پنجاه سال فراز و فرود حزب توده‌ى ایران
نام کتاب: پنجاه سال فراز و فرود حزب توده‌ی ایران
نویسنده: محسن مدیرشانه‌چی
ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
تاریخ انتشار: مهر 1388
تعداد صفحات: 315
نوب چاپ: اول
قیمت: 2900 تومان
شمارگان: 200 نسخه
شابک: 964-419-342-2-978
طی صد سال تاریخ تحزب در ایران و در میان صدها حزب خرد و کلانی که در جامعه ایرانی تکوین یافت، واژه حزب بیش از هر یک از آنها بی‌گمان با نام حزب توده ایران عجین شده است. فراتر از آن شاید اصطلاحاتی چون مبارزه سیاسی و حتی سیاست در دوران معاصر با نام این حزب گره خورده باشد. شگفت آنکه در این مبارزه سیاسی، وفاداری به آرمان‌ها و خواسته‌های مردم و فداکاری و تلاش در راه توسعه سیاسی کشور و گسترش جامعه‌پذیری و آموزش سیاسی و همچنین خطا و خیانت و خدعه و سرسپردگی به بیگانه در مراحل مختلف حیات این حزب و گاه هم‌زمان از سوی عناصر متفاوت توده‌ای فراوان دیده شد.
بر این نکات میتوان افزود که بیشترین نویسندگان، شاعران، روشنفکران و فرهیختگان جامعه ایرانی یا دست کم بخش قابل توجهی از آنان در طول بیش از نیم قرن حیات حزب توده یا به این حزب تعلق داشته‌اند یا به احزاب و گروه‌های منشعب و معارض با آن که به هر روی خاستگاه و پرورشگاه اولیه آنان حزب توده بوده است.
بدین‌سان همچنان که تقریبا همه احزاب چپ ایران را اسلاف یا اخلاف حزب توده یا به نوعی مرتبط با این حزب میتوان خواند، کم و بیش همه روشنفکران و اندیشمندان چپ ایرانی را نیز طی چند سال باید به گونه‌ای در ارتباط با این حزب دید؛
پیشگامان اندیشه چپ و معلمان یا مربیانی که میراث فکری و سیاسی آنان به حزب توده رسید، توده‌ای‌ها و نیز فرزندان و پرورش‌یافتگان در دامان این حزب که برخی با پایداری و تعلق خاطر یا جزمیت و تعصب توده‌ای ماندند و بعضی با بریدن و رمیدن یا نواندیشی و استقلال فکر و عمل و خطر کردن و درنوردیدن راه‌های تازه از حزب گسستند. طرفه آنکه از آغاز دهه بیست یا دومین دوره پیدایش و گسترش احزاب و جمعیت‌های سیاسی در ایران پیدایی حزب توده در مقام تشکل سیاسی شاخص چپ در ایران خود به تکوین برخی از مهم‌ترین احزاب و گروه‌های سیاسی نیم قرن اخیر در دو طیف دیگر تشکل‌های سیاسی تاریخ ایران یعنی جریان‌های دینی و مذهبی و گرایش‌های ملی و ناسیونالیست یاری داد؛ چرا که بسیاری از احزاب و جمعیت‌های سیاسی متعلق به این دو بستر فکری و ایدئولوژیک به مثابه واکنشی در برابر تبلیغات و فعالیت‌های حزب توده به وجود آمدند و گسترش یافتند.
صرف نظر از چنین احزاب و تشکل‌هایی، حتی برخی شبه‌حزب‌ها یا احزاب دولتی، فصلی و شخصی نیز مشخصا در مقابله با حزب توده یا با الگوی این حزب یا به کمک نظریه‌پردازان سابق توده‌ای تشکیل شد؛ از حزب دموکرات ایران در دهه بیست تا حزب رستاخیز در دهه‌ی پنجاه.
به تعبیر خود حزب توده حتی حزب‌بازی‌ها و حزب‌سازی‌های شاه و قوام به تقلید از حزب توده صورت گرفت.
نظر شما :