تصمیم گیری کنند.

نیویورک تایمز در ادامه می نویسد: امریکایی ها به شدت نگران عقب نشینی از عراق و ایجاد خلایی هستند که نبود امریکا در منطقه می تواند ایجاد کند. شیخ خالد بن احمد ال خلیفه وزیر امور خارجه بحرین که هفته گذشته را در واشنگتن گذراند در این خصوص می گوید: جایگزینی نیروهای امریکایی در عراق به جای کویت با آن کیفیت نخواهد بود اما برای نشان دادن جبهه ائتلاف امریکا با متحدانش در منطقه پرالتهاب خاورمیانه لازم است.

در این میان ایران اصلی ترین بحث در این پرونده است. برخی تحلیل گران سیاست خارجی از جبهه دموکرات ها و معدودی از جمع جمهوری خواهان تاکید دارند که هشت سال برای حضور نظامی در عراق بسیار طولانی مدت بوده است. این در حالیست که منتقدان این استراتژی ادعا می کنند که امریکایی ها با این حرکت منطقه ای پرالتهاب را به حال خود رها می کنند. برخی سناتورهای تندرو در نامه ای به کمیته نظامی سنا نقش ایران را برای رسیدن به هدف های خود ماند همیشه اغراق آمیز نشان داده و نوشتند: عقب نشینی کامل از عراق پیروزی استراتژیک برای مخالفان امریکا در منطقه بخصوص ایران است !