با دیپلماسی فعلی کاهش ذخایر ارزی به صلاح نیست

سخنان رئیس جمهور ایران در خصوص وضعیت مطلوب اقتصاد کشور و فقدان هرگونه کمبود ذخایر ارزی و کسری بودجه در سال آینده، در حالیکه بسیاری از کارشناسان بر تاثیرگذاری امواج بحران اقتصادی جهان بروی اقتصاد ایران تاکید می کنند، جای تامل دارد.

گفتاری از سعید لیلاز، کارشناس مسائل اقتصادی و تحلیل گر اقتصاد بین الملل:

این انتقاد را نسبت به سخنان اخیر آقای احمدی نژاد وارد می دانم که ایشان به هیچ وجه در سخنانشان نشان نمی دادند که نگران وضعیت موجود در کشور هستند، اینکه رئیس جمهور از وضعیت کشور ابراز نگرانی نکنند، اشکالی ندارد چراکه جزء وظایف هر رئیس جمهوری است که به مردم خود امیدواری داده و اوضاع را عادی جلوه دهد اما اگر این کار منجر به این شود که دولت خود نیز اقداماتی برای بهبود به عمل نیاورد؛ خطرناک خواهد شد و به نظر می رسد که اکنون ایران به وضعیت خطرناک رسیده است.

از سوی دیگر در خصوص ذخایر ارزی ایران حق با آقای احمدی نژاد است، این ذخایر ارزی موجود کشور البته نه برای چهار سال آینده بلکه حداقل برای سه سال آتی کفایت می کند، اما نکته اینجاست که اولا این ذخایر را نمی توان صفر کرد، اگر رئیس جمهور چنین اعتقادی دارند؛ اشتباه است.

ذخایر ارزی کشور به هیچ وجه نباید به حدی کمتر از شش ماه واردات کشور برسد، امسال واردات ایران حدود 90 میلیارد دلار است و بنابراین حد استاندارد ذخایر ارزی ایران نمی توان کمتر از 40 تا 45 میلیارد دلار باشد، کمتر از این میزان به اعتبار ارزی ایران در سطح بین المللی آسیب وارد می کند.در این صورت دیگر گشایش های اعتباری ایران باز نخواهد شد، در واقع اعتبار واردات کالا به ایران باز نخواهد شد.

نکته دیگر این است سخنان رئیس جمهور در خصوص ذخایر ارزی و یا فقدان کسری بودجه در سال آینده شاید برای یک کشور در شرایط عادی صادق باشد اما برای کشور ما که دارای دیپلماسی تهاجمی است، بر سر مسئله هسته ای با غرب چالش دارد و نظم بین المللی موجود را نمی پذیرد؛ به هیچ وجه صلاح نیست که تمام ذخیره ارزی خود را کاهش یا صفر کند.

اکنون گشایش اعتباری ایران از سوی بسیاری از کشورها بر اساس ذخایر ازری کشور انجام می گیرد، اگر این ذخایر آسیب ببیند، ایران شاهد بحرانی در ساختار اقتصادی خود می شود که در سال های 71 تا 73 آنرا تجربه کرده است.

بر این اساس آنچه می توان از رئیس جمهور خواست این است که تدابیر کاهنده واردات و هدایت اقتصاد ملی بسوی رویارویی با بحران را هر چه سریعتر پیگیری کنند.

اطمینان بخشی به جامعه بلا اشکال است اما اینکه دولت فریب شعارهای خود را بخورد؛ بسیار خطرناک است، به نظر می رسد که دولت نهم شعارهایش را باور کرده و این بسیار نگران کننده است.

به نظر می رسد در صورتیکه نفت ایران با قیمتی زیر 65 تا 70 دلار فروخته شود، کشور با کسری بودجه چشم گیری مواجه می شود، اگر قیمت های هفته گذشته-34 دلار- ادامه پیدا کند، ایران حداقل سی هزار دلار کسری بودجه خواهد داشت که رقم وحشتناکی است و دولت باید در این خصوص تدبیری بیندیشد.

چشم انداز رشد اقتصادی جهان برای سال 2009 و حتی نیمه اول 2010 نشان نمی دهد که قیمت جهانی نفت خام افزایش چشم گیری داشته باشد.

از سوی دیگر بدنه هزینه های دولت چندان انعطاف پذیر نیست، آنچه می توان به دولت توصیه کرد کاهش شدید واردات است که از سه طریق امکان پذیر است؛ اول سهمیه بندی دلار، دوم تعیین تعرفه های سنگین برای واردات و سوم افزایش قیمت دلار است، بهترین و کم هزینه ترین راه افزایش قیمت دلار است، راه های دیگر بسیار زیان بار خواهد بود.

با این حال دیده می شود که در ایران بر خلاف آنچه اکنون در دنیا انجام می شود، دولت درصدد کاهش قیمت دلار در بازار است که بسیار خطرناک خواهد بود، بر این اساس  اکنون در کاهش واردات و افزایش درآمدهای دولتی ثانیه های با ارزشی در حال نابودی است.