ايران محور نشستى مهم در اسرائيل

دیپلماسی ایرانی: چگونگی برخورد با تلاش‌های هسته‌ای ایران موضوع مهم‌ترین کنفرانس امنیتی و استراتژیک اسرائیل بود. در این کنفرانس سه روزه هم سؤال مربوط به راهبرد هسته‌ای ایران و هم راه‌های مقابله با آن در کانون بحث‌ها قرار داشتند.

حمله نظامی، امید به سقوط نظام حاکم یا تحریم‌های شدید؟ این‌ها گزینه‌هایی بودند که سه روز تمام سیاستمداران و کارشناسان در یک کنفرانس استراتژیک در هرتزلیا در نزدیکی تل‌آویو در باره‌‌ به کارگیری احتمالی آنها علیه ایران و پیامدهای هر یک بحث و گفت‌وگو کردند.

به گزارش دویچه وله، در این کنفرانس که مهم‌ترین همایش در زمینه مسائل امنیتی و سیاست خارجی اسرائیل به شمار می‌رود، اغلب سخنرانان اسرائیلی بودند که بر رویارویی سخت با ایران تأکید داشتند.

موشه آیلون، قائم‌مقام نخست‌وزیر اسرائیل خواهان آن شد که دولت ایران در برابر دو گزینه مرگ و بقا قرار داده شود.

وی که رئیس سابق ستاد مشترک ارتش اسرائیل است در این باره مدعی شد، باید به ایران فهماند که همه گزینه‌ها روی میز هستند و اگر این کشور به خواست جامعه‌ جهانی گردن نگذارد، انتظاری جز پایانی با اشک‌های تلخ بر چهره‌ خود نداشته باشد.

تیم گلدیمن دیپلمات سوئیسی نظر دیگری داشت. او نسبت به هرگونه حمله نظامی به ایران هشدار داد و به شرح پیامدهای احتمالی چنین حمله‌ای پرداخت. گلدیمن از سال ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ سفیر سوئیس در ایران بود و به زودی به همین مقام در آلمان گمارده خواهد شد. او پیش‌بینی کرد که واکنش ایران حمله به تانکرهای نفتی در خلیج فارس باشد، اقدامی که قیمت نفت را به سرعت و به طرز فاحشی افزایش خواهد داد و تأثیری منفی بر اقتصاد و سیاست بین‌المللی خواهد گذاشت. ضمن این که حمله نظامی قادر به نابودی توان هسته‌ای ایران نیست و تنها آن را برای دو تا چهار سال عقب خواهد انداخت.

شیمون پرز رئیس جمهوری ۸۶ ساله اسرائیل نیز یکی دیگر از سخنرانان کنفرانس هرتزلیا بود. او بهترین حالت را سقوط نظام جمهوری اسلامی دانست، ولی گفت که مبارزره برای چنین گزینه‌ای باید از درون ایران شروع شود و نه از خارج.

شمعول بار مدیر انستیتوی سیاست و استراتژی در هرتزلیا بر این عقیده بود که دولت دیگری در ایران به دنبال چالش با همسایگانش و با جهان نخواهد بود. به گفته وی شماری از روحانیون ارشد بانفوذ ایران داشتن سلاح هسته‌ای را به لحاظ دینی حرام می‌دانند.

در واکنش به سخنرانی‌های شیمون پرز و شمعول بار گولدیمن هشدار داد که نباید به این توهم دچار شد که گویا رژیم کنونی به این یا آن دلیل سرنگون خواهد شد و بلافاصله نظامی دمکراتیک و غرب‌گرا از آسمان فروخواهد افتاد، خود را تثبیت کرده و روابطی خوشایند با ما برقرار خواهد کرد.

در زمینه تأثیر تحریم‌ها پاتریک کرونین از کارکنان مرکز امنیتی امریکای جدید Center for a New American Security ابراز عقیده کرد که تحریم‌های شدید علیه ایران فشار را بر دولتمردان این کشور افزایش خواهد داد و آن را به سوی ارزیابی هزینه – فایده و رویکرد خود سوق خواهد داد. شمعول بار نیز مدعی بود که تحریم فراورده‌های نفتی مانند بنزین، نظام را ظرف سه ماه به زانو در خواهد آورد.

او نآآرامی‌های احتمالی ناشی از تحریم‌ها را روندی دانست که به تعویض قدرت در ایران می‌انجامد. اما فرانسیس هایزبورگ از مرکز سیاست‌های امنیتی ژنو مخالف این ارزیابی بود. به گفته او از یک طرف بنزین و نفت برای فعال نگه‌ داشتن ماشین نظامی نظام ایران به اندازه کافی موجود است و از طرف دیگر تقصیر جیره‌بندی احتمالی بنزین به گردن "شیطان بزرگ" خواهد افتاد و کسی آن را به پای حکومت نخواهد نوشت.

این نکته که حکومت ایران چه راهبردی را دنبال می‌کند نیز پرسشی بود که شرکت‌کنندگان در کنفرانس بر سر آن اتفاق نظر نداشتند. آیا ایران تنها می‌خواهد به دنیا ثابت کند که به لحاظ فنی توان ساخت بمب هسته‌ای را دارد یا واقعا در صدد ایجاد یک زرادخانه اتمی و استفاده احتمالی از این سلاح است؟ ذهنیتی که همچنان زیر تأثیر کابوس هولوکاست است.

ایزاک بن‌اسرائیل ژنرال سابق ارتش و استاد کنونی دانشگاه تلاویو این نگرانی را مطرح کرد که حکومت ایران احتمالا ابایی از کاربرد بمب اتمی نخواهد داشت. او مدعی شد، رژیم‌های خاورمیانه بیش از سایر رژیم‌ها خطا می‌کنند، زیرا دموکراتیک نیستند و تصمیمات آنها را یک گروه کوچک اتخاذ می‌کنند. نهایت این که در کشورهایی از این دست اگر بمب اتمی موجود باشد بالاخره کسی پیدا خواهد شد که ماشه آن را بکشد.

این نگرانی در اسرائیل یک نگرانی شایع و گسترده است. در خارج از اسرائیل هنوز هم ابعاد تأثیرات کابوس هولوکاست بر ذهن اسرائیلی‌ها دست‌کم گرفته می‌شود. بسیاری از اسرائیلی‌ها این گفته محمود احمدی‌نژاد رئیس جمهوری ایران که اسرائیل باید از صفحه روزگار محو شود را تنها یک تهدید توخالی نمی‌دانند بلکه برایشان یادآوری تاریخ است.