مردم سالاری در عراق مطابق منافع ایران است

دیپلماسی ایرانی : محمد فرازمند، تحلیل گر ارشد مسایل منطقه در نشست "انتخابات عراق ، فرصت ها و چالش های منطقه ای " که صبح امروز به میزبانی دیپلماسی ایرانی برگزار شد در سخنانی کوتاه به بررسی نقش قومیت ها و طایفه های مختلف مذهبی در انتخابات عراق پرداخت. متن کامل سخنان وی به شرح زیر است:

خوشبختانه جمهوری اسلامی ایران به جایگاهی دست پیدا کرده است که می تواند با اعتماد به نفس بگوید که در تحولات منطقه در کنار مردم قرار دارد و از انتقال مسالمت آمیز قدرت از طریق پروسه های انتخاباتی در کشورهای منطقه از جمله همسایگان خود و بخصوص دو کشوری که در سه دهه گذشته درگیر جنگ بوده اند یعنی افغانستان و عراق ، حمایت می کند. اهمیت این جایگاه در این است که هنوز برخی از قدرت های منطقه  تن به این حقیقت نداده اند و هنوز از طریق جنگ ، تندروی و حمایت از افراط گرایی است که به دنبال تامین منافع خود هستند و این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران در طرف مردم منطقه قرار دارد و فکر می کند که برگزاری انتخابات و انتقال مسالمت آمیز قدرت  در جهت منافع مردم منطقه و در جهت منافع جمهوری اسلامی ایران است . این جایگاه از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و باید بر این مساله اصرار داشت که این موضع تامین کننده منافع تمام دولت ها و ملت های منطقه  است و اصرار بر این موضع هم منجر به ارتقای جایگاه بین المللی و منطقه ای ایران به صورت عقلانی خواهد شد.

نکته دومی که قابل ذکر است این است که علیرغم همه رقایت های انتخاباتی و جنگ در غرب عراق ، برگزاری انتخابات در عراق با حضور بیش از 12 میلیون نفر از مردم عراق که حدود 60 درصد جمعیت واجد شرایط بوده اند به نوبه خود یک پیروزی برای ملت عراق و نخبگان این کشور است که تصمیم  گرفته اند در یک پروسه سیاسی تا این اندازه مهم در کشور خود شرکت کنند. از این جهت باید به مردم و نخبگان سیاسی عراق تبریک بگوئیم که در این شرایط توانستند انتخابات موفقیت آمیزی را رقم بزنند.

نکته سوم که به عنوان یک پژوهشگر به آن اشاره می کنم و  جدای از سیاست های دولت در قبال عراق است این است که انتخابات عراق دچار چالش هایی است که به برخی از این چالش ها به شکل خلاصه و فهرست وار اشاره خواهم کرد. انتخابات عراق به گونه ای بسته شده است که تقویت کننده طایفه گرایی در عراق است . ترکیب جمعیتی در عراق و حضور سه طایفه بزرگ سنی ، شیعه  و کرد و محرومیت ها و تبعیض هایی که به شکل سنتی و تاریخی علیه دو گروه از این سه گروه یعنی شیعیان و اکراد اعمال می شود منجر به این شده است که در قانون اساسی عراق ترکیب سیاسی به گونه ای چیده شود که تقویت کننده رقابت های قومی و مذهبی است . در عراق در میان مدت و کوتاه مدت اکثریت سیاسی شکل نخواهد گرفت و دولت عراق هم دولتی نخواهد بود که حاصل اکثریت سیاسی در پارلمان باشد. انتخابات عراق به گونه ای طراحی شده است که شاید حرف اصلی در ائتلاف های پس از انتخابات،زده می شود و به اندازه ای که این ائتلاف های پس از انتخابات مهم است ، خود انتخابات چندان مهم نیست. البته  انتخابات در تعیین جایگاه افراد مهم است اما  فراکسیون هایی که پس از انتخابات شکل می گیرد در تعیین ترکیب سه پست اصلی یعنی ریاست جمهوری ، نخست وزیری و ریاست مجلس ، نقش بیشتری ایفا می کند.این مساله مقداری از حق حاکمیت آرای مردم عراق می کاهد و شاید درست تر این باشد که مردم عراق بتوانند به شکل مستقیم  یا مستقیم تر پست های اصلی را تعیین کنند. اولین نکته ای که در خصوص چالش ها عرض کردم مبنی بر اینکه انتخابات عراق تقویت کننده طایفه گرایی در عراق است از این منظر قابل اهمیت است که متاسفانه جنگ طایفه ای در منطقه در اوج قرار دارد. انعکاس این جنگ طایفه ای در عراق به این گونه است که انتخابات به صحنه رقابت میان طوایف و اقوام مختلف تبدیل می شود. حتی در درون هر یک از این سه گروه اصلی اکراد ، شیعیان و اهل تسنن آرا به سمت کسانی که  تمایلات طایفه ای بیشتری دارند، سوق پیدا می کند.

علیرغم تمام چالش هایی که در انتخابات عراق وجود دارد و امیدوار هستیم که عراقی ها در یک پروسه دراز مدت سیاسی بتوانند بر این مشکلات غلبه کنند به نظر می رسد که انتقال مسالمت آمیز قدرت با توسل به انتخابات در عراقی که درگیر طایفه گرایی و جنگ است به خودی خود یک پیروزی برای ملت عراق به حساب می آید.