کیش و مات روسیه توسط امریکا در عراق

دیپلماسی ایرانی: تصمیم عراق به لغو قرارداد تسلیحاتی با روسیه آن هم به صورت یک جانبه و تنها چند روز پس از سفر نوری مالکی، نخست وزیر عراق به این کشور موجی از خشم را نزد روس ها به وجود آورد. این خشم همچنان ادامه دارد و روس ها به هیچ وجه از این که پرونده ای تازه علیهشان گشوده شده و اسراری از درون معاملات تسلیحاتی شان افشا شده است، به هیچ وجه خشنود نیستند. از جمله اسراری که فاش شد این بود که برادر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نیز در این فساد مالی تسلیحاتی دست داشته است. 

فئودور لوکیانوف، رئیس تحریریه مجله روسیه در سیاست جهانی در تحلیلی برای خبرگزاری ریانووستی می گوید: «ارزش این قرار داد 4.2 میلیارد دلار بود که باعث می شد روسیه در تعاملات تسلیحاتی اش پس از امریکا جایگاه دوم را در فروش اسلحه به عراق بگیرد. دو طرف توافق کردند که عراق 30 بالگرد از طراز می – 28 و 42 از روسیه بخرد و سامانه دفاع هوایی بانتسیر را نیز عراق از روسیه خریداری کند. این اتفاقی جدید در روابط روسیه و عراق پس از سقوط حکومت صدام حسین در سال 2003 محسوب می شد. پیش از آن عراق از شوروی 30 میلیارد دلار تسلیحات خریده بود که باعث شده بود تا عراق به یکی از مهم ترین کشورهای مهم طرف تسلیحاتی روسیه تبدیل شود.»

وی در ادامه می افزاید: «مذاکراتی که میان مقام های ارشد عراق و روسیه در ماه اکتبر انجام شد مساله عادی ای نبود. روسیه این مذاکرات را در حالی انجام داد که به دلایل مواضعش در بحران سوریه روابطش با کشورهای عربی جهان در وضعیت بسیار پیچیده ای به سر می برد. عراق در قبال بحران سوریه موضع معتدلی اتخاذ کرده است. این کشور که در همسایگی ایران قرار دارد با امضای این تفاهم نامه در حقیقت این فرصت را برای روسیه ایجاد می کرد که این کشور بتواند بیش از اینها به فکر حفظ بقا و موقعیت خود در منطقه باشد. کما این که رویکرد بغداد به مسکو سبب می شد که این نگاه به وجود آید که واشنگتن در سیاست هایش در قبال بغداد شکست خورده است و این به نفع روسیه تمام می شد. ایالات متحده امریکا صدها میلیادر دلار برای جنگ در عراق خرج کرد و هزاران نفر از سربازانش را در این کشور از دست داد در نهایت کار به این جا رسید که عراق روابط بسیار گرمی با دشمن اصلی امریکا یعنی ایران برقرار کرد. واشنگتن به روشنی نسبت به نزدیکی این روابط و ارتباطات نزدیکی که میان تهران و بغداد وجود دارد، بی توجهی نشان داده است که این مساله باعث شده تا سوالات بسیاری برای بسیاری از جمله اعضای کنگره امریکا و سنا به وجود بیاید.»

لوکیانوف سپس می گوید: «هنگامی که خبرنگاران از ویکتوریا نولاند، سخنگوی رسمی وزارت امور خارجه امریکا  پرسیدند که ما برای آنها کشته دادیم اما عراقی ها به سمت رقیب خطرناک ما رفتند، نظر شما چیست؟ گفت، قراردادهای تسلیحاتی ما با عراق سه برابر این قرارداد است و نباید این مساله نگران کننده باشد. قاعدتا همان طور که انتظار می رفت وی هیچ اظهار نظر بیشتری در این زمینه ارائه نکرد. چرا که مانع شدن کشوری که استقلال دارد از کاری توسط کشور دیگری که خود استقلال دارد، یک افتضاح بزرگ است. پس چه شده که عراق به طور یکجانبه به بهانه وجود فساد مالی در تنظیم این قرارداد اقدام به لغو آن کرده است؟ گزارش هایی که اخیرا از عراق به ما رسیده نشان می دهد که آن دست از رهبران عراقی که در این رابطه تعامل داشته اند برای امریکا بسیار مهم هستند و ارزش سیاسی بالایی دارند. لازم نیست اطلاعات بیشتری در این زمینه از داخل عراق به دست آوریم، اما روشن است که فشارهای سنگینی به دولت عراق وجود داشته که سبب شده نوری مالکی نخست وزیر این کشور اقدام به لغو این قرارداد کند. مالکی تلاش بسیاری می کند که ببیند واقعا چه کسانی دوست حقیقی عراق هستند. اما واقعیت این است که بغداد نمی تواند برای همیشه زیر چتر امریکا قرار بگیرد. عراقی ها به هیچ وجه تمایل ندارند که آنها را وابسته به امریکا معرفی کنند. برای همین تمام تلاش خود را می کنند که خود را از این اتهام دور نگه دارند. بازتاب این رویکرد آنها را در سیاست هایشان در سال های اخیر دیده ایم.»

وی سپس می گوید: «به رغم فشارهای بسیار در عراق و خشونتی که در این کشور جریان داشت، انتخاباتی بسیار دموکراتیک در این کشور برگزار شد که سبب شد کسانی به هرم قدرت در عراق راه یابند که چندان باب میل امریکا نباشند، آنها سیاست جدیدی را در این کشور پایه ریزی کرده اند. در سال های اخیر ثابت شد که این جریان بیش از همه نزدیک به ایران رفتار می کند تا بر اساس مصالح امریکا. به نظر می رسد فشارهای جریان های نزدیک به ایران بود که نوری مالکی، نخست وزیر عراق را که خود شیعی است و متحد تهران به شمار می رود، ترغیب کرد تا بر خلاف میل امریکایی ها به مسکو بیاید و قرارداد تسلیحاتی با ما امضا کند.»

وی سپس می گوید: «نتایج این سفر در ظاهر مثبت بود. اما به محض این که مالکی به بغداد بازگشت مشخص شد که این سفر چه سختی ها را متحمل دو طرف کرده است. در طرف روسی لغو قرارداد باعث شد تا با افشای دست داشتن برادر رئیس جمهوری در آن معامله تسلیحاتی تا اندازه ای به وجهه پوتین ضربه وارد آید. از سوی دیگر بدین ترتیب امریکا توانست به روسیه ای که بر سر سوریه تحت فشار است، ضربه تازه ای وارد کند. در بعد عراقی نیز افشاگری های داخلی باعث شد تا وجهه نخست وزیر کمی مخدوش شود و او نیز که کشورش در بحران سوریه درگیر است، مجبور شود از مواضع جانبدارانه اش از اسد کوتاه بیاید تا بدین ترتیب بار فشارهای سیاسی به خود را کم کند.»

وی تاکید می کند، هیچ شکی نیست که امریکایی ها در لغو این قرارداد سهم داشته اند. آنها از یک سو با سکوت در برابر سفر مالکی به مسکو به وی اجازه دادند که قرارداد تسلیحاتی 4.2 میلیارد دلاری امضا کند و از سوی دیگر پس از آن با دسیسه چینی به وی فشار آوردند تا اقدام به لغو قرارداد کند تا به وجهه روسیه در بعد منطقه ای و بین المللی خدشه وارد شود.