سناريوهاى پيش روى لبنان

ديپلماسى ايرانى: پاسخ سيد حسن نصرالله به  مخالفان سياسى‌اش که گفت هر دستى که بخواهد ياران ما را بر سر دادگاه بين‌المللى ترور رفيق حريرى تهديد کند، قطع مى‌کنيم، کمترين پاسخى بود که سيد حسن نصرالله مى‌توانست در برابر مواضع مخالفانش بگويد. سيد حسن نصرالله همچنين از مسئولان لبنانى خواست که همکارى خود را با دادگاه ترور رفيق حريرى متوقف کنند.

اين دقيقا زمانى است که دشمنان حزب الله مى‌گويند که اگر حزب الله در روند تحقيق خللى ايجاد کند و بر سر بررسى دادگاه ترور رفيق حريرى سنگ‌اندازى کند حلقه فشارها به آن دائما افزايش مى‌يابد و حزب الله روز به روز بيشتر در تنگنا قرار خواهد گرفت. مسئله لبنان و موضوع دادگاه ترور رفيق حريرى زمانى پيچيده شد که گروه تحقيق دادگاه ترور رفيق حريرى به درمانگاه مخصوص زنان بيمار حزب‌ الله رفتند و در آن جا تنش ايجاد کردند. اين اتفاق سه پيامد به دنبال داشت:

-          سبب شد تا جمع ‌آورى اطلاعات براى گروه تحقيق دادگاه با اين حرکت شرارت بار بيش از پيش سخت شود. آنها مدعى هستند که برخى از افراد حزب الله مدتى است که از انظار ناپديد شده‌اند، براى همين به درمانگاه رفتند تا اطلاعاتى درباره آنها از طريق همسرانشان بيابند اما با حرکتى که انجام دادند اين شانس را کاملا از خود گرفتند.

-          در بعد سياست داخلى نيز مشخص شد که سعد حريرى در قانع ساختن حزب الله براى جلب حمايتش از دادگاه پدرش شکست خورده است. اکنون نيز مشخص شده اگر سوريه و عربستان نباشند اين دادگاه آرامش لبنان را کاملا به باد خواهد داد.

-          اکنون حزب الله به اين نتيجه رسيده است که دادگاه ترور رفيق حريرى اين حزب را هدف قرار داده و قصد دارد حزب الله را محکوم اصلى ترور رفيق حريرى جلوه دهد و پس از آن نيز به سراغ سوريه برود. به ويژه اينکه در روزهاى اخير شاهد تندتر شدن لهجه سياسى مقامات امريکايى عليه سوريه هستيم که در آخرين موضع‌گيرى‌هايشان دمشق را به حمايت تسليحاتى از حزب الله متهم کردند.

با اين توصيفات سناريوهاى زير پيش روى لبنان است:

اول: تکرار حادثه 7 مى، برخى از افراد مخالف دولت مى‌گويند 7 مى که سهل است هفتاد بار 7 مى ايجاد مى‌کنيم. منظور همان درگيرى‌اى است که سال 2008 ميان گروه‌هاى لبنانى و در راس آن حزب الله و جريان المستقبل افتاد. در آن حادثه حزب الله و متحدانش به يک تصفيه حساب تمام عيار با نيروهاى 14 مارس برخواستند و تلاش کردند تمام سازمان‌هاى دولتى و اجرايى را به کنترل خود در آورند. حزب الله در حال حاضر به چند دليل تمايلى به تکرار اين سناريو ندارد:

1-      حزب الله نمى‌خواهد که ژنرال ميشل سليمان شکست بخورد و اقدام به چنين کارى باعث مى‌شود تا ميشل سليمان دشمن حزب الله شود چرا که در راس دولت کنونى لبنان قرار دارد.

2-      حزب الله به شدت تمايل دارد که عربستان و سوريه به هم نزديک شوند و معتقد است که يک طرف اين ماجرا سوريه قرار دارد در نتيجه وقوع اين سناريو باعث مى‌‌شود تا اختلافات سوريه و عربستان به خانه اول بازگردد.

3-      در حال حاضر متغيرهايى وجود دارد که اجازه نمى‌دهد حادثه 7 مى تکرار شود. قبل از همه اينکه سوريه تلاش دارد خود را وارد درگيرى‌هاى سياسى لبنان نکند. سياست سوريه اکنون بر اين استوار است که خود را به عنوان کشور مثبت در لبنان معرفى کند تا اين امر مورد قبول اعراب و اروپا قرار بگيرد تا از طريق آن بتواند حضورش در لبنان را تقويت کرده و بر متحدان لبنانى‌اش اثر بگذارد. سوريه در اين رابطه به هيچ وجه نمى‌خواهد روابطش با سعد حريرى مخدوش شود.

4-      براى تکرار حادثه 7 مى لازم است که يک طرف ماجرا مسلح باشد و خود را براى جنگ با طرف مقابل آماده کند. اکنون دشمنان حزب الله خوب مى‌دانند که از قوه نظامى بالايى همانند حزب الله برخوردار نيستند و جنگ به نفعشان نخواهد بود.

5-      حزب الله اين بار مى‌تواند بدون استفاده از اسلحه به خواسته‌هايش برسد. حزب الله در حال حاضر ابزار بسيارى براى رسيدن به نياتش در اختيار دارد. مثلا اکنون 14 مارس از قوت و قدرت سابق برخوردار نيست چرا که کوچک‌تر از گذشته است و احزاب متحد آن به خصوص وليد جنبلاط از آن خارج شده‌اند. در چنين حالتى حزب الله تنها با فشار سياسى نيز مى‌تواند به اهدافش برسد.

دوم: خروج وزراى شيعه از دولت با هدف ساقط کردن آن و اعلام غير قانونى بودن چنين دولتى و اعلام اين که دستوراتى که اين دولت مى‌دهد غير قانونى است، ارزشى ندارد و براى هيچ کس الزام‌آور نيست. شبيه همان کارى که حزب الله و جنبش امل با دولت فواد سنيوره انجام دادند.

بعيد است چنين سناريويى رخ دهد يا لااقل اکنون در اولويت‌هاى حزب الله قرار ندارد چرا که:

1-      وزراى شيعه‌اى که در کابينه حضور دارند همگى نمايندگان حزب الله و جنبش امل نيستند و مضافا براى آن يکى از وزراى منصوب به رئيس جمهور يعنى آقاى دکتر عدنان السيد حسين نيز شيعى است. وى اخيرا اعلام کرد که گزينه خروج از دولت به هيچ وجه در حال حاضر مطرح نيست.

2-      حزب الله نمى‌خواهد از طريق وزراى کابينه به رئيس جمهور فشار بياورد. به خصوص اينکه رئيس جمهور همواره تلاش داشته اين گونه وانمود نشود که از يک طرف مقابل طرف ديگر حمايت مى‌کند. ميشل سليمان همواره با گزينه غالب و مغلوب در دولت مخالف بوده است.

3-      حزب الله به شدت با اتخاذ تصميم‌هايى خارج از چارچوب‌هاى توافقى و مقرر شده مخالف است. حتى زمانى وزرايش را از کابينه سنيوره بيرون کشيد که او دستوراتى صادر کرده بود که حزب الله با آنها به شدت مخالف بود و به همين بهانه وزراى خود را از کابينه بيرون کشيد.

سوم: سناريوى ديگرى که پيش‌بينى مى‌شود حزب الله بيش از ديگر سناريوها به آن فکر کند و بر روى آن مانور دهد اين است که تا هنگام صدور راى نهايى دادگاه ترور رفيق حريرى، دادگاه شاهدان الزور را پيگيرى کند و از آن به عنوان حربه‌اى در برابر دادگاه ترور رفيق حريرى بهره ببرد. براى اين کار احتمالا حزب الله اين پرونده را به مجلس عدل لبنان که عالى‌ترين نهاد قضايى اين کشور است ارسال خواهد کرد که آن گاه مجلس عدل ضرورتا مجبور خواهد شد براى پيش‌برد دادگاه بين‌المللى ترور رفيق حريرى قبل از هر چيز تکليف دادگاه شاهدان الزور را روشن کند. چه بسا حزب الله براى فشار به دولت براى اولويت دادن به دادگاه الزور مجبور شود که از طرفداران خود بخواهد که به خيابان‌ها بيايند و دست به تظاهرات بزنند.

ممکن است حتى اين سناريو، سعد حريرى، نخست‌وزير را به اين سمت بکشاند که مجبور به استعفا شود و براى جلوگيرى از تهديدهاى امنيتى به رياض برود. گزارش‌هاى اخير دستگاه‌هاى امنيتى غربى مدعى است که تهديد عليه سعد حريرى روز به روز بيشتر مى‌شود و او مجبور است براى جلوگيرى از تشديد پرونده لبنان در نهايت يا به خواسته‌هاى حزب الله تن دهد يا پاى ميز مذاکره با آن بنشيند.      

منبع: الجزيره