بازى دو طرفه ايران و آژانس
ديپلماسى ايرانى: بعد از انتشار گزارش يوکيا آمانو، مدير کل آژانس بين المللى انرژى هسته‌اى به مجمع عمومى‌سازمان ملل متحد درباره عدم همکارى مناسب ايران براى اثبات صلح آميز بودن فعاليت‌هاى هسته‌اى اين کشور، محمود احمدى نژاد علت اين عدم همکارى کامل را عدم رعايت اصول حفظ اطلاعات محرمانه توسط آژانس و ارائه اطلاعات ايران به کشورهاى ديگر به خصوص امريکا اعلام کرد. سخنان احمدى نژاد باعث شد که يکى از مقامات مسئول آژانس بين المللى انرژى اتمى‌در نامه‌اى به خبرگزارى رويتر اعلام کند که آژانس نهايت سعى خود را براى حفاظت از اطلاعات محرمانه کشورها به کار مى‌گيرد. ديپلماسى ايرانى تاثير تحولات اخير در رابطه ايران و آژانس را در گفت و گو با على خرم، استاد دانشگاه و نماينده سابق ايران در سازمان ملل بررسى کرده است.
با توجه به تحولات اخير در رابطه ايران و آژانس بين المللى انرژى اتمى، تحليل شما از اختلافات ميان ايران و آژانس که شدت و ضعف دارد، اما همواره وجود دارد، چيست؟
اختلاف ميان ايران و آژانس به نوعى به اين مربوط مى‌شود که طرف ايرانى مايل نيست هر نوع اطلاعاتى را در اختيار آژانس بين المللى انرژى اتمى‌قرار دهد و آژانس هم براى اين که بتواند در چارچوب فعاليت‌هاى هسته‌اى ايران بيشتر وارد شود و اطلاعات بيشترى کسب کند، اين اهرم را به کار مى‌برد و ادعا مى‌کند که ايران همه اطلاعات را در اختيار آژانس قرار نداده است و همکارى کاملى با آژانس نداشته است. لذا اين يک بازى دو طرفه است که هم ايران مى‌داند که چه مى‌خواهد و حق و حقوق خود را بيان مى‌کند، و آژانس هم براى اين که بتواند ايران يا هر کشور ديگرى را بيشتر با خود همراه کند، هميشه نيش و کنايه و انتقاد را به کار مى‌برد تا بتواند اين کار را انجام دهد. اين وضعيت زمان آقاى البرادعى کمتر بود، اما در دوره آقاى آمانو همان گونه که پيش بينى مى‌شد، بيشتر شده است.
اين اختلافات تا چه حد مى‌تواند بر مذاکرات آتى ميان ايران و گروه 1+5 تاثير بگذارد؟
درباره تاثير آن بر مذاکرات آتى ايران و گروه 1+5 بايد گفت که اين موضوع باعث طلب کارى گروه 1+5 از ايران خواهد شد که ايران با آژانس همکارى کامل و کافى را نداشته است و اين را به عنوان يک خواسته خود مطرح خواهند کرد.
بعضى معتقدند که اساسا مطرح کردن عدم همکارى ايران با آژانس بين المللى انرژى اتمى براى تحت الشعاع قرار دادن مذاکرات آتى و برنامه اى ازپيش تعيين شده است. اين تحليل‌ها را چقدر به واقعيت نزديک مى‌دانيد؟
ممکن است تا حدى ارائه گزارش آمانو به مجمع عمومى و متهم کردن ايران به عدم همکارى کافى با آژانس براى تحت الشعاع قرار دادن مذاکرات آتى ميان ايران و گروه 1+5 باشد ولى اين قضيه، بازى دو طرفه‌اى است که هميشه وجود داشته است و بعد از اين هم وجود خواهد داشت. يعنى به نظر نمى‌رسد ربطى به اين دور از مذاکرات داشته باشد يا زمينه سازى براى مذاکرات آينده باشد. ولى آژانس در اين وادى است که بگويد ايران همکارى مناسبى نداشته است تا اين که ايران را تحت فشار قرار دهد و ايران در فعاليت‌هايش را بيشتر به روى آژانس باز کند. حتى اگر اين مذاکرات ميان ايران و 1+5 در دسامبر هم مطرح نبود، باز هم اين وضعيت وجود داشت.
به نظر شما اين اتفاقات مى‌تواند تاثير مثبتى در همکارى ايران با آژانس داشته باشد يا بر عکس موجب تشديد اختلافات مى‌شود؟
آژانس با اين کار ايران را تحت فشار قرار مى‌دهد. طبيعى است که تاثير مثبتى در همکارى ايران با آژانس نخواهد داشت. اما ممکن است ايران براى اين که بهانه را از آژانس بگيرد، به همکارى بيشتر در برخى موارد رو آورد.
نظر شما :