جهان چشم انتظار گام‌های امریکا
گفتاری از دکتر علی خرم، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر سیاست خارجی ایران:
در سال 1995 معاهده ان پی تی به صورت نامحدود تمدید شد. از آن زمان به بعد مقرر شد که هر پنج سال یک بار کنفرانس بازنگری و مرور آن پی برگزار شود. کنفرانس نیویورک در همین راستا برگزار می‌شود.
کنفرانس پنج سال گذشته کنفرانسی به بن بست رسیده تلقی شد چراکه از یک سو کشورهای غیر هسته‌ای از عملکرد این کنفرانس و کشورهای هسته‌ای ناراضی بودند و از سوی دیگر کشورهای هسته‌ای به رهبری امریکا درصدد تهاجم به ان پی تی بودند.
کشورهای هسته‌ای در کنفرانس قبل تلاش کردند دو موضوع را در ان پی تی بگنجانند؛ اول مسدود کردن راه‌های اجرایی ماده 10 ان پی تی که بر اساس آن کشورهای امضای کننده می‌توانند در صورتی که برخی مواد یا کل معاهده ان پی تی را مخل امنیت ملی خود تشخصی دهند، هر زمان که لازم بود از این معاهده خارج شوند. امریکا در دوران جرج بوش تلاش فراوانی کرد که مسیر اجرای این ماده را مسدود کند.
اما موضوع دوم محدود ساختن ماده‌ای از ان پی تی است که به اعضای ان پی تی اجازه می‌دهد در مسیر صلح آمیز، فن آوری هسته‌ای خود را تا حد ممکن پیش ببرند. این ماده به ایران اجازه می‌داد که با آزادی عمل در مسیر پیشبرد برنامه هسته‌ای خود حرکت کند اما کشورهای هسته‌ای تلاش داشتند این ماده را نیز با اعمال محدودیت‌هایی ضعیف کنند.
در مقابل تلاش‌هایی که کشورهای هسته‌ای برای عقیم ساختن دو ماده از مواد معاهده ان پی تی به کار بردند، کشورهای غیر هسته‌ای به سردمداری ایران، برزیل و مصر در برابر این تلاش‌ها ایستادگی کردند. کنفرانس بازنگری ان پی تی امسال در فضایی تشکیل می‌شود که اولا کنفرانس دور قبل به بن بست رسیده بود و ثانیا قطع نامه خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای که از سال 1995 لازم الاجرا شده بود، به واسطه وجود اسرائیل عمل نشد.
کنفرانس ان پی تی نیویورک در شرایطی آغاز می‌شود که باراک اوباما با نگاهی حداقل در شکل و ظاهر متفاوت با گذشته در امریکا روی کار آمده و در آوریل 2009 جهان عاری از سلاح هسته‌ای را آرمان امریکا دانست. در این فضا کشورهای غیر هسته‌ای امید دارند که با پیش قدمی امریکا جهان عاری از سلاح هسته‌ای تحقق پیدا کند. اهمیت کنفرانس نیویورک نیز در اینجاست که جهان در انتظار گام‌های ایالات متحده امریکا برای محقق ساختن آرمان جهان عاری از سلاح هسته‌ای است.
ایران و کنفرانس نیویورک
به طور قطع این کنفرانس بر وضعیت برنامه هسته‌ای ایران نیز تاثیر خواهد داشت در واقع هر تحولی در ان پی تی اعم از مثبت با منفی بر فعالیت هسته‌ای ایران اثر گذار خواهد بود. از سوی دیگر ایران در کنار تعداد دیگری از کشورهای غیر هسته‌ای عضو جنبش عدم تعهد در برابر هرگونه تبعیض در ان پی تی ایستادگی خواهد کرد.
نظر شما :