تبعات راهبردی اتصال نیروگاه بوشهر به شبکه برق سراسری

ایران هسته ای:برق نیروگاه بوشهر پس از حدود ۳ دهه وارد شبکه سراسری برق کشور شد.سازمان انرژی اتمی اعلام کرد نیروگاه اتمی بوشهر ساعت ۲۳ و ۲۹ دقیقه شنبه ۱۲ شهریورماه سال جاری با قدرت حدود ۶۰ مگاوات به شبکه سراسری متصل شد.به این ترتیب، پس از چیزی حدود ۳ دهه برق هسته ای به شبکه سراسری ایران وارد شده است.در بیانیه سازمان انرژی اتمی آمده است که آزمایش‌های لازم برای حصول اطمینان از هماهنگی‌های کامل این پروژه با شبکه سراسری در روزهای آینده ادامه خواهد داشت.

این بیانیه همچنین تاکید می کند مراسم بهره‌برداری مقدماتی نیروگاه اتمی بوشهر در تاریخ ۲۱ شهریور امسال در محل این نیروگاه برگزار خواهد شد.اتصال برق نیروگاه بوشهر به لحاظ راهبردی از چند جهت اهمیت کلیدی دارد:۱- با تزریق برق هسته ای به شبکه، برای نخستین بار، مردم ایران با یک جنبه ملموس از انرژی هسته ای و که دارای تاثیر مستقیم در معیشت آنهاست، آشنا خواهند شد. تمرکز بر روی این بخش از کاربردهای انرژی هسته ای، اجماع داخلی پشت سر سیاست های راهبردی نظام در پرونده هسته ای را به نحو بی سابقه ای تقویت خواهد کرد. به عبارت دیگر، از جنبه راهبردی مسئله این است که معادله «مقاومت-هزینه» در برنامه هسته ای ایران –که البته معادله ای کاملا قابل دفاع است- با شکل گیری معادله «مقاومت-سود» تکمیل خواهد شد

۲- در مرحله بعد، این موضوع اهمیتی کلیدی دارد که توجه شود افزایش تولید برق هسته ای، باعث آزاد شدن ظرفیت های نفت و گاز کشور و به تبع آن، افزایش ظرفیت ذخیره سازی یا صادرات خواهد شد. مطابق محاسبات کلاسیک انجام شده در اقتصاد انرژی، با استفاده از هر گرم اورانیوم در نیروگاه ها، ۵/۶۲ لیتر نفت آزاد می شود. بنابراین، افزایش تولید برق هسته ای، امکان مانور ایران در حوه انرژی را بسیار وسیع تر خواهد کرد.

۳- یکی از مهم ترین تبعات راهبردی اتصال برق هسته ای به شبکه این است که برنامه هسته ای ایران از فاز سیاسی-امنیتی خارج شده و ماهیتی تجاری پیدا می کند. اطلاعاتی وجود دارد که نشان می دهد برخی از کشورها منتظر راه اندازی نیروگاه بوشهر در ایران بوده اند و اکنون آمادگی دارند تا در پروژه های نیروگاهی ایران مشارکت کنند. در مسیر تجاری سازی برنامه هسته ای ایران، بوشهر نخستین و دشوارترین گام بود. برداشتن گام های بعدی تا این حد دشوار نخواهد بود.

۴- از جنبه سیاسی و دیپلماتیک، ورود برق بوشهر به شبکه که نشان دهنده وقوع ایمن فعل و انفعال هسته ای در قلب راکتور است، وجود یک چرخه کامل تولید سوخت هسته ای در ایران را کاملا توجیه می کند. بوشهر سالانه چیزی حدود ۳۰ تن اورانیوم ۵ درصد غنا مصرف می کند. درست است که روس ها تامین سوخت بوشهر را تعهد کرده اند اما سابقه عملکرد روسیه نشان می دهد در واقع هیچ اعتمادی به آن نیست و ایران برای اینکه به یکباره با قطع جریان سوخت و خاموش شدن ناگهانی راکتور مواجه نشود ناچار باید تضمین داخلی از حیث تولید سوخت را ایجاد نماید. اکنون دیگر این استدلال کاملا بی معناست که چون ایران نیروگاه ندارد، پس به چرخه سوخت هم نیازی نخواهد داشت.

۵- و نهایتا راه اندازی نیروگاه بوشهر یکی از عواملی است که بدون شک گزینه نظامی را به طور کامل از روی میز غرب حذف خواهد کرد. اگرچه هم اکنون هم چنین گزینه عملا وجود خارجی ندارد اما اتصال بوشهر به شبکه، پارادوکسی ایجاد می کند که نتیجه آن بی معنا شدن گزینه نظامی از حیث راهبردی است. آن پارادوکس این است: اگر به بوشهر حمله شود اکوسیستم خلیج فارس و در نتیجه متحدان عرب امریکا نابود می شود و اگر به نطنز حمله شود، بوشهر قادر به جایگزینی کارکردهای آن از جنبه هایی که مورد نگرانی غرب است، خواهد بود.