انرژى هسته اى،محور مذاکرات آژانس

درروز یک شنبه شانزدهم سپتامبرسال2007 میلادی اجلاس یک روزه همکاری های جهانی در حوزه انرژی هسته ای GNEP درسطح وزرا در وین برگزار شد. این اجلاس یک روز قبل ازآغازاجلاس پنج روزه مجمع عمومی آژانس انرژی اتمی در مقر این سازمان برگزار شده بود. 

دراین اجلاس 35 کشورعضوآژانس به همراه سه سازمان بین دولتی کلیدی در جهان حضور داشتند. علاوه براین برخی ازاعضای ناظرآژانس نیز در این اجلاس حضورداشتند وازنزدیک تحولات جاری در آن را پیگیری می کردند.

این اجلاس که به میزبانی دولت ایالات متحده آمریکا دراتریش برگزارشده بود به عنوان بخشی ازبرنامه دولت بوش درتوسعه استفاده ازانرژی هسته ای درمصارف صلح آمیز معرفی شد.

اجلاس یک روزه GNEP یک همکاری جهانی بین کشورهایی بود که در مورد ضرورت توسعه استفاده از انرژی هسته ای برای اهداف صلح آمیز در چهارچوبی ایمن و قابل تایید توسط سازمانهای بین المللی با آمریکا هم فکرهستند.

نماینده دولت آمریکا که برگزاری این اجلاس را برعهده داشت می گوید:"اجلاس مذکوربا هدف تسریع روند توسعه و بکارگیری فن آوریهای پیشرفته در چرخه های سوخت برگزارشد تا علاوه برتوسعه پاک و پایدار جهان به ارتقای بسترحاکم بر اقتصاد جهان بیانجامد وازریسک افزایش میزان استفاده از انرژی هسته ای و ادامه روند غنی سازی آن تا خارج شدن از حیطه صلح آمیز بکاهد.

دکترالبرادعی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی درمورد اهمیت پیشگامی چرخه های چند ملیتی سوخت و سازمانهای جهانی حامی کشورها ازقبیل سازمان بین المللی انرژی سخن گفت واذعان داشت که این سازمان ها آغازگرانی هستند که مانع ازانحراف جهان به جهت های آسیب رسان می شوند.

وی براهمیت انرژی درتوسعه اقتصادی کشورها تاکید کرد و افزود: دراجلاس گروه هشت در سنت پیترزبورگ که با عنوان امنیت انرژی برگزار شده بود اعلام کردم که ازنظرمن امنیت انرژی باید برای تمام کشورهای جهان باشد نه اینکه کشورهای توسعه یافته و صنعتی ازاین امنیت برخورداروکشورهای در حال توسعه و جهان سوم از آن بی بهره باشند.

وی تحقق این مهم را به افزایش کارایی سیستمهای امنیتی بین المللی منوط دانست.

همکاری جهانی درحوزه انرژی هسته ای یا GNEP با هدف تاسیس چهارچوب بین المللی برای ارتقای خدمات سوخت رسانی قابل اعتماد و کم هزینه به بازارهای مصرف جهان و فراهم کردن زیرساختهای لازم برای ایجاد انرژی هسته ای ایجاد شد.

البته GNEP برای ممانعت ازتوسعه بیش ازاندازه استفاده ازانرژی هسته ای در جهان و تبعات منفی ناشی از آن ایجاد یک فن آوری جایگزین درایجاد سوخت وتامین نیازهای انرژِی را نیز دربرنامه کاری خود قرار داده است.

درپایان این اجلاس یک روزه 16 کشورجهان معاهده پیشنهادی آمریکا مبنی بر توسعه فن آوری هسته ای برای تامین انرژی مورد نیازجهان را امضا کردند تا بتوانند پاسخ مناسبی برای نیاز روز افزون انرژی در جهان بیابند.

طبق این معاهده کشورهای عضو می توانند زیر ساختهای لازم برای ایجاد سوخت هسته ای را در خاک خود داشته باشند و این فرآوری را تا رسیدن به سوخت هسته ای درکشورخود انجام دهند.

این معاهده درشرایطی امضا شد که بسیاری از تحلیل گران بازارانرژی پیش بینی کردند تقاضای انرژی هسته ای درجهان افزایش خواهد یافت. پیش بینی می شود تا سال 2030 میلادی تقاضابرای انرژی هسته ای در جهان دوبرابر شود.

آنها دلیل این پیش بینی را افزایش روز افزون قیمت نفت و گاز طبیعی و تحمیل هزینه های گزاف ناشی از آن بر اقتصادهای جهان می دانند. ازطرف دیگر پیش بینی می شود تغییرات جوی زمین وافزایش دما سبب آتش گرفتن بخشی ازسوختهای فسیلی شود که به کاهش حجم این منبع انرژی خواهد انجامید.

پس ازاین اجلاس درروزهفدهم سپتامبر سال 2007 میلادی (26 شهریور سال 1386) سران 144 کشور عضوآژانس بین المللی انرژی اتمی دروین گردهم آمدند تا دریک اجلاس پنج روزه مجمع عمومی آژانس به بررسی مسایل جهانی مرتبط با این سازمان بپردازند.این پنجاه و یکمین مجمع عمومی آژانس خواهد بود که درروزهای17 تا 21 سپتامبر برگزار می شود.

مساله هسته ای ایران موضوع اصلی مورد بحث در این اجلاس خواهد بود. اگرچه البرادعی معتقد است همکاری های گسترده ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی به آژانس کمک کرد تا بتواند صلح آمیز بودن فعالیتهای هسته ای ایران را تایید کند.

محوراصلی مذاکرات دراجلاس پنج روزه مجمع عمومی آژانس مسایل هسته ای از جهت سیاسی و از جهت علمی، فن آوری های چرخه سوخت، امنیت انرژی وتغییرات جوی خواهد بود.

بررسی علمی مساله هسته ای توسط مجمع علمی سازمان درفاصله 18 تا 20 سپتامبر صورت می گیرد که یکی ازمهمترین موضوعات آن زلزله ژاپن و تاثیرش روی زیرساخت های هسته ای این کشوروصنعت انرژی هسته ای خواهد بود.

قراربراین است مسایل مرتبط با مهاهده امضا شده در روزشانزدهم سپتامبر و زیرساخت های سیاسی، اقتصادی، صنعتی و مالی ملازم برای اجرای آن دراین اجلاس پنج روزه مورد بررسی قراربگیرد.

در حاشیه اجلاس کشورهای مختلف درمورد قراردادهای هسته ای با یکدیگرمذاکره می کنند. یکی ازاین کشورها هند خواهد بود که به گفته آنیل کاکودکاررییس کمیسیون انرژی اتمی هند در مورد قرار داد هسته ای با آمریکا مذاکره خواهد کرد.

رضا آقازاده رییس سازمان انرژی اتمی ایران که نماینده کشورمان دراین اجلاس است پیش ازسفراعلام کردکه درحاشیه اجلاس با محمد البرادعی وهمتای روسی خود پیرامون مسایل هسته ای ایران مذاکراتی انجام می دهد.