بسته جديدى از واشنگتن به مقصد تهران در راه است
ديپلماسى ايرانى: ايران براى بازگشت به پاى ميز مذاکرات اعلام آمادگى کرده است و اروپايى‌ها و آمريکا هم از اين حرکت استقبال کرده‌اند. اين بده و بستان اما به همين آسانى نيست. به گزارش روزنامه نيويورک تايمز امريکا و غرب بسته پيشنهادى جديدى را براى براى ارائه به ايران در دست دارند که البته نکات موجود در آن و پيش شرط‌ها بسيار تند و تيزتر از مواردى هستند که پيش از اين در اختيار ايران قرار گرفته اما رد شده بود.
اين روزنامه امريکايى ادعا مى‌کند که اين رهبرى ايران است که در خصوص برنامه هسته‌اى و حد و اندازه تعامل ايران با غرب در اين باره تصميم‌گيرى مى‌کند. پاسخ ايران به اين پيشنهاد مى‌تواند نخستين معيار براى محک زدن نتيجه تحريم‌ها بر ايران باشد. در شرايطى که ايرانى‌ها تحت تاثير تحريم‌ها قرار گرفته باشند بى‌شک در برابر اين پيشنهاد هم اندکى نرمش از خود نشان مى‌دهند. بسيارى از تحليل‌گران ادعا مى‌کنند که موج تحريم‌هاى اعمال شده بر تهران به اندازه‌اى بوده است که اين کشور حداقل در حوزه هسته‌اى تغيير رفتار خواهد داد.
از تابستان که حلقه تحريم‌ها دورتادور ايران تنگ‌تر شد، بسيارى از مقام هاى امريکايى از رئيس سابق سيا لئون پانتا تا فرمانده ستاد مشترک ارتش ايالات متحده دريادار مايک مولن هشدار داده‌اند که تحريم‌ها نمى‌تواند منجر به تغيير در رويکرد ايران به ويژه در پرونده هسته‌اى شود. يک مقام امريکايى که نخواست نامش فاش شود در اين مورد مى‌گويد: ما و همراهان اروپايى به ديدگاه مشترکى درباره برنامه هسته‌اى ايران و تعامل با اين کشور رسيده‌ايم.
ايرانى‌ها تا‌کنون بارها تاکيد کرده‌اند که تنها زمانى بر سر ميز مذاکرات حاضر مى‌شوند که غرب زمان پايان دادن به تحريم‌ها را اعلام کرده باشد. ايران همچنين تاکيد کرده است که ابتدا بايد تسليحات در اختيار اسرائيل را نيست و نابود کرد و البته بحث تسليحات در اختيار ايالات متحده را هم نبايد فراموش کرد. بر اساس طرح جديدى که ايالات متحده در اختيار ايران قرار مى‌دهد اين کشور بايد 4400 پوند اورانيوم غنى سازى شده با درصد پايين را به خارج از کشور انتقال دهد. اين رقم بيش از دو سوم رقم درخواستى است که در سال گذشته براى ايرانى‌ها مطرح شده بود. اين تغيير در رقم بدين معنا است که ايران در اين يک سال به ذخيره اورانيومى بيشترى دست پيدا کرده است و غرب هم متوجه اين تغيير در حجم است. امريکايى‌ها با اين پيشنهاد مى‌خواهند مطمئن شوند که ذخيره اورانيومى که در اختيار ايران باقى مى‌ماند در حقيقت کمتر از ميزان مورد نياز براى توليد بمب است.
علاوه بر اين بر اساس درخواست ايالات متحده، ايران بايد توليد سوخت‌هاى هسته‌اى خود را هم متوقف کند. غربى‌ها به شدت از غنى سازى بيست درصدى اورانيوم در ايران نارضايتى دارند. مفاد اين بسته پيشنهادى تاکيد دارد که تهران بايد در خصوص برنامه آتى خود در حوزه هسته‌اى هم توضيحاتى جامع را ارائه دهد.
در سال گذشته ميلادى، ايران پيشنهاد غرب را به شدت رد کرد. بسيارى از تحليل‌گران ادعا مى‌کنند که آيت الله خامنه‌اى رهبرى ايران شخصا اين پيشنهاد را رد کرده‌اند. بر اساس همين تجربه است که بسيارى از کارشناسان مسائل خاورميانه پيشنهاد مى‌کنند که احتمالا اين بار هم بسته پيشنهادى از سوى غرب با مخالفت ايران مواجه خواهد شد. رئيس‌جمهورى ايالات متحده، باراک اوباما تا‌کنون بارها تاکيد کرده است که همزمان با تنگ‌تر شدن حلقه تحريم‌ها و فشار بر ايران، درها براى مصالحه با اين کشور همچنان مفتوح است.
يک مقام امريکايى در اين خصوص مى‌گويد: پاسخ ايران به اين پيشنهاد نشان مى‌دهد که آيا اين کشور براى آغاز مذاکرات آمادگى دارد يا خير؟ ما بايد ايرانى‌ها را متقاعد کنيم که در صورت ادامه برنامه هسته‌اى، زندگى براى آنها مشکل خواهد شد.
نيويورک تايمز در ادامه با استدلال به سخنان رهبرى ايران در قم تاکيد مى‌کند که ايران قرار نيست بر سر برنامه هسته‌اى خود با غرب از موضع ضعف برخورد کند. غرب تمام قدرت خود را براى تحريم ايران جزم کرده است و اين در حالى است که ايران سه دهه است که با اين تحريم‌ها دست و پنجه نرم مى‌کند.
هم ايرانى‌ها و هم غرب ادعا مى‌کنند که براى مذاکره مهيا هستند. اين بده و بستان‌ها اما از اهميت چندانى برخوردار نيستند و مهم طرفى است که بتواند مذاکرات را از بن بستى که در آن قرار گرفته است خارج کند. برخى امريکايى‌ها ادعا مى‌کنند که مهم نيست که ايران چه زمانى پاى ميز مذاکره بنشيند، چرا که هر چه اين تعلل ايرانى‌ها بيشتر طول بکشد، زمان بيشترى در اختيار تحريم‌ها براى به ثمر نشستن قرار گرفته است. البته در مقابل هم کسانى هستند که ادعا مى‌کنند اين تحريم‌ها تا حد و اندازه ممکن سخت و الزام آور نيستند. ممانعت از سوخت‌گيرى هواپيماهاى ايرانى به نوعى اين کشور را در اروپا دچار مشکل کرده است. با اين همه ايران برخى بنادر را راضى به بارگيرى از کشتى‌هاى ايرانى کرده است.
نيويورک تايمز در ادامه مى‌نويسد: تعلل بيشتر ايران يک زاويه ديگر هم دارد و آن توليد اورانيوم بيشتر توسط ايرانى‌ها است. ايران به گفته سرويس‌هاى اطلاعاتى غرب اورانيوم لازم را براى توليد دو بمب هسته‌اى در اختيار دارد. البته همين منابع ادعا مى‌کنند که تهران تا توليد بمب حداقل يک سال فاصله زمانى دارد. در امريکا و اسرائيل هم کم نيستند کسانى که ادعا مى‌کنند تنها راه براى متوقف کردن ايران، گزينه نظامى است. گرى سامور از مشاوران اوباما در حوزه تسليحاتى تاکيد دارد که دستيابى ايران به تسليحات هسته‌اى مصيبت‌بار است. امريکايى‌ها که خود بسته بسته تسليحات راهى خاورميانه مى‌کنند، ادعا دارند که دستيابى ايران به تسليحات هسته‌اى مى‌تواند منطقه را گرفتار رقابت تسليحاتى بى‌سابقه کند. البته سامور تاکيد مى‌کند که حمله اسرائيل به تاسيسات هسته‌اى ايران هم مى‌تواند در حقيقت منطقه را گرفتار نبردى بى‌امان کند.
باراک اوباما دو سال است که قدرت را در کاخ سفيد در اختيار دارد و سياست تعامل و تقابل را در مواجهه با ايران با هم درآميخته است. هنوز مشخص نيست که سياست اوباما در قبال ايران جواب مى‌دهد يا خير. در کاخ سفيد اين مقوله بسيار داغ و جنجالى شده است. بسيارى اين روزها در کاخ سفيد به راحتى از استراتژى حمله به ايران سخن مى‌گويند. اروپايى‌ها از تصور حمله به ايران واهمه دارند. با اين همه غربى‌ها هم اعتقاد دارند که غنى سازى اورانيوم ايران بسيار نگران کننده است. اوباما در رقابت‌هاى انتخاباتى ادعا کرد که ايران هسته‌اى غيرقابل قبول است. در جامه رئيس جمهور اما وى بسيار مبهم در اين خصوص سخن مى‌گويد.
نظر شما :