امریکا و افغانستان در یک قدمی پیمان استراتژیک

دیپلماسی ایرانی: موضوع انعقاد پیمان استراتژیک میان افغانستان و امریکا و تعهد امریکا به حضور درازمدت در امور بازسازی، امنیت و مدرن سازی این کشور به چالشی برای برخی همسایگان از جمله ایران تبدیل شده است. ایران طی ده سالی که از تهاجم نیروهای ائتلافی به حکومت طالبان و آزادسازی این کشور می گذرد، از منتقدان جدی حضور غربی ها در افغانستان بوده و به همین دلیل نیز کمتر تمایل به مشارکت در روند بازسازی یا امور امنیتی این کشور داشته است.

حالا با مشخص تر شدن وضعیت پیمان استراتژیک کابل – واشنگتن این احتمال می رود که مراودات دو کشور نیز تحت تاثیر قرار بگیرد. در نشست روز شنبه شورای امنیت ملی افغانستان که به ریاست کرزی برگزار شد درباره ملاقات انجام شده مشاوران امنیت ملی افغانستان و امریکا و روابط درازمدت استراتژیک بین دو کشور، بحث هایی صورت گرفت.

در خبری که دفتر ریاست جمهوری افغانستان منتشر کرده، آمده است که رییس جمهور کرزی به دکتر رنگین دادفر سپنتا مشاور امنیت ملی خود مسئولیت داده است تا با در نظر داشتن منافع ملی افغانستان مذاکراتی را با همتای امریکایی اش انجام دهد.

قرار است در ماه جاری میلادی گفتگوهای گسترده ای در مورد روابط درازمدت افغانستان و امریکا صورت بگیرد و قدمی جدی در این راستا برداشته شود. حامد کرزی پیشتر گفته بود که پیمان استراتژیک افغانستان و امریکا بدون مطالعه و بدون در نظر گرفتن منافع ملی و نگرانی های همسایگان این کشور به امضا نخواهد رسید. البته برخی نمایندگان مجلس افغانستان که از واکنش های انتقادی ایران به کابل دلگیر شده بودند، اعلام کردند که دولت می بایست تنها منافع ملی افغانستان را مدنظر قرار دهد و تجت تاثیر فشار همسایگان چون ایران و پاکستان قرار نگیرد.

البته منابع خبری غرب می گویند، اختلاف نظرهایی هم بین دولت های افغانستان و امریکا در مورد این روابط درازمدت وجود دارد. یکی از مسائل مهمی که باعث اختلاف نظرها شده این است که افغانستان خواهان امضای یک پیمان در مورد روابط درازمدت استراتژیک بین دو کشور است ولی مقام های امریکایی برخلاف خواست حکومت افغانستان می خواهند این روابط بر بنیاد یک اعلامیه تامین شود.

در نشست روز شنبه شورای امنیت ملی افغانستان برخی فرماندهان نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان، راین کروکر سفیر امریکا در کابل و نماینده ویژه ناتو در افغانستان هم حضور داشتند. در این نشست درباره فعالیت شرکت های امنیتی خصوصی هم بحث هایی صورت گرفت و اخبار رسیده حاکی از آن است که رییس جمهور افغانستان ادامه کار این شرکت ها را غیر قابل قبول خوانده و از لزوم انحلال آنها سخن گفته است. گفته می شود تعدادی از این شرکت های امنیتی خصوصی وابسته به مقام های ارشد دولت افغانستان هستند و در برخی حوادث و جنجال های امنیتی دست داشته اند.

مذاکره مقام های ارشد افغانستان و نمایندگان امریکا و ناتو درباره سند همکاری های بلندمدت استراتژیک بین افغانستان و امریکا در حالی به روزهای تعیین کننده خود نزدیک می شود که همچنان تعدادی از کشورهای منطقه مخالف حضور امریکایی ها در منطقه هستند. هفته گذشته اجلاس چهارجانبه همسایگان افغانستان بدون حضور ایران و با شرکت روسای جمهور روسیه، تاجیکستان، افغانستان و پاکستان در دوشنبه برگزار شد و هدف از آن استفاده از ظرفیت های منطقه ای برای دستیابی به صلح و امنیت در افغانستان و شراکت و نزدیکی بیشتر آنها در امور تجاری و اقتصادی بود. اگرچه روسیه و پاکستان نیز رغبت چندانی به حضور درازمدت امریکایی ها در افغانستان ندارند ولی هنوز واکنشی عینی نظیر آنچه تهران از خود بروز داده است، در این باره نشان نداده اند.