چالش‌ها و حاشيه‌هاى کنفرانس نه چندان موفق کپنهاگ
دیپلماسی ایرانی: کنفرانس کپنهاگ این روزها در راس خبرهای جهان قرار دارد. کنفرانسی که بیش از 30 رهبر و رئیس جمهوری کشورهای جهان را زیر سقف یک سالن بزرگ به دور خود جمع کرده است. در این کنفرانس باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا، نیکولا سارکوزی رئیس جمهوری فرانسه، گوردون براون نخست‌وزیر بریتانیا، آنگلا مرکل صدر اعظم آلمام و محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران نیز حضور دارند.
آنچه در این کنفرانس باعث نگرانی همه به خصوص کشورهای غربی شده، ناموفق بودن این کنفرانس و شکست در مذاکرات نهایی آن است. شکستی که به گفته کارشناسان و صاحب‌نظران مسائل زیست محیطی می‌تواند عواقب سختی را برای جهان و آینده زندگی بشریت در پی داشته باشد. عواقبی که با گرم شدن روز به روز کره زمین به وجود آمده و در صورت بی‌توجهی به آن می‌تواند ضررهای بسیاری را متوجه مردم کشورهای مختلف به ویژه کشورهای فقیر و توسعه‌نیافته کند.
آخرین گزارش‌ها تا روز پنج‌شنبه حاکی از آن بود که کشورهای چین و ایالات متحده یعنی دو کشور اصلی متهم به افزایش گازهای گلخانه‌ای در سطح جهان و عامل اصلی گرم شدن کره زمین در به نتیجه رسیدن کنفرانس کپنهاگ سنگ‌اندازی می‌کنند. ناظران و حاضران کنفرانس کپنهاگ چین را متهم می‌کنند که دقیقا در زمانی که این کشور باید به تعهدات اقلیمی خود پایبند باشد، خود را در میان کشورهای ناتوان قرار داده و به دفاع از کشورهای فقیر پرداخته است. فضای کنفرانس در روزهای پایانی هفته گذشته به گونه‌ای بود که نماینده آلمان در کنفرانس رفتارهای حاضران را به بچه‌های دبستانی تشبیه کرده و گفته بود که نمایندگان کشورهای حاضر رفتاری دور از ادب و نزاکت از خود نشان می‌دهند. آنگلا مرکل نیز از نتایج اجلاس کپنهاگ ابراز نگرانی کرده بود. این در حالی است که در خیابان‌های اطراف محل برگزاری کنفرانس تظاهرات طرفداران محیط زیست که شمار زیادی را شامل می‌شدند، همچنان ادامه دارد.
با این حال روز پنج‌شنبه منابع خبری گزارش دادند، در پی تلاش های شتابزده دیپلمات‌ها در پشت صحنه اجلاس، توافقی نهایی در ساعات پایان محتمل‌تر شده است.
بنا به گزارش‌ها چین علائمی از سازش احتمالی در مورد پذیرش نظارت بر محدودیت‌ها برای تصاعد گازهای گلخانه‌ای ارسال کرده و امریکا نیز گفته است که مبالغی را در اختیار کشورهای درحال توسعه قرار می‌دهد.
با این حال خبر مستندی به رسانه‌ها درز کرده که نشان می‌دهد هدفی برای محدود کردن افزایش دما به حداکثر دو درجه سانتیگراد در توافق‌های نهایی نخواهد بود. براساس این خبر حتی اگر کشورها حداکثر تعهدات خود را جامه عمل بپوشانند نیز افزایش دما به میزان سه درجه پیش‌بینی می شود.
دبیر کنوانسیون اقلیمی سازمان ملل سندی را تهیه و منتشر کرده که نشان می‌دهد که تعهدات فعلی برای کاهش تصاعد گازهای گلخانه‌ای برای محدود کردن افزایش دمای جهان به دو درجه سانتیگراد کافی نیست. بنا به این گزارش تصاعد گازها باید به حداکثر 44 گیگا تن دی اکسید کربن تا سال 2020 محدود شود. اما اگر حداکثر تعهدات فعلی از سوی کشورهای صنعتی تصویب شود، میزان تصاعد 9/1 گیگا تن بالاتر از رقم مورد قبول خواهد بود و اگر حداقل تعهدات تصویب شد این رقم تنها به 4/2 گیگا تن بیشتر از آن خواهد رسید. این روند می‌تواند گرامیش زمین را تا بیش از سه درجه سانتگیراد برساند.
مشکلات مالی و کمک به کشورهای فقیر آسیب‌دیده از تغییرات اقلیمی نیز از دیگر بحث‌های مهم سایه انداخته بر اجلاس کپنهاگ است.
هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا در این رابطه گفت: «دولت امریکا در صورت دست یافتن به توافقی که خواسته‌های امریکا را برآورده کند، آماده است به ایجاد صندوقی با حساب سالانه یک‌صد میلیارد دلار برای کمک به کشورهای درحال توسعه کمک کند. اگر در چارچوب یک پیمان موثر که در آن تمامی اقتصادهای عمده جهان قول اتخاذ اقدامات موثر بدهند و اجرای این تعهدات در شفافیت کامل انجام شود، امریکا آماده است برای تامین سالانه یک‌صد میلیارد دلار برای رفع نیازهای کشورهای درحال توسعه با سایر کشورها کار کند.»
اما به نظر می رسد سایر کشورها این پیشنهاد را بهترین معامله‌ای که ممکن است نصیبشان شود، تلقی می‌کنند.
ظاهرا درخواست اصلی امریکا شفافیت از سوی چین است. خواسته‌ای که برای تصویب قانونی در سنای امریکا برای کنترل میزان تصاعد گازهای گلخانه‌ای این کشور ضروری تلقی می‌شود. اما پکن با این خواسته امریکا موافق نیست. هه یافی معاون وزارت امور خارجه چین که به نمایندگی از کشورش در اجلاس حضور دارد در این باره گفت: «چین آماده شرکت در مذاکره و همکاری‌ای است که مداخله جویانه نباشد و متعرض حق حاکمیت ملی نشود.»
با این حال ظاهرا کشورهای درحال توسعه توانسته‌اند امتیازهای مهمی را دریافت کنند. منابع مطلع می گویند که اسنادی که روز جمعه در برابر رهبران حاضر در اجلاس قرار گرفته، آخرین نسخه متونی است که دولت‌ها از اول سال در مورد آنها مذاکره کرده‌اند.
برخی از کشورهای فقیر که بیش از دیگران در برابر تغییرات اقلیمی آسیب پذیرند، از بسته مالی پیشنهادی خانم کلینتون ناراضی هستند. این بسته شباهت زیادی به آنچه ملس زناوی رهبر اتیوپی روز چهارشنبه هفته گذشته پیشنهاد کرد، دارد.
برونو سکولی مسئول هیات مذاکرات از کشور لسوتو که ریاست گروه کشورها با کمترین توسعه را به عهده دارد، گفت: «این پول باید از کمک توسعه خارجی منفک و در واقع اضافه بر آن باشد. آنها نمی توانند از ما بخواهند که بین مدارس و بیمارستان‌ها از یک طرف و امنیت اقلیمی از طرف دیگر یکی را انتخاب کنیم.»
دانمارکی‌ها که میزبان اجلاس هستند به خاطر تلاش برای اعلام اسناد تازه مورد نظر خود به عنوان مبنای مذاکرات، بارها از سوی کشورهای درحال توسعه مورد انتقاد قرار گرفته‌اند.
گوردون براون نخست وزیر بریتانیا و کوین راد همتای استرالیایی او نیز عملا مسئولیت فشارهای دیپلماتیک را به عهده گرفته‌اند و هم‌زمان رئیس‌جمهوری امریکا نیز تلفنی با سایر رهبران رایزنی کرده است. راد و نیکولا سارکوزی رئیس جمهوری فرانسه نیز تلویحا از آمادگی خود برای کاهش بیشتر تصاعد گازهای گلخانه‌ای براساس پیمان کیوتو که خواسته کشورهای درحال توسعه است، سخن گفتند.
سارکوزی گفت: «اگر همچنان در این مسیری که هستیم قدم برداریم به سمت شکست حرکت کرده‌ایم. بنابراین بعضی‌ها می خواهند کیوتو را حفظ کنند. باشد، بیایید کیوتو را حفظ کنیم. اما بیایید در مورد یک چارچوب همه جانبه سیاسی هم توافق کنیم.»
با این حال نتایج کنفرانس تا پایان روز جمعه باب میل بسیاری از ناظران نبود. حزب سبزهاى پارلمان فرانسه روز جمعه اعلام کرد، کنفرانس بررسى تغييرات آب و هوايى کپنهاگ با شکستى رقت بار پايان يافت و باراک اوباما رئيس جمهوری امريکا و چين گناهکاران اصلى آن هستند.
جميله سونزونى سخنگوى حزب سبزهاى پارلمان فرانسه در بيانيه اى اعلام کرد، به همان اندازه‌اى که چالش‌هاى پيش روى ما اهميت دارند، به همان اندازه نيز نتيجه اين کنفرانس نااميد کننده بود؛ چين و اوباما گناهکاران اصلى اين کنفرانس هستند ولى اروپا نيز به خاطر متفرق بودن و عدم داشتن رهبرى لازم در اين ميان گناهکار است. شواهدى محکم و غير قابل انکار در دست داريم که بسيارى از مسئولان ما طى مدت برگزارى اين کنفرانس ثابت کردند عملکردى بسيار غير مسئولانه دارند؛ اين باعث تأسف است که پانزده روز مذاکرات نتوانست به توافقى معتبر و در عين حال الزام آور منتهى شود.»
اين مسئول فرانسوى همچنین گفت: «حزب سبزها و نيز دانشمندان زيست شناس و طرفداران محيط زيست تلاش مى کنند نشست سال آينده در شهر بن در آلمان با توافقى الزام آور همراه باشد.»
نظر شما :