حذف یارانه‌ها استراتژی زیرکانه دولت بود

ديپلماسى ايرانى: از حذف یارانه‌ها از سبد خانوارهای ایرانی چند روزی می‌گذرد و این در حالی است که موج تحلیل‌ها و تفسیرهای رسانه‌های غربی در این باره تازه آغاز شده است. نشریه معتبر فارین پالیسی در این باره می‌نویسد: ایران در سیستم یارانه‌ای خود خانه تکانی جدی انجام داده است. به زبان ساده‌تر میلیون‌ها دلاری که پیش از این با عنوان یارانه در سبد خانوارهای ایرانی قرار می‌گرفت و عمده مصرف آن هم در حوزه انرژی و سوخت بود از این پس در اختیار دولت قرار می‌گیرد. به نظر می‌رسد که با گذشت زمان نتیجه این حرکت بر اوضاع اقتصادی خانواده‌های متوسط ایرانی عیان شود.  

این نشریه در ادامه هم راستا با تبلیغات غرب در مورد اوضاع سیاسی و اقتصادی در ایران می‌نویسد: اکنون این سوال مطرح است که چگونه ایران می‌تواند با توجه به تحریم‌های اعمال شده از سوی غرب و اوضاع اقتصادی نه چندان مناسب در داخل و شکل گیری اپوزیسیونی جدی علیه دولت محمود احمدی نژاد درست در همین موقعیت زمانی اقدام به حذف یارانه‌ها از سبد خانوارها کند؟ علاوه بر این درست یک هفته پیش بود که اخراج پر سر و صدای منوچهر متکی وزیر امور خارجه سابق ایران اوضاع داخلی در این کشور را به تشنج کشاند. متکی در حین ماموریت در سنگال از کار برکنار شد و همین امر اعتراض‌های جدی به رئیس جمهور را به دنبال داشت. در این فضا قرار گرفتن کشور در مسیر خانه تکانی اقتصادی هم اندکی تعجب برانگیز است.

فارین پالیسی در ادامه می‌نویسد: برای قضاوت در مورد اوضاع اقتصادی و سیاسی داخل ایران نباید چندان به تیتر روزنامه‌ها دل بست. ادعاهای بسیاری از رسانه‌ها در مورد اوضاع داخلی در ایران کذب محض است. حقیقت این است که ایران در مسیر پیشرفت قرار گرفته و این مسیر را با تمام قوا پیش می‌رود. امروزه روز جمهوری اسلامی ‌بیش از گذشته در مسیر ثبات سیاسی قرار گرفته و حتی بسیاری بهبود در رابطه میان ایران و واشنگتن را در آینده‌ای نه چندان دور پیش بینی می‌کنند. البته از یاد نبریم که این ایران همان ایرانی است که خانم هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا آن را دیکتاتوری نظامی ‌خوانده بود.

فارین پالیسی ادامه بحث را به عبارت دیکتاتوری نظامی ‌که خانم وزیر به کار برده‌اند اختصاص داده و ادعا می‌کند که ایران از دهه نود این پروسه را اغاز کرده و حتی بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته هم تا حدودی برای خاموش کردن آتش تنش‌ها دست به سلاح برد.

این نشریه در ادامه به تحقیقات دیوید راپورت از دانشمندان دهه شصت در مورد حکومت‌های نظامی ‌پوش در خاورمیانه و امریکا لاتین اشاره می‌کند و می‌نویسد: یک نظام زمانی دست به سلاح می‌برد که سه عامل منجر به تضعیف آن شده باشد:

·        در نظامی‌ که تنش میان ارتش و مردم زیاد باشد به مرور زمان نوعی بی‌اعتمادی میان دو طرف به وجود می‌آید.

·        احتمال رو امدن ارتش به خودی خود جرقه برخی فسادهای دولتی را می‌زند. در این حوزه افراد دخیل در حکومت بیش از پیش امتیاز می‌دهند تا بتوانند در جایگاه خود بمانند. 

·        فرهنگ فساد زمانی که وارد سیستم دولتی شد می‌تواند توانایی‌های نظامی‌ را زیر سوال ببرد و در این فضا هم افکار عمومی‌ و هم نظامیان مسیر انحراف را در پیش می‌گیرند.

نگاه کردن به پرونده ایران در سی و چند سال گذشته اما داستان متفاوت دیگری را روایت می‌کند. ایران به راحتی بر موانع یا دلایل ذکر شده در بالا غلبه کرده است. در مورد رابطه میان ارتش و مردم، ایران از نظام جمهوریت برخوردار است و مردم می‌توانند تحت لوای این عنوان در انتخابات شرکت کنند و در نتیجه رابطه‌ای سه گانه میان مردم، ارتش و منتخبان مردم ایجاد شده است. فارین پالیسی در ادامه ادعا می‌کند که روحانیت و مرجعیت در ایران کنار ارتش ایستاده‌اند و همین امر تنش میان ارتش و مردم را به حداقل رسانده است. البته پس از انتخابات ریاست جمهوری بود که تا حدی برخوردها با مخالفان و منتقدان، بر تنش میان مردم و نظامیان دولتی افزود.

در باب مفاسد اقتصادی هم این ادعا را نمی‌توان به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌ تعمیم داد چرا که این نهاد نظامی‌ خود را وارد سیستم اقتصادی جزئی کشور نکرده و در حوزه اقتصاد هم فعالیت‌های کاملا مستقل خود را دارد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌ در حقیقت تمام هم و غم خود را بر معامله‌های پرسود تجاری نگذاشته و با درآمدی که در اختیار دارد نه تنها برخلاف فرضیه بالا توان نظامی ‌خود را از دست نداده است بلکه بر حجم تجهیزات مدرن در اختیار ایران افزوده و در پروژه هسته‌ای تهران هم به خوبی همکاری داشته است.

فارین پالیسی در ادامه با توجه به تحریم‌های بین المللی ایران و تشدید انها در چند ماه اخیر می‌نویسد: با توجه به فشارهای متفاوتی که ایران در حال حاضر متحمل آن می‌شود، باید اذعان کنیم که قطع یارانه و هدفمند کردن انها در حقیقت حرکتی زیرکانه از سوی دولت بوده است. این سیستم طبقه بندی مالی برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌ هم بد نیست چرا که ذخیره کردن پول این یارانه‌ها در حقیقت ابزار دیگری برای کنترل اقتصاد کشور است.

اکنون پرسش اینجاست که تمام این تغییر و تحول‌ها در ساختار داخلی ایران برای امریکا چه معنا و مفهومی‌ دارد؟ متاسفانه بسیاری در ایالات متحده هنوز به پیروزی اپوزیسیون امیدوار هستند. اما حقیقت این است که قرار گرفتن ایران در موقعیت کم و بیش نظامی ‌و پر رنگ‌تر شدن نقش ارتش در تامین امنیت داخلی در حقیقت به نفع ایالات متحده است چرا که این امر دولت مرکزی را هرچند با توسل به ابزار نظامی‌ مقتدر نشان می‌دهد و در نتیجه تعامل با ان برای امریکایی‌ها آسان‌تر خواهد شد.