ایران همکار سیاسی بزرگ است

دیپلماسی ایرانی - حامد شفیعی: سفیر ارمنستان در تهران می گوید: مقامات کشورش همواره از مواضع ایران در برخورداری صلح آمیز از انرژی هسته ای دفاع کرده است. آرداشس تومانیان در نشست خبری با رسانه های ایرانی و ارمنی که به بررسی روابط تهران و ایروان در حوزه اقتصادی و ظرفیت های پیش روی طرفین می پرداخت در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی مبنی بر نحوه استفاده ارمنستان از ظرفیت های سیاسی برای ایران، بیان کرد: روابط سیاسی تهران – ایروان در سطح بالایی بوده و مقامات ایروان در اکثر مجامع بین المللی مواضعی حمایتی نسبت به ایران داشته اند. به گفته او این مواضع چه مربوط به قبل از تحریم، چه در سال های تحریم و چه بعد از تحریم بوده است.

ارمنستان کشوری با جمعیت 3 میلیون نفری بوده که تنها کشور عضو اتحادیه اوراسیاست که دارای مرز خشکی با ایران است. در عین حال ارمنستان روابط اقتصادی و تجاری قابل توجهی با کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و نروژ داشته و در عین حال وجود سه منطقه آزاد تجاری در این کشور _ که یکی از این مناطق در نزدیکی مرز ایران قرار دارد_ فرصت های سرمایه گذاری خوبی در اختیار همسایگانشان قرار داده است. حجم تجارت ایران و ارمنستان در سال گذشته 300 میلیون دلار بوده که دو – سوم این رقم مربوط به صادرات محصولات ایران به ارمنستان بوده است. از طرفی ارمنستان روابط خوبی با آمریکا داشته و حضور شرکت های فناوری آمریکایی در یکی از مناطق آزاد این کشور قابل توجه است. از این رو سفیر ارمنستان در ایران، بر افزایش ظرفیت های اقتصادی و حجم مبادلات تجاری فی مابین تاکید می کند. اما موضوع قابل توجه در روابط ایران و ارمنستان، علاوه بر ظرفیت های اقتصادی بسیار مهم _ از جمله کریدور شمال به جنوب، خطوط لوله انرژی به خصوص گاز، محصولات کشاورزی _ طرفین دارای ظرفیت های سیاسی بالقوه و بالفعلی نیز هستند. مناقشه قره باغ یکی از مهمترین مواردی است که ظرفیت سیاسی ایران را برای ارمنستان نمایان کرده است.

زمانی که درگیری های میان نیروهای آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره باغ افزایش یافت، ایران به دلیل داشتن روابط سیاسی با ترکیه و آذربایجان سعی در پیش گیری از افزایش تنش ها و همچنین حل مساله با استفاد از راه حل سیاسی داشت. موضوعی که سفیر ارمنستان نیز به آن اشاره کرده و در پاسخ به پرسش مطرح شده دیپلماسی ایرانی تاکید می کند موضع ایران در مورد مناقشه قره باغ در منطقه حساس و تعیین کننده است.

اما پرسش قابل طرح این است که ظرفیت های سیاسی ارمنستان برای ایران چیست؟ این درحالی است که ارمنستان دارای لابی بسیار خوبی در برخی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه است. در عین حال روابط تجاری خوبی با کشورهای اروپایی و حتی آمریکا دارد. از این رو تا چه میزان مقامات ارمنستان سعی داشتند که پیام تهران را به شرکای اروپاییشان انتقال داده و اعتماد آنان را برای بازگشت مجدد به منظور سرمایه گذاری در ایران جلب کند؟ پرسشی که صرفا آرداشس تومانیان این گونه پاسخ داد که   در 24 سال گذشته ، در کلیه مجامع بین المللی ، موضع،  رای و اعلام نظر ارمنستان در راستای منافع ایران بوده است . البته او به این نکته اشاره می کند که از زمان آغاز مذاکرات ایران و 1+5 مواضع ارمنستان همسو با ایران بوده است. سفیر ارمنستان در ایران بیان می کند با وجود آن که برخی مواقع مواضع ایران همسو با ارمنستان نبوده، اما مقامات کشورش خود را با مواضع ایران وفق داده اند. زیرا ایران برای ارمنستان یک " همکار سیاسی بزرگ " است. سفیر ارمنستان این نگرانی شخصی خود را نیز ابراز می کند که مبادا نگاه ایران بعد از برجام به دیگران معطوف شود و نگاه مقامات ایران به ارمنستان تغییر کند. از این رو از مسئولان ایرانی انتظار دارد که به این مساله توجه داشته باشند و رفت و آمدهای سیاسی طرفین افزایش یابد.

مساله مهم دیگر شائبه حضور آذربایجان در اتحادیه اوراسیا و واکنش های ارمنستان به عنوان آخرین عضو این اتحادیه است. سفیر ارمنستان درباره آن می گوید: "هر کشوری که خواهان عضویت در این اتحادیه باشد، باید موافقت همه اعضای آن را به دست آورد. در حال حاضر ارمنستان موافق حضور آذربایجان نیست. اما اگر مسایل تغییر کند و مشکلات حل شود، آذربایجان هم می تواند عضو شود." با این حال سفیر ارمنستان شرایط حاکم بر روابط ایروان – باکو را "خاص" دانسته و بیان می کند که مشخص نیست دستور کاری برای حضور آذربایجان وجود داشته باشد.

با این حال نشست خبری آرداشس تومانیان، سفیر ارمنستان در ایران، به بهانه برگزاری نخستین نمایشگاه اختصاصی ارمنستان در ایران بود که در آن به روابط اقتصادی پرداخت. او در پاسخ به سوالی در رابطه با این که آیا پس از لغو روادید بین تهران و ایروان شاهد افزایش گردشگران بین دو کشور بوده ایم یا خیر؟ بیان کرد: "آن چه بیش تر از همه به چشم می خورد این بود که پس از لغو تحریم ها ایرانیان بیش از پیش به ارمنستان سفر کرده اند و استقبال زیادی از این کشور داشته اند و ما امیدواریم مسوولان ایرانی هم پس از لغو تحریم ها نگاه ویژه ای به ارمنستان داشته باشند." او همچنین در رابطه با تعاملات گاز و برق بین تهران و ایروان و همچنین برگزاری جلسات کمیسیون اقتصادی بین دو کشور می گوید: "ارمنستان ژنراتورهای زیادی دارد به همین دلیل به ایران برق صادر و از این کشور گاز دریافت می کند، در رابطه با قیمت گاز هم با مسوولان ایرانی گفت وگو شده است و مساله ای در میان نیست البته متاسفانه تنها از ظرفیت 15 درصدی خط لوله گاز استفاده می شود که این موضوع قابل مذاکره است. جلسه کمیسیون مشترک دو کشور هم در سال جاری و در تهران برگزار خواهد شد."

به گفته او در حال حاضر رایزنی ها برای افزایش تعاملات بانکی در جریان است، ارمنستان سه بانک مهم دارد که در سطح جهانی فعالیت می کنند. علاوه بر این رایزنی ها در رابطه به همکاری های بانکی از طریق روبل، دلار و یورو در جریان است.

انتشار اولیه: دوشنبه 5 مهر 1395 / انتشار مجدد: شنبه 10 مهر 1395